'Vrijheid & Verantwoordelijkheid'

De rechtse partijen hebben donderdagmiddag hun regeer- en gedoogakkoord gepresenteerd. Inderdaad, zoals Mark Rutte van de VVD beloofde, akkoorden waarbij “rechts Nederland de vingers kan aflikken”. De rest van het land komt er bekaaid vanaf. 18 miljard euro wordt er bezuinigd op de uitgaven van de overheid. VVD-leider en beoogd premier Mark Rutte beloofde in een persconferentie “dat iedereen daar iets van zal merken”.

PVC Concept Regeerakkoord Door redactie Joop

Waar het geld vandaan moet komen, wordt uit het verhaal van Rutte niet meteen duidelijk. Hij vertelt namelijk eerst waar hij het níet gaat zoeken. Het bedrijfsleven wordt natuurlijk gespaard, bedrijven krijgen juist lastenverlichting. Ook rijke huiseigenaren hebben niets te vrezen, de hypotheekrenteaftrek laat rechts ongemoeid. Extra geld wordt uitgetrokken om de politie (weer) drastisch te reorganiseren. Zo moet er een nationale politie komen en komen er 3000 agenten bij. Aan natuur en milieu is in het akkoord geen woord gewijd. In plaats daarvan wordt geïnvesteerd in meer asfalt en komt de kilometerheffing er niet. Wel moeten 500 agenten zich gaan bezighouden met dierenmishandeling. Joris Thijssen, campagnedirecteur Greenpeace noemt het akkoord in de Volkskrant ‘door en door vies’.

Uiteindelijk komt het hoge woord er toch uit. Het kabinet Rutte/Verhagen, zoals de VVD-voorman het zelf zo graag wil noemen, gaat bezuinigen op de overheid zelf. “Deelraden worden opgeheven en er komen minder ministeries en leden van de Tweede Kamer en Eerste Kamer.” Maar zoals een aanwezige journalist opmerkte, hebben vele ‘hervormingsgezinden’ dit idee gehad en is het onuitvoerbaar gebleken.

Waar moet het geld dan wel vandaan komen? Nou, we moeten meer gaan betalen voor de zorg, er wordt hard gesneden in de subsidies voor kunst en culturele instellingen en ook onderwijs en inburgering kunnen volgens de rechtse coalitie wel met wat minder toe. Dat worden echter geen bezuinigingen genoemd, maar ombuigingen. Nieuwkomers moeten inburgering bijvoorbeeld zelf gaan betalen. Kunnen ze dat niet, dan kunnen ze het geld lenen van de staat.

De AOW-leeftijd gaat gewoon omhoog, eerst naar 66 en later naar 67 jaar, zoals de sociale partners, vakbonden en werkgevers, al hebben afgesproken. De uitkeringen worden niet verlaagd en blijven gekoppeld aan het minimumloon, maar het minimumloon wordt op termijn wel verlaagd.

De PVV lijkt verder zijn zin te krijgen op het gebied immigratie en integratie. Op de “instroom van asielzoekers en immigranten” komt een grote rem. Volgens Wilders komt er een burkaverbod en wordt het strafbaar om illegaal in Nederland te zijn. Wilders lijkt bijzonder in zijn nopjes met de mogelijkheid om mensen hun Nederlandse nationaliteit af te kunnen nemen. Daarmee kan niet alleen de ‘import’ van mensen worden beperkt, maar ook de ‘export’ een boost worden gegeven.

In ruil hiervoor lijkt Geert Wilders beloofd te hebben om, in ieder geval tijdens de persconferentie, niet te spreken van ‘moslims’, maar van niet-Westerse allochtonen. Het valt op dat Wilders tijdens de hele persconferentie zijn favoriete woord geen enkele keer in de mond neemt. 

De defensie uitgaven wordt de komende vier jaar met 600 miljoen euro gekort. Wel worden er twee testtoestellen van de JSF aangeschaft. Wanneer die fase voltooid is, zullen minder exemplaren worden besteld dan de 85 die in de planning staat.

Oppositie

PvdA-leider Job Cohen weet niet of het akkoord er een is waar iedereen zijn vinger bij aflikt. Volgens hem moeten vooral mensen in de middenstand ‘hun vingers gaan natellen’. “Mensen die het heel goed hebben, worden niet geraakt. Mensen die het minder goed hebben, de middeninkomens, betalen de rekening.” Femke Halsema verschijnt met een lach en verbijstering op het gezicht voor de NOS-camera. Het valt volgens de GroenLinks fractieleider maar te bezien of de voorgestelde bezuiningsplannen gehaald worden. Ook noemt ze het gedoogakkoord ‘dikwijls discriminerend’. André Rouvout van de ChristenUnie heeft het over een ‘kaasschaafakkoord’ omdat op de nationale politie na, nauwelijks hervormd wordt. Alexander Pechtold vindt dat de VVD met het akkoord niet bewijst de economie sterk aan te pakken. “De belangrijkste belofte van de VVD tijdens de campagne was ‘orde op zaken’ stellen in de economie”, zegt Pechtold. “Blijkbaar wilden CDA en PVV daar niet aan meewerken. Als het om de economie en de schatkist gaat, is dit geen regeer- maar een stagneerakkoord.”

Reacties uit het maatschappelijke veld

Werkgeversorganisaties steunen de akkoorden vanwege de focus op een sterke economie. Alleen de agrarische sector is teleurgesteld dat het ministerie van Landbouw verdwijnt en wordt ondergebracht in het nieuwe ministerie voor Economie, Landbouw en Innovatie.

Wernemersorganisatie FNV heeft het over een ‘rijkeluiskabinet’ omdat de lage en middeninkomens volgens de FNV opdraaien voor de tekorten en niet de mensen met de hoge inkomens. De Marokkaanse gemeenschap is verontrust over het akkoord en stelt dat het motto van het nieuwe kabinet niet vrijheid en verantwoordelijkheid is, maar  uitsluiting en verdeeldheid. De Turkse Arbeidersvereniging zegt daarover tegen de NOS:

Ik heb echt angst dat groepen tegen elkaar worden uitgespeeld. De spanningen zullen toenemen in onze samenleving. Dit zijn we niet gewend. In ons land was plek voor iedereen. Dat is nu voorbij.

Lees meer maatschappelijke reacties bij de NOS: Maatschappelijke reacties op regeerakkoord

Lees hierboven het concept regeerakkoord. Hier het concept gedoogakkoord.

Lees ook bij Volkskrant:

De maatregelen van het kabinet-Rutte: Boerkaverbod en animal cops. VK: CPB: Overheidstekort daalt, werkloosheid stijgt NOS: Verdeelde reacties op regeerakkoord

cc-foto: stephg67