Joop

Voor veel mensen staat de tijd stil

  •    •  
29-10-2018
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
clock-3774790_960_720

© cc-foto: RitaE

Het met z’n allen slaafs verzetten van de tijd behoort tot een futiliteit. Het discussiëren hierover ook
Het houdt de mensheid al ruim een eeuw bezig hoe er effectiever met het daglicht kan worden omgegaan. De Brit William Willett (1856-1915) schreef in 1914 een brochure (‘The Waste of Daylight’) waarin hij pleit voor het aanpassen van de tijd door de behoefte aan daglicht. Er is destijds veel interesse voor zijn idee, maar er wordt niets mee gedaan. Uiteindelijk zal in 1977 pas daadwerkelijk de zomer- en wintertijd worden ingevoerd. Met energiebesparing als belangrijkste reden.
Sindsdien is er wisselende weerstand tegen het jaarlijks rommelen met de tijd. Dit jaar was er meer rumoer dan voorheen over het verzetten van de klok. Mensen zien het al een tijdje niet meer zitten om twee keer per jaar op een vastgesteld moment de analoge, digitale en biologische klok te verzetten en de eventuele bijbehorende ongemakken hierbij te aanvaarden. Het dagritme wordt immers verstoord en mensen (en dieren) zouden last krijgen van een soort jetlag-gevoel, waarbij vermoeidheid wel een week kan aanhouden. Tevens zorgt de ontregeling van tijd voor een gevoel van somberheid, mede vanwege de steeds korter wordende dagen.
Het instellen van de zomer- en wintertijd is voor mij persoonlijk nooit een obstakel geweest. Een uurtje extra in oktober was altijd mooi meegenomen. Een uurtje minder in maart nam ik op de koop toe. Het geklaag en gediscussieer over het al dan niet afschaffen van deze jaarlijkse tijdmanipulatie begreep ik nooit zo goed. En nu, na reeds vierentachtig keer dit proces te hebben ondergaan, ben ik er helemaal voor mezelf uit: we kampen met een luxeprobleem.
Tijd wordt namelijk gezien als een té vanzelfsprekend aanwezig, abstract fenomeen. Het is onzichtbaar, ongrijpbaar maar altijd en overal aanwezig. Doordat mensen ooit hebben bedacht een ritme te creëren rondom het opkomen en ondergaan van de zon en mondiaal betekenis te geven aan dit natuurverschijnsel, leven we met z’n allen volgens de afgesproken regels van nacht en dag. We zijn zelfs zo specifiek gaan doen aan tijdsinvulling door niet enkel te spreken van nacht en dag, maar deze momenten tevens in te delen in uren, minuten, secondes enzovoorts. Om structuur en duidelijkheid te verkrijgen omtrent dit ongrijpbare begrip van tijd, zijn we allerlei manieren gaan bedenken die ervoor zorgen dat we, naast de vrij globale stand van de zon, bepaalde momenten op een dag kunnen vertalen naar een vaststaand tijdstip. Op deze manier proberen we grip te krijgen op onze levensinvulling en stemmen we bepaalde noodzakelijkheden – zoals bijvoorbeeld werk, school en sport – en behoeften – zoals eten en slapen – af op de stand van twee dominante wijzers die oneindig over getalletjes tussen de één en de twaalf glijden.
Sinds een maand is voor mij deze vanzelfsprekendheid van tijd echter verdwenen. Noem het naïef, maar ik had voor die tijd nooit zo bewust nagedacht over de positieve kanten die zo’n abstract begrip als ‘tijd’ met zich mee kan brengen en hoe ik, samen met mijn dierbaren, vrienden, familie en collega’s invulling geef aan deze beschikbaarheid van oneindig lijkende momenten. Deze vanzelfsprekendheid sluipt erin tijdens je kindertijd. Het leven lijkt dan oneindig. Je jeugdige onschuld denkt dat alleen heel oude mensen dood gaan. Met het verstrijken van de jaren kom je er achter dat dit echter geen vanzelfsprekendheid is. Het besef van beschikbare tijd groeit. Maar maakt ook kwetsbaar.
Nadat mijn moeder bleef zitten met buikpijn en geen enkel onderzoek kon verklaren waar de pijn vandaan kwam, volgde op een maandag op het eind van september het onheilsbericht waar eigenlijk niemand aan durfde te denken: alvleesklierkanker, met uitzaaiingen in de buikwand. De pijn van de afgelopen maanden werd plotsklaps keihard duidelijk, net als de vooruitzichten. Het leven nam een brute wending en husselde elk gevoel van tijd door elkaar. Negen dagen wachten op uitsluitsel van de artsen over het verloop en de mogelijke behandelingen, leken opeens niet uit tweehonderdzestien uren te bestaan maar uit weken. Of jaren. Vanwege de urgentie werd uiteindelijk meteen begonnen met een eerste chemokuur uit een reeks van vier. Het werd een interne behandeling van twee keer drieëntwintig uur vol volledige overgave aan de zakken puur vergif, die ervoor gaan zorgen dat de kankercellen worden gestopt en in het gunstigste geval worden uitgeroeid. Hierna volgen nog drie sessies van minimaal vijf uur chemo. Mijn moeder is positief ingesteld, een vechter pur sang.
Ons leven is inmiddels geveld door een onzekerheid waarbij tijd opeens een bewustere en belangrijke rol is gaan spelen. De onbezorgdheid en onverschilligheid van voorbijtrekkende uren, maanden, weken, minuten en jaren is verdwenen. Tijd krijgt kwaliteit. Want de kwantiteit van tijd is onzeker en wankel. Relativeren wordt een overlevingsstrategie, doelen worden bijgesteld, kleine successen worden gevierd en hoofdzaken worden zoveel mogelijk van bijzaken onderscheiden. Het met z’n allen slaafs verzetten van de tijd behoort tot een futiliteit. Het discussiëren hierover ook. Voor veel mensen staat de tijd echter stil. Het is voor hen niet van belang of het een uur extra donker of licht is. Het enige dat nu telt is tijd. Om er voor elkaar te zijn.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (6)

ton14024
ton1402430 okt. 2018 - 12:04

Volgens Juncker wil 80% er af. Geen kleinigheid. Overigens ervaar ik nu vergelijkbare familieperikelen, waar tijd in ´meters i.p.v. millimeters´ ervaren wordt. Tijd is een meetlat om verandering te plaatsen. Zomertijd maakt dat voelbaar.

adriek
adriek30 okt. 2018 - 7:18

De discussie concentreert zich wel heel erg op het nadeel dat van veel mensen (en dieren) de biologische klok een weekje nodig heeft om zich weer in te stellen. De voordelen zijn, net als in 1977 (en in 1916, en in 1914) nog steeds heel groot. Bijna iedereen, ook de lastige biologische klok, houdt van lange zomeravonden, bijna niemand vindt het leuk als het in december pas om tien uur licht wordt. Pascal, ik hoop van harte dat de chemokuren hun werk goed gaan doen, dan wordt de betekenis van dat 'gif' ook weer gerelativeerd. Dat mag ik uit eigen ervaring zeggen.

quatsch
quatsch30 okt. 2018 - 0:14

Foei. De klok voor en achteruit zetten wordt al gedaan sinds 1916.

1 Reactie
ton14024
ton1402430 okt. 2018 - 11:55

Sinds de eerste klok.

Minoes&tuin
Minoes&tuin29 okt. 2018 - 21:40

Pascal bedankt voor het openhartige inkijkje in je leven, het leven van je moeder en velen in dezelfde situatie. Ik wens jullie alle liefde en kracht toe en alle tijd die je kunt wensen die liefde te kunnen delen, geven en ontvangen.. Mijn medeleven is oprecht. Ik weet wat het wil zeggen en ook nog wanneer het anders is en je geen tijd gegund is, noch het besef daarvan. Nooit te kunnen zeggen wat je wilde zeggen had je geweten dat je die woorden nooit meer zou kunnen uitspreken. Tijd die je dacht te hebben maar niet had. Echter en misschien klinkt dat koud en dat kan ik heel goed begrijpen, maar het is het niet. Dit zijn verschillende grootheden die je nooit met elkaar kan, misschien wel mag vergelijken, nooit het een mag wegstrepen tegen het ander. Zo kun je ook het relativeren niet in verhouding zien tot wat jullie en andere mensen nu op dit ogenblik overkomt dat inderdaad zoveel meer ingrijpend is, nu, op dit moment waar jullie in zitten, waar tijd een heel andere betekenis krijgt, het allerbelangrijkst in het leven. Al vind ik je bijdrage een heel mooie, zeer betrokken onthulling van wat zoveel belangrijker is in het leven, tijd van leven als het er werkelijk op aankomt, de betrokkenheid op elkaar, de liefde voor elkaar en het belang van 'zijn' voor elkaar, de dreiging van verlies. Ik begrijp het maar al te goed. En toch.. en toch vind ik dit totaal los staan van elkaar, misschien juist wel daarom. Ik wens je moeder het allerbeste van de wereld en alle tijd die zij wenst in haar leven en met haar de mensen die haar liefhebben en door haar liefgehad worden. Tijd wordt iets waartegen je vecht en waarvoor je vecht. Tijd die voortkabbelt in onbesef, 'ooit' is immers erg ver weg en schuif je voor je uit totdat je dat niet meer kunt, omdat wat 'ooit' was, plotseling nu blijkt te zijn. Tijd waarvan je de kostbaarheid beseft in het aangezicht haar te verliezen. Het besef van eindigheid die geen tijd kent. Tijd waarvan je het belang niet kent zolang hij zich niet aandient in het moment. Ik wens jou , je moeder en je familie heel veel sterkte en ik kan maar een ding zeggen; Benut de tijd, buit haar uit tot op de laatste minuut, verzwijg niet langer wat je al zo lang wilde zeggen maar waar je nooit aan toekwam, omdat je dacht dat tijd eindeloos was, de tijd waarin ook jij je nog iedere dag weer bezig hield met de tijd; de tijd die je overhad, de tijd die je niet had, de tijd die je verkwanseld had, de tijd die je niet aan datgene besteed had wat belangrijk was, de tijd die je te laat kwam, de tijd die je voorbij had laten gaan, de herinnering aan de tijd waarin je liefhad, de tijd die nooit meer terugkwam.... de tijd dat je nog dacht dat dat allemaal ertoe deed wat het ook deed.

1 Reactie
Minoes&tuin
Minoes&tuin29 okt. 2018 - 21:44

zolang het zich niet aandient..