Vrijwilligerswerk kun je mensen niet opleggen

Deze week wordt mijn aandacht elke dag getroffen door weer een nieuw artikel of onderzoek dat laat zien dat altruïsme bestaat, nuttig is, noodzakelijk lijkt en vandaag viel mijn oog op een onderzoek waaruit zou blijken dat we er misschien ook wel langer door leven.

De wetenschappers keken naar de uitkomsten van maar liefst 40 bestaande onderzoeken en ontdekten dat vrijwilligers 20 procent minder kans hadden vroegtijdig te overlijden dan degenen die geen zin hadden in vrijwilligerswerk. Bovendien bleek dat vrijwilligers minder last hebben van depressie en dat ze meer zin in het leven hebben, zich gelukkiger voelen.

Moet de dokter dus voortaan aan zijn patiënten met psychische problemen adviseren dat ze wat meer vrijwilligerswerk moeten gaan doen? Dat nu dus ook weer niet onmiddellijk, want het kan wel zo zijn dat juist de opgeruimde zielen uit de betere milieus ook meer zin hebben om wat liefs te doen voor anderen. Dus dan leven ze niet langer door het vrijwilligerswerk, maar omdat ze het wat beter getroffen hebben in het leven met hun inkomen, opleiding, woonwijk. Daar kan het onderzoek niets over zeggen en dat zou een ambitieuze jonge onderzoeker nog eens nader moeten onderzoeken.

Of moet onze overheid mensen nu de verpleeghuizen in sturen om hun ouders daar te helpen bij het douchen? Uit het onderzoek blijkt overigens dat 23 procent van de Europeanen aan vrijwilligerswerk doet, dat 27 procent van de Amerikanen dat doet en maar liefst 36 procent van de Australiërs. Dat zou misschien samen kunnen hangen met het feit dat de Europese samenleving anders in elkaar zit dan de Amerikaanse of Australische. Dat de cultuur waarin mensen van jongs af aan voorgehouden wordt dat het goed is elkaar te helpen verschilt.

Vrijwilligerswerk kun je mensen niet opleggen. Daarvoor moeten mensen met elkaar betrokken zijn bij hun omgeving, moeten ze zelf meebeslissen en middelen en verantwoordelijkheid hebben om hun levens in te richten.

Mijn moeder is overigens 93 en onlangs ging ze naar een verpleeghuis omdat ze in haar eigen woning onmogelijk nog zelfstandig kon wonen. Moet mijn broer van 61 naast zijn drukke baan haar nu gaan wassen? Moet mijn zus elke dag vanuit Den Haag naar Amersfoort rijden om haar te verschonen? Moet ik nu ik gepensioneerd ben me als vrijwilliger gaan melden, terwijl ik een vaatdoekje nog niet kan onderscheiden van een theedoek?

Die Haagse plannenmakers weten niet dat de generatie die voor dementerende ouders moet gaan zorgen zelf al van alles vergeet. Het gaat niet om dertigjarigen die tachtigjarigen helpen, maar om mensen die zelf steeds meer zorg nodig hebben. Kanker hebben, last hebben van een versleten heup.

Maar goed, mijn moeder geeft het goede voorbeeld. Ze is nu eenmaal een geboren vrijwilliger. Ze wordt naar het verpleeghuis teruggebracht en ziet op de gang een dame lopen die klagelijk huilt. Ze slaat haar arm om haar schouder en zegt “Ach meisje huil maar niet. Het is allemaal zo erg niet. Rustig maar.” Mijn moeder is meestal erg opgeruimd en op aanleg tot depressie heb ik haar nooit kunnen betrappen, maar de laatste tijd… helpt haar leven lang vrijwilligerswerk ook niet meer. Nu huilt ze soms zelf ook.

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige Gezonde Weetje van de Dag:  We geven om elkaar

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek