Vrijheid en eenheid

Na de bloedige aanslagen in Parijs afgelopen maand is nu Kopenhagen opgeschrikt door een serie van aanslagen op een aantal ‘high profile’ doelwitten: een debat over de vrijheid van meningsuiting waar een bekende cartoonist die Mohammedcartoons getekend heeft aanwezig was en een synagoge.

De boodschap die deze terreuraanslagen overbrengen lijkt in eerste instantie te draaien om het een einde maken aan uitingen die beledigend zijn voor de islam met daarnaast het creëren van een klimaat waarin Europese Joden zich niet langer veilig voelen en daarom Europa verlaten. Echter, het lijkt er sterk op dat de terroristen doelen hebben die verder gaan dan dat.

Ten eerste vormen de aanslagen een directe aanval op onze fundamentele vrijheden, waaronder de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van godsdienst, en de vrijheid om gevrijwaard te zijn van vrees. Het bestaan van deze vrijheden, de mogelijkheden die zij bieden en het feit dat zij kunnen leiden tot belediging van datgene wat voor sommigen heilig is, is bepaalde groepen in individuen een doorn in het oog. Deze vrijheid willen ze doen verdwijnen. Niet door middel van streven naar verandering in de wetgeving. Nee, het doel dat men met deze terreur wil bereiken is het zaaien van angst. Angst die ons zal beletten onszelf te uiten zoals wij believen. Angst die zal leiden tot zelfcensuur. Angst die ervoor zal zorgen dat wij niet langer in staat zijn optimaal uiting te geven aan de vrijheden die wij in deze samenleving genieten. 

Vrijheid De enige manier waarop wij weerstand kunnen bieden aan deze angst en er dus voor kunnen zorgen dat de terroristen hun doel niet bereiken is door middel van het doorgaan met ons vrij te uiten en niet toe te geven aan censuur, inclusief zelfcensuur. De vrijheid van meningsuiting, inclusief de vrijheid om religie te bekritiseren of te beledigen, is te belangrijk en ons te dierbaar om daar compromissen op te maken. De nasleep van de aanslagen in Parijs lijkt aan te tonen dat terroristen in ieder geval dit doel niet bereikt hebben. Charlie Hebdo heeft een grote oplage dan ooit. Mohammedcartoons zijn in grote getale getekend. Debatten over vrijheid van meningsuiting hebben vinden overal plaats en oproepen tot zelfcensuur worden in veel gevallen niet gehonoreerd. 



Maar er is nog een tweede doel waar de terroristen proberen te bereiken, een doel wat angstvallig snel in zicht lijkt te komen, en dat is zaaien van verdeeldheid tussen bevolkingsgroepen in Europa onderling. Door middel van het treffen van joodse doelen en doelwitten die voor veel Europese moslims controversieel zijn, maar voor veel niet-moslims vrijheid betekenen, hoopt men verdeeldheid te zaaien tussen Europese moslims en niet-moslims. Een verdeeldheid die uiteindelijk tot doel heeft dat niet-moslims in Europa de islam en moslims af zullen wijzen, tot ongewenst zullen verklaren en moslims zullen reduceren tot paria’s. Het mogelijke gevolg hiervan zal het afwijzen van Europa en haar waarden door veel moslims zijn, inclusief een radicaliseringgolf die zijn weerga niet kent. Angst zal op die manier tot meer angst leiden, en terreur tot meer terreur. En de terroristen zullen zegevieren. 

Eenheid Dit mogen wij niet laten gebeuren. Het is zaak om nu meer dan ooit ons niet te laten verdelen, de eenheid te bewaren, en deze ook naar buiten toe uit te stralen. Wij Europeanen zouden ons niet alleen uit moeten spreken voor vrijheid, tegen terrorisme, maar ook onze eenheid en verbondenheid moeten tonen. Wij zouden moeten laten zien dat wij niet langer accepteren dat terroristen proberen om moslims en niet-moslims tegen elkaar op te zetten. Wij zouden de gelijkwaardigheid van alle burgers moeten benadrukken. Wij zouden onze vrijheden, rechten en veiligheid samen, hand in hand, moeten verdedigen opdat wij het niet toelaten dat terroristen ten koste van onze samenleving, onze burgers, hun doelen proberen te bereiken.

Nu, meer dan ooit, is het zaak om te werken aan de Europese ‘wij-samenlevingen’. Samenlevingen waarin alle burgers zich vrij, veilig en thuis voelen. In Frankrijk, Denemarken en in Nederland zou dit de komende jaren het streven moeten zijn. Alleen op die manier kunnen wij ervoor zorgen dat diegene die verdeeldheid proberen te zaaien eenheid zullen oogsten. Het zou de ultieme manier waarop Europa het hoofd biedt aan terrorisme zijn. 

cc-foto: Kim Bach