Voorstel taakstraf leidt tot onrecht

Op dit moment wordt er in de Tweede Kamer een wetsontwerp behandeld dat het onmogelijk maakt een taakstraf op te leggen bij ernstige gewelds- en zedenmisdrijven. De PvdA is het hier mee eens, maar vindt wel dat het mogelijk moet blijven in uitzonderingsgevallen maatwerk te leveren. De realiteit is altijd gekker dan je kunt bedenken. En als wij als samenleving bij monde van de rechter geen rekening meer kunnen houden met die bijzonderheden, dan doen we onrecht. Dat moeten we niet willen.

Als er gestraft moet worden, dan moet die straf serieus zijn. Het is niet passend als een taakstraf wordt opgelegd bij een serieuze zedenzaak of bij ernstig geweld. Dan wordt onvoldoende rekening gehouden met het vergeldende element van de straf, de voorbeeldfunctie die een straf heeft en de compensatie naar het slachtoffer. De boodschap aan de dader en aan iedereen die met verkeerde plannen rondloopt moet wat betreft de PvdA helder zijn: ‘Je blijft met je handen van een ander af!’

Als die boodschap niet helder is, bijvoorbeeld door in ernstige gevallen toch een kale taakstraf op te leggen, doe je het slachtoffer geen recht, wellicht doe je zelfs de dader geen recht, maar in ieder geval doe je ook de taakstraf geen recht, want die is niet voor dit soort zaken bedoeld.

Nu de andere kant van de zaak. In de dagelijkse praktijk zijn zaken zelden zwart-wit. Ik kan het weten. Ik heb in mijn werk als rechter en organisator van taakstraffen duizenden zaken langs zien komen. De realiteit is altijd gekker dan je kunt bedenken. En als wij als samenleving bij monde van de rechter geen rekening meer kunnen houden met die bijzonderheden, dan doen we onrecht. Dat moeten we niet willen.

Toch leidt het wetsvoorstel dat nu voorligt precies tot dat: onrecht. De rechter wordt het namelijk onmogelijk gemaakt in alle gevallen een passende straf op te leggen en zal moeten uitwijken naar een te zware of een te lichte straf in die zaken die net weer anders zijn dan we nu kunnen voorzien.

Bij ernstige zedenzaken of ernstig geweld is een taakstraf in beginsel niet gepast. De invoering van de voorgenomen light versie van minimumstraffen leidt echter tot onrecht. Dat moeten we in geen enkel geval willen. Wat betreft de PvdA moeten we terugkeren naar het oorspronkelijke wetsontwerp dat strengere eisen stelt aan de gevallen waarin een taakstraf kan worden opgelegd, zonder minimumstraffen in te voeren. Om dit te bereiken hebben we samen met de SP twee amendementen ingediend.