Joop

Vrolijke cijfers

  •  
07-03-2012
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Tussen 'cijferfetisjisme' en 'fact-free politics' loopt een dunne scheidslijn... Wat dit land nodig heeft zijn vrolijke cijfers
‘We zijn geen cijferfetisjisten’ – en gelijk hebben ze. De depressie waar Nederland zich nu al jaren in praat is het symptoom van een verslaving aan cijfers die geen betekenis hebben. In talloze onderzoeken komt naar voren dat het geluk van mensen geen bal te maken heeft met hun banksaldo. Alleen tussen inkomensgelijkheid en geluk bestaat een duidelijke correlatie – maar ik geloof niet dat nivellering een doelstelling van dit kabinet is.
En dan nog. We zijn het op een na rijkste land van de EU. Alleen Luxemburg is rijker, maar daar wonen vooral allochtonen. De economische crisis is in geen enkel opzicht een echte crisis. Er zijn geen vitale overheidsfuncties uitgevallen, er zijn geen geweldsexplosies, geen zelfmoordgolven, geen criminaliteitsepidemieën. Integendeel, de criminaliteit neemt nog altijd gestaag af. De overgrote meerderheid van de Nederlanders is hartstikke tevreden – met zichzelf dan, niet met Nederland natuurlijk
Maar ja, dat zijn ook maar cijfers. Wilders en zijn belangrijkste statistisch adviseur Lilian Helder vinden cijfers alleen interessant als ze aantonen dat Marokkanen zijn oververtegenwoordigd in de criminaliteit. Dan hebben ze ineens alle fijne kneepjes van SPSS onder de knie.
Wilders’ afkeer van cijfers blijkt vooral uit zijn moslimfetisjisme: het idee dat we door moslims worden overspoeld en dat dit ten koste gaat van iedereen die kaas lust. Hij lijkt vergeten dat de massa-immigratie al jaren terug is ingedamd door niemand minder dan Job Cohen. Toegegeven: Cohen had het zelf ook nooit over zijn Vreemdelingenwet, dus misschien was hij het ook vergeten. Ondertussen vliegt het moskeebezoek omlaag. Eind jaren negentig ging de helft van de moslims eens per maand, nu is dat nog maar 35 procent.
Ook de meeste journalisten zijn geen cijferfetisjisten. Dat blijkt wel uit de klakkeloze wijze waarop Wilders’ stelling dat ‘de gulden goedkoper is’ werd overgenomen. Zonder het onderzoek te hebben gelezen natuurlijk. In het desbetreffende werkstukje lezen we nu dat Lombard Street Research ‘objectief’ is en ‘geen politieke banden’ heeft. Niet dat ze dat niet willen hoor. Directeur Charles Dumas zei in november tegen nrc.next over de samenwerking met de PVV: ‘Zij belden ons. Dat was een grote opluchting. Tot nu toe kregen we uit politieke hoek nooit belangstelling voor onze analyses.’ Hij vervolgde: ‘Wij hebben altijd al gezegd dat de euro een absurd concept is.’
Diederik Stapel schijnt vleeseters ook altijd al hufterig te hebben gevonden. Misschien dat het ‘u vraagt, wij draaien’-onderzoeksbureau tegen voldoende betaling op wetenschappelijke wijze wil aantonen dat de PVV ‘fascistisch’ is – kunnen we die discussie ook eindelijk eens afronden.
Wat blijkt: tussen ‘cijferfetisjisme’ en ‘fact-free politics’ loopt een dunne scheidslijn. Wilders beheerst die als geen ander. En ik weet het: ‘de feiten’ bestaan niet. Maar onzin bestaat wel. Wat dit land nodig heeft zijn zowel vrolijke cijfers – over dat massa-immigratie niet bestaat, dat Nederland een van de rijkste en gelukkigste landen ter wereld is, en dat een terugkeer naar de gulden een fabeltje is – als een medicijn tegen het economisch feitenpositivisme.
Tegen het waanbeeld dat 0,7 procent krimp iets is om over wakker te liggen.
Dit artikel verscheen eerder in nrc.next.
Volg Rutger Bregman ook op Twitter: @rcbregman

Meer over:

opinie, economie
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (16)

JAWEH
JAWEH7 mrt. 2012 - 10:42

Uw vrolijke verhaal gaat alleen op voor diegenen met een modaal inkomen. Dat verhaal is een stuk grimmiger voor hen die zeg maar buiten die groep vallen. Die hebben inderdaad behoefte aan vrolijke cijfers maar die zijn er niet. Leuke poging, maar nee, bedankt. Hier hebben we niet zoveel aan. Vooral niet op deze site.

JAWEH
JAWEH7 mrt. 2012 - 10:42

Het is je kennelijk niet opgevallen kennelijk dat we in rap tempo minder rijk aan het worden zijn. En het wordt alleen maar erger.

Martie2
Martie27 mrt. 2012 - 10:42

Bron van de inleiding? Volgens diverse onderzoeken van oa. Ruut Veenhoven zijn welvaart, vrijheid en rechtsorde de drie hoofdzaken die ons geluk bepalen. De bijzaak is sociale zekerheid (circa 15% van ons geluk) en inkomensgelijkheid heeft zero invloed op onze welzijn. Ik vermoed dat dit artikel gebaseerd is op slechts aannames.

Martie2
Martie27 mrt. 2012 - 10:42

Citaat: "Op basis van mijn onderzoek kom ik op zes grote factoren uit: welvaart, vrijheid, een goede overheid, rechtszekerheid, man-vrouw gelijkheid en een klimaat van tolerantie. Opvallend is dat inkomensgelijkheid geen verband heeft met het geluk van mensen. http://www.z24.nl/economie/artikel_101410.z24/_Recessie_maakt_niet_ongelukkig_.html Overigens is de conclusie van het artikel voor een groot deel gelijk aan jouw artikel.

JoopSchouten
JoopSchouten7 mrt. 2012 - 10:42

http://www.ted.com/talks/dan_gilbert_asks_why_are_we_happy.html http://www.ted.com/talks/matthieu_ricard_on_the_habits_of_happiness.html : )

24mrt1955
24mrt19557 mrt. 2012 - 10:42

Ik heb 'vrolijke cijfers' Rutger. Slechts 2 A-4tjes nodig om uit de crisis te komen. Geef me een emailadres en ik stuur het op. thijs-vos@hotmail.com

JAWEH
JAWEH7 mrt. 2012 - 10:42

Toen ik mijn hypotheek niet kon betalen en de bank mijn huis wilde verkopen zei ik nog dat ze zich in een depressie aan het praten en dat dit het symptoom van een verslaving aan cijfers was die geen betekenis hebben. Naarmate dat de welvaart stijgt in materiele zin zou het best wel eens zo kunnen zijn dat er weinig verband is tussen je banksaldo en de mate waarin je welzijn ervaart. We zijn sinds WOII in materiele zin veel rijker geworden maar niet gelukkiger. Maar daar gaat het niet om in dit stuk. Het gaat vooral om het laatste zinnetje van het betoog van deze meneer. Daar slaat hij de plank volledig mis. Bij een krimp van de economie en een daling van het inkomen wordt dat verhaal natuurlijk namelijk wel heel erg anders. Als je niet meer in staat bent om je primaire behoeften te vervullen (kleding, voedsel, onderdak, zorg) is het zo gedaan met je gevoel van welzijn. En dat arme mensen, die statistisch gezien weinig gewicht leggen in de schaal dan in de statistieken verdwijnen is meer dan treurig. De term 'verborgen armoede' zou toch een indicatie kunnen zijn, maar daar heeft de auteur van dit stuk, die ongetwijfeld een modaal salaris heeft, kennelijk niet aan gedacht. Die neuzelt liever over de validiteit van zijn onderzoek en de methodiek/bronnen die hij heeft gebruikt. De schrijver van dit stuk, heeft ongelijk! Next.

JAWEH
JAWEH7 mrt. 2012 - 10:42

Ik wordt steeds kwader op je. Hoe haal je het in je hoofd om juist nu te gaan relativeren. Ga maar eens praten met de ouders van kinderen met een rugzakje. Ga maar eens praten met de huurders van Vestia. Ga maar eens praten met de bijstandsgerechtigden met werkende kinderen, etc.etc. Kom verdomme van die roze wetenschappelijke wolk af!!!

2 Reacties
Martie2
Martie27 mrt. 2012 - 10:42

Die kinderen met een rugzakje blijven gewoon hun les krijgen. De huurders van vestia, huren elders. De kinderen onder de 18 van ouders die in de WWB zitten mogen tot 817 euro netto bijverdienen. Boven de 18 1059 euro aan inkomsten (incl stufi) Een normaal kind verdient niet zoveel, en is ook helemaal niet nodig als je nog bij je ouders woont. Wel bij de feiten blijven.

Martie2
Martie27 mrt. 2012 - 10:42

En pieter pan. De auteur moet gewoon het recht hebben zijn opinie te verkondigen, want los van wat feitelijke onjuistheden, waar jij je ook aan schuldig maakt, zit er wel een kern van waarheid in.

bregmanrutger
bregmanrutger7 mrt. 2012 - 10:42

Zomaar een lezing van Veenhoven over deze thematiek: http://repub.eur.nl/res/pub/12757/2007j-fulln.pdf Geld brengt afnemende meeropbrengsten wat geluk betreft - in rijke landen dan. Verder zien we dat landen met een grote inkomensongelijkheid (bv. VS) significant ongelijker zijn dan landen met een degelijk sociaal vangnet. Fascinerend genoeg geldt dat ook voor de rijkere Amerikanen, waarschijnlijk omdat zij in een dieper dal kijken wat armoede betreft. Verder is Veenhoven niet de absolute autoriteit op dit gebied, dat is Richard Easterlin. Hij ontdekte al in 1974 dat rijke landen niet significant gelukkiger zijn dan arme landen. Waar het volgens hem om gaat is relatieve rijkdom: rijke mensen zijn namelijk wel gelukkiger dan hun arme landgenoten. Maar landen die rijker worden, worden niet gelukkiger. Het inkomen per hoofd in China verdubbelde in minder dan twintig jaar, maar de Chinezen werden er nauwelijks gelukkiger op.

3 Reacties
JAWEH
JAWEH7 mrt. 2012 - 10:42

De inflatie van geluk/welzijn?

bregmanrutger
bregmanrutger7 mrt. 2012 - 10:42

'Verder zien we dat landen met een grote inkomensongelijkheid (bv. VS) significant ongelijker zijn dan landen met een degelijk sociaal vangnet.' Hier bedoel ik natuurlijk 'significant ongelukkiger'.

Martie2
Martie27 mrt. 2012 - 10:42

Het klopt dat welvaart tot een bepaald niveau geluk brengt. Die hebben de rijkste landen, waaronder Nederland wel gepasseerd. Hoe wij onze vrije tijd indelen is mede afhankelijk van de welvaart. Minder welvaart, is minder invulling van vrije tijd. Wat ik vooral probeer te verwerpen is de link tussen geluk en inkomstenongelijkheid. De VS en NL scoren qua geluk (ongeveer) hetzelfde, terwijl de inkomstenongelijkheid in de VS veel groter is. Het verschil tussen Duitsland en Nederland is significant groter (aldus world database of hapiness), terwijl de inkomstenongelijkheid weinig van elkaar verschilt.

[verwijderd]
[verwijderd]7 mrt. 2012 - 10:42

Waar 10 vingers al niet toe kunnen leiden. Ik her er aan 1tje genoeg om te laten blijken hoe vrolijk ik daar van wordt.

1 Reactie
JAWEH
JAWEH7 mrt. 2012 - 10:42

Foei Evert ! Of had je het over je duim? Dan wel naar beneden gestoken graag. Je kan in ieder geval de hele wereld bellen.