Joop

Volstaat boerenverstand aan begin schooljaar?

  •  
14-08-2020
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
ANP-372909774
Kunnen we zorgen voor crisisbestendig, gezond en waardevol onderwijs?
De zomervakantie is bijna voorbij. En met het naderen van de eerste schooldag, neemt ook het landelijke debat hierover toe. De overkoepelende vraag hierin is hoe we kunnen voorkomen dat met het openen van de scholen het aantal besmettingen zal toenemen. Het laatste wat we moeten willen is namelijk dat de scholen weer voor onbepaalde tijd moeten sluiten en er weer volledig moet worden overgegaan op digitaal afstandsonderwijs. De landelijke media, virologen, politici en (zelfbenoemde) experts buitelen over elkaar heen met tips, adviezen en statements. Het is duidelijk: er heerst momenteel veel onzekerheid en weinig eenduidigheid over hoe dit georganiseerd zal worden op de ruim 6700 basisscholen en 700 middelbare scholen in ons land.
Sinds de coronacrisis in maart van dit jaar toesloeg, is de maatschappij op velerlei manieren ontwricht. Mensen kregen in hun nabije omgeving van het ene op het andere moment te maken met de gevolgen van een onbekende ziekte, die in het ergste geval kan resulteren in de dood. De angst voor het virus, de maatschappelijke consequenties en de overal aanwezige onzekerheid zorgen tevens bij velen voor een verminderde mentale weerbaarheid. Naast het gezondheidsaspect wordt ook het werkveld getroffen. Talloze mensen verloren reeds hun baan. Ook het onderwijs bleef niet gespaard. Op de basisscholen werden voor het eerst geen landelijke eindtoetsen afgenomen en in het voortgezet onderwijs gingen de centrale eindexamens zelfs niet door. Dit was sinds 1945, destijds als gevolg van de Tweede Wereldoorlog, niet meer voorgekomen.
De maandenlange lockdown bleek effectief te zijn. De besmettingscurve nam af. Het ontstane saamhorigheidsgevoel maakte sterk en betrof een gezamenlijk doel: het virus moest worden overwonnen, no matter what. Ondertussen kregen we meer vrijheden in beperking en zagen we in de zomervakantie geleidelijk aan helaas weer veranderingen ontstaan. De besmettingen namen langzaam weer toe, waarbij opviel dat het nu voornamelijk jongeren betrof die het coronavirus met zich meedroegen, dit in tegenstelling tot eerdere maanden. De regels werden her en der weer aangescherpt in het openbare leven en evenredig aan deze opnieuw stijgende besmettingslijn namen ook de zorgen voor de start van het nieuwe schooljaar toe.
Filosoof en schrijfster Stine Jensen benoemde afgelopen week in haar column voor NRC een uitspraak van Tom Lanoye. Deze Belgische schrijver noemt het ‘zelfverheerlijkende bullshit dat de Nederlanders, inclusief de premier, zich blijven beroepen op het gezonde boerenverstand van een nuchter volkje’. Ik ben van mening dat dit nuchtere boerenverstand niet direct een belemmering hoeft te zijn, wanneer we het hebben over de aanpak en invulling van de lessen op de scholen in het land. De vraag die we ons moeten blijven stellen is echter zowel praktisch als enigszins retorisch van aard: kunnen we gaan zorgen voor crisisbestendig, gezond en waardevol onderwijs?
Daarbij is het wel raadzaam om niet énkel het onderbuikgevoel te laten spreken, maar zeker ook de gefundeerde adviezen van organen als het RIVM en het OMT aan te nemen. Zo horen scholen bijvoorbeeld voorzien te zijn van deugdelijke ventilatiesystemen en voldoende ramen die open kunnen voor de broodnodige luchtverversing, moeten de hygiënevoorschriften nageleefd blijven worden en de gewenste anderhalve meter tussen docent en leerlingen gehandhaafd blijven. Daarnaast mogen we soms best kijken naar wat er om ons heen gebeurt. Duitse wetenschappers beweren – in een land dat eerder werd betiteld als ‘wereldkampioen in coronabestrijding’ – dat er drie stelregels zijn voor het openstellen van de scholen: kleine klassen, systematisch testen van leerlingen en docenten en op voorhand een strategie klaar hebben liggen voor wanneer er een mogelijke uitbraak is. Deze adviezen zullen zeker niet geheel alle onrust en onzekerheden wegnemen bij leraren, leerlingen en ouders. Maar in combinatie met ons eerder getoonde saamhorigheidsgevoel en boerenverstand is het zeker een begin.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (16)

Bert de Vries
Bert de Vries15 aug. 2020 - 9:08

De klassengrootte inNederland is een van de hoogste in dfe Westelijke wereld. Hoe meer kinderen er in één lokaal zitten, hoe goedkoper het onderwijs. En dat is goed voor onze economie. Want zodoende kun je bijvoorbeeld de winstbelasting verlagen. Een nadeel van de klassengrootte is op dit moment wel het besmettingsrisico. Want 32 kinderen in een lokaal is iets anders dan 24. Maar goed, wie de penning niet eert, is het leven niet weerd. Aldus een nieuw-liberale wijsheid. Trouwens, in Israël begon de verlichting van de lockdown met het openstellen van de scholen voor primair onderwijs. Intussen lijkt de zaak uit de hand te lopen.

1 Reactie
Bert de Vries
Bert de Vries15 aug. 2020 - 18:22

Amerikaans onderzoek heeft uitgewezen dat 45% van de kinderen onder de 18 a-symptomatische klachten vertonen. Er is veel en veel te weinig bekend over besmetting bij kinderen en over het effect van aerosolen om de gok te wagen en de scholen te openen. Daar komt bij dat er geen staat is te maken op de informatie van Ministerie, RIVM, OMT en GGD. Het enige dat glashelder is, is dat elkaar uit de wind houden topprioriteit is.

Rick Hofland
Rick Hofland15 aug. 2020 - 6:34

Zorgmedewerkers, schoonmakers, supermarkt medewerkers, mensen die werken in de horeca en zo zijn er nog tal van beroepen waarbij talloze mensen in deze Corona tijd geen keuze hebben en vrij dicht op heel veel wisselende mensen moeten werken. Maar nu de scholen beginnen horen we vanuit de kant van de leerkrachten weer stemmen op gaan om toch maar weer online les te gaan geven of andere beperkende maatregelen te treffen waar uiteindelijk 1 groep heel zwaar onder te lijden heeft, onze kinderen/jongeren. Onze leerkrachten lijken zich nauwelijks betrokken te voelen met de wat voor enorme impact dit voorjaar op kinderen en jongeren heeft gehad en nu dreigen velen van hen wederom weer het schoolsysteem te saboteren. Waar de rest van Nederland geen keus had (anders baan verlies) om naar de ziekenhuizen te gaan, de verpleegtehuizen, supermarkten, horeca en ook als agent de straat op te gaan om zich met grote groepen oververhitte jongeren te mengen en wie een gewone baan in het bedrijfsleven heeft inmiddels zijn baan kwijt is of grote stress heeft om het mogelijk spoedig verliezen van hun die baan, daar gaan onze leraren met hun baanzekerheid nu doodleuk gewoon weer de boel saboteren. Want o jee, wat zei doen is wel zo veel gevaarlijker dan wat al die mensen in andere beroepen al maanden doen en het is dan makkelijk ziek melden als je toch je baan niet kwijt zal raken. Misschien moeten we een keer met z’n allen afspreken om op de balkons te gaan staan en om 20:00 uur ‘s avonds heel hard BOE te roepen naar al die verwende leerkrachten.

3 Reacties
Bert de Vries
Bert de Vries15 aug. 2020 - 10:10

Rick, jouw voorstel om allemaal op hetzelfde moment heel hard 'boe' te roepen, sluit naadloos aan op mijn standpunt dat de mens een kuddendier is. En je weet het, in de beschaafde wereld wacht het kuddendier slechts het slachthuis.

Gerygrr
Gerygrr15 aug. 2020 - 10:46

Rick, U vindt het beroep aantrekkelijk? U kunt zich nu aanmelden als zij-instromer, kunt u zelf van alle genoemde voordelen gaan genieten! Ik zie uit naar uw toekomstige berichten!

hminkema
hminkema17 aug. 2020 - 8:16

Dag Rick, ik laat je negatieve houding t.a.v. leraren (als niet-betrokken, verwende saboteurs) graag voor jouw rekening. Die zegt meer over jou dan over leraren. Ik geef je in overweging dat zorg om de veiligheid van onze scholen niet zozeer geuit wordt in het belang van 'verwende leraren', maar in het belang van alle leerlingen, al hun leraren, en iedereen in de nabije omgeving van deze leerlingen en leraren, zoals ouders, broertjes, zusjes, partners, opa's, oma's, en alle mensen dáár weer omheen. Waaronder trouwens heel wat mensen in risicogroepen. We hebben het daarmee dus niet zozeer over een zelfzuchtig beroepsgroepje, maar over 3,5 miljoen mensen en hun directe omgeving die direct of indirect te maken hebben met de veiligheid van onze scholen. Bij de bestrijding van een pandemie, die iedereen aangaat, is het zaak om serieuze maatschappelijke risicofactoren te benoemen en zo mogelijk te bestrijden. Daarom zijn ook cafés en musea maar half open, en hangen overal schermen en zijn er looppaden, niet om de burger dwars te zitten, maar om onnodige risico's te vermijden. Leraren geven graag les. Het is hun beroep. Het is wat hen maakt tot wie ze zijn. Leraren willen dan ook niets liever dan dat scholen open zijn en dat ze kunnen lesgeven. Maar niet tot elke prijs, en niet met voorbijgaan van serieuze risico's. Ook schoonmakers en medewerkers in supermarkt en horeca volgen instructies die hun veiligheid moeten verhogen - en volkomen terecht. In ieders belang. De vraag is niet of scholen open moeten of dicht. De vraag is *hoe* scholen open kunnen, en open kunnen blijven. Het laatste dat leraren willen is dat hun scholen over twee, drie maanden weer dicht moeten omdat de risico's werden onderschat, en het aantal besmettingen door/op scholen de pan uit blijkt te lopen. Het doel is scholen *langdurig* op te houden, een schooljaar lang, een winter door. Intussen weten we meer over het virus, en over de verspreidingsrisico's. Zo weten we dat kinderen van 14-18 jaar even besmettelijk zijn als volwassenen. We weten dat langdurig verblijf in een slecht geventileerde ruimte het virus alle kansen geeft. We weten dat de afstand tot een besmet persoon en de duur van het contact (een kwartier of langer) het risico op besmetting fors beïnvloedt. Allemaal risico's die niet gelden voor supermarktmedewerkers en schoonmakers, maar wel voor leraren en pubers die elke week 25 uur per week dicht op elkaar zitten in volle, slecht geventileerde leslokalen, waarbij 'social distancing' onmogelijk en zelfs niet de bedoeling is. Misschien is jouw expertise op dit gebied veel groter dan die van Duitse virologie-experts, die oproepen tot onderwijs in halve klassen, met social distancing, goede ventilatie, en zelfs mondkapjes waar dringend nodig. Misschien maak ik me nodeloos zorgen, zijn onze scholen hartstikke veilig, en komen onze leraren en leerlingen zonder serieuze maatregelen pico bello de winter door. Sterker nog: ik hóóp dat die zorgen nodeloos zijn, dat het allemaal vanzelf gunstig uitpakt, en het virus zo lief is om onze scholen over te slaan. Maar ik verwed daar niet graag mijn leven onder. Of dat van talloze anderen. 'Bij twijfel niet oversteken' is een verstandig advies. 'Bij twijfel voorzichtig oversteken' is ook in orde. 'Bij twijfel gewoon blind doorlopen' smaakt mij niet. Dan maar een verwende saboteur genoemd worden.

Handige harry
Handige harry14 aug. 2020 - 20:20

Hadden we niet beter alle jongeren in een kamp kunnen stoppen. Allemaal geïnfecteerd laten worden en daarna weer vrij laten. Kunnen ze in ieder geval niemand uit de kwetsbare groep besmetten

hminkema
hminkema14 aug. 2020 - 20:09

Recent onderzoek toont dat ook kinderen, anders dan eerst gedacht, vrij snel drager van het virus kunnen worden, maar duidelijk is dat ze veel minder vaak dan volwassenen ziekteverschijnselen vertonen. Daardoor valt hun besmetting nauwelijks op. Maar vooral de oudere kinderen - vanaf 12-14 jaar - geven het virus wel aan elkaar door, en aan volwassenen. Er is geen verschil tussen volwassenen en de oudere kinderen. Daarom stellen internationale teams van virologische experts - in de EU en in onze buurlanden - recent de volgende voorwaarden voor het veilig' openen van basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs. 1. Zorg voor kleine klassen, waarin leerlingen voldoende afstand houden tot elkaar. Volwassenen moeten permanent afstand houden tot de leerlingen en tot elkaar. 2. Geef niet het volle aantal lessen, maar een kleiner aantal, zodat leraren de onderwijslast kunnen dragen, en leerlingen niet de hele week en/of de hele dag in een drukke klassikale omgeving zijn. Maak een combinatie met online-onderwijs. 3. Voldoende ventilatie is een voorwaarde. Over een maand begint de herfst, en zitten we allemaal weer binnen. Scholen moeten met het virus de hele winter door kunnen. 4. Als 'social distancing' moeilijk gaat: draag mondkapjes. Ook in de les. Ook in pauzes, en in gangen. Als we dit tijdens een busreis van een half uur zinvol en noodzakelijk vinden, is het idioot dit niet te verlangen van kinderen die elke week 20 uur naast elkaar zitten en tegen elkaar praten. Een alternatief is een buddy-systeem, waarbij elke leerling permanent in de nabijheid van slechts één andere leerling zit, op 1,5 meter van andere duo's. 5. Zorg voor de nodige faciliteiten voor persoonlijke hygiëne (desinfectie, handen wassen) en voor het veelvuldig desinfecteren van collectief gebruikte voorwerpen en oppervlakken (deurknoppen, tafeltjes etc.). In Nederland stellen we alléén 5. verplicht. Scholen bepalen zelf hoe vaak, en wat er wordt gereinigd. In plaats van 1 hebben 'we' gekozen voor de bekende mudvolle klassen met 30 leerlingen, die geen afstand houden en dat ook niet hoeven, in het basisonderwijs zelfs niet tot hun leerkrachten die het niet zien zitten om afstand te houden. In plaats van 2 'kiezen we' voor de volle lesweek, ook al geven we 15-20% meer les dan in veel andere EU-landen. Het belang van de scholen als gratis kinderopvang moet nu eenmaal gediend, 'we willen' de ouders niet in de steek laten door die een aantal uren per week voor de opvang van hun kind op te laten draaien. In het voortgezet onderwijs is dat hetzelfde, al heeft de school daar geen taak als kinderopvang waar te maken. In plaats van 3 heeft Nederland een paar dagen geleden ineens bedacht 'o ja, de ventilatie, waren we bijna vergeten'; ook al is al vele jaren duidelijk dat de ventilatie op veel scholen absoluut niet in orde is. Maandag gaan de scholen open, en gaat men her & der eens wat inventariseren en rapporteren en alternatieven afwegen en een keuze maken en een uitvoerder zoeken die tijd heeft om de installatie op school zo nodig eens onder handen te nemen. Het gaat maar om mensenlevens, he? En ja, die herfst begint over een maand. Wat 4 betreft: dat weigeren we. Leerlingen mondkapjes opdoen is in Nederland nu eenmaal niet mogelijk, anders dan in andere landen. Het staat ook stom. Dus het kan gewoon niet, dat hoef je verder niet uit te leggen. Een buddysysteem is een goed idee, maar we doen het niet, want het is gedoe en wie wil er nou gedoe? Gelukkig hebben we nog flessen desinfectiemiddel om tegen dit alles op te wegen. Als de school die op tijd bestelt. De kaarten zijn geschud, de keuzes zijn gemaakt, de teerling is geworpen. We gaan zien hoe het allemaal uitpakt. Het dus gaat worden zoals Ton van Haperen gisteren bij Op1 zei: "We openen dus de scholen op hoop van zegen". Voor een ongelovige als ik is dat maar een schrale geruststelling.

2 Reacties
DanielleDefoe
DanielleDefoe15 aug. 2020 - 10:31

Mijn Noorse uni heeft het contact onderwijs hervat op dringend verzoek van de studenten. Er zijn stricte gedragsregels om de kans op besmetting te minimaliseren, en een verplichte e-cursus voor staf en studenten over deze regels.

korheiden2
korheiden216 aug. 2020 - 9:43

@hminkema : Goed geschreven. Mee eens. Het lijkt me dat scholen door moeten gaan met les geven op afstand en alleen aan heel kleine groepen. Een aantal vakken als muzikale vorming, bewegingsonderwijs, sociale redzaamheid, geestelijke stromingen, handvaardigheid, tekenen e.d. zullen even moeten wachten. Laat de kernvakken rekenen, taal en lezen voorgaan. Het is een noodsituatie en het kan niet anders. Ik las in de Volkskrant dat het scholen dan ook nog niet is toegestaan om de temperatuur van de leerlingen te meten met een infraroodpistool, vanwege de privacy (andere leerlingen horen dan hoe warm je bent). Het lijkt me dat de ernst van de situatie niet is doorgedrongen. Er is een absolute noodtoestand.

LBNB
LBNB14 aug. 2020 - 16:56

Het belangrijkste voor het goed en veilig laten verlopen van lessen zal waarschijnlijk ventilatie zijn. Ik hoop dat scholen zich niet teveel mee laten slepen in alleen het anderhalve meter verhaal met looplijnen op de hangen etc. Het belangrijkst is dat ze zorgen voor goede verversing van de binnenlucht door middel van buitenlucht zodat het virus niet uren in klaslokalen blijft hangen, want dan is de anderhalve meter zinloos.

P Haan
P Haan14 aug. 2020 - 15:18

Afschaffen van de leerfabrieken en terug naar kleine organisaties en kleine klassen? Voor.

I am Legion
I am Legion14 aug. 2020 - 14:17

Hoe verleidelijk de term verbonden met de momenteel nog meer dan anders voor sommige kringen gebruikelijke zondebok ook is, maar met "boerenverstand", d.i. het vermeend gezonde verstand zonder de ballast van een theoretische vooropleiding, geldt deze niet anders dan voor leken als Pascal Cuijpers zelf, dus ook de door hem aangehaalde Stine Jensen, en de daardoor weer aangehaalde Tom Lanoye, welke laatste verantwoordelijk is voor de term in deze context. De term geldt voor Lanoye nu juist veel meer voor de Nederlanders in het algemeen anders dan in meer of mindere mate werkelijke experts en niet anders dan boeren.

3 Reacties
Archie Bunker
Archie Bunker14 aug. 2020 - 18:37

Met boerenverstand en een beetje boerenachterdocht en veel googlen, kom je een heel eind. Gewoon op internet te vinden is het onderzoek naar aerosolen wat RIVM nota bene zelf heeft uitgevoerd en gepubliceerd in 2010. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1755436510000605?via%3Dihub Ik lees daarin o.a. dit. .....The results indicate high infectivity via either route, but intranasal inoculation leads to about 20 times lower infectivity than when the virus is delivered in an inhalable aerosol..... Ik ben geen viroloog, noem me een boer desnoods maar iedereen die engels kan lezen zegt dit genoeg.

LBNB
LBNB14 aug. 2020 - 21:25

@archiebunker Dit doet er niet toe joh. Dit is de corona crisis, feiten doen er niet toe. Het RIVM en de overheid liegen niet, hou 1.5 m https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&url=https://www.rivm.nl/publicaties/high-infectivity-and-pathogenicity-of-influenza-a-virus-via-aerosol-and-droplet&ved=2ahUKEwjbhILr0JvrAhWBlqQKHRqQBk0QFjABegQIBBAB&usg=AOvVaw1Tj-6SQmNH456AboCS7Exn

Gerygrr
Gerygrr15 aug. 2020 - 14:57

@Archie, Een onderzoek uit 2010? Dat is totaal irrelevant. Corona is een nieuw virus. Elk (algemeen op aerosolen uitgeoefend) onderzoek is nuttig. Duidelijk worden de verschillen tussen verschillende omstandigheden. Het verhaal blijft, we kennen de gevolgen van corona nog lang niet. Zoals Jaap Goudsmit al zei, bestudering van een nieuw virus kost 9 jaar Voor mij is duidelijk, dat élke kans op besmetting voorkomen en vermeden moet worden!