Joop

Vitamine-C is minder goed voor je dan je denkt

  •  
18-05-2016
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
1587 keer bekeken
  •  
11118436783_774fb50a4e_z
Onze vitamine-C obsessie is het gevolg van het werk van één kwalijke kwakzalver. Denk niet: 'baat het niet dan schaadt het niet', want het schaadt wél
Hoewel voedingsdeskundigen het erover eens zijn dat alle noodzakelijke vitamines en mineralen in een normaal, gevarieerd dieet ruimschoots voorhanden zijn, blijft de farmaceutische industrie enorme winsten boeken met de verkoop van vitaminesupplementen. Die ‘vitaminecultuur ‘is grotendeels terug te voeren op de kwalijke kwakzalverij van één persoon: de Amerikaanse scheikundige Linus Pauling (1901-1994).
25 jaar ouder door vitamine C Pauling was een van de succesvolste wetenschappers ter wereld. Hij kan worden beschouwd als de vader van de moleculaire microbiologie, won twee Nobelprijzen, bezat een keur aan eredoctoraten in binnen- en buitenland en kreeg verschillende prestigieuze wetenschapsprijzen. Zijn autoriteit was schier onaantastbaar. De ommekeer, of zo u wilt de val, begon in 1966, toen hij zijn oren liet hangen naar ene dr. Irwing Stone, die twee jaar chemie had gestudeerd maar een academische titel mocht voeren vanwege een eredoctoraat van het Los Angeles College of Chiropractic. Stone verzekerde Pauling dat hij minstens 25 jaar langer zou leven als hij dagelijks 3 gram vitamine C zou slikken. Dat is 50 keer de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH). Pauling volgde het advies van Stone op en deed er zelfs nog een schepje bovenop: na een paar jaar slikte hij 18 gram, of 300 keer ADH. In 1970 publiceerde hij Vitamin C and the Common Cold, waarin hij beargumenteerde dat de verkoudheid als ziekte zou worden uitgeroeid als we allemaal 3 gram vitamine C gingen slikken. Het boek werd een bestseller en de vraag naar vitamine C verviervoudigde binnen enkele maanden.
Geen effect op gezondheid Pauling’s bevindingen wekten echter bevreemding bij zijn collega’s. Zij refereerden aan een studie uit 1942, waarin al werd aangetoond dat er geen enkele relatie bestond tussen het voorkomen of verkorten van virusinfecties van de bovenste luchtwegen en vitamine C. Er volgden nieuwe onderzoeken, die hetzelfde resultaat lieten zien. Tot op heden zijn er vijftien breed opgezette studies gedaan op dit gebied, en de conclusies zijn identiek: geen enkele causaliteit te bespeuren.
Nog een schepje bovenop Pauling bleef echter niet alleen volharden, hij deed er zelfs nog een schepje bovenop en begon vitamine C aan te prijzen als geneesmiddel voor kanker, omdat hij in 1971 een brief had gekregen van een Britse chirurg, die beweerde dat kankerpatiënten die dagelijks 10 gram vitamine C kregen toegediend, betere overlevingskansen hadden. Later bleek dat de ‘vitamine C-groep’ al minder ziek wás dan de placebogroep, maar Pauling was door het dolle heen en ‘voorspelde’ in 1977 dat kanker door vitamine C en andere supplementen binnenkort tot het verleden zou behoren. Kankeronderzoekers begonnen knarsetandend studies uit te voeren met vitamine C en de conclusies daarvan kunt u raden. Maar Pauling ging onverstoorbaar door met zijn onzin en beweerde dat vitamine C in combinatie met de vitamines A en E, selenium en beta-caroteen zo ongeveer alles kon voorkomen en genezen, van de mazelen tot de bof en geestesziekten en van longontsteking tot nierfalen en zelfs aids. Die wonderbaarlijke genezende eigenschappen schreef hij toe aan de werking van antioxidanten, en daarmee maakte hij een cruciale denkfout.
Het gevaar van antioxidanten Voor het omzetten van voedsel in energie heeft het lichaam zuurstof nodig. Dat proces heet dan ook oxidatie. Een nadeel van oxidatie is dat er zogenaamde vrije radicalen bij vrijkomen, die vaatwanden kunnen beschadigen en DNA structuren kunnen aantasten. Om die vrije radicalen te neutraliseren, maakt het lichaam antioxidanten aan. Antioxidanten, die met name bestaan uit de voornoemde vitamines A, C, E en selenium en beta-caroteen, zijn vooral te vinden in groente en fruit. Mensen die veel groente en fruit eten krijgen minder vaak kanker en hart- en vaatziekten en leven iets langer. Dat staat als een paal boven water. Het slikken van supplementen die enorme hoeveelheden antioxidanten bevatten, is dus heel gezond. Nee. Het is zelfs ongezond. Legio studies hebben inmiddels aangetoond dat het slikken van grote hoeveelheden antioxidanten het risico op kanker en hart- en vaatziekten zelfs verhoogt. Hoe kan dat? De oplossing is relatief eenvoudig: vrije radicalen zijn niet alleen maar slecht. Ze hebben een belangrijke functie in het bestrijden van schadelijke bacteriën en in het uitschakelen van nieuwe kankercellen. Te grote doses antioxidanten vernietigen te veel vrije radicalen, waardoor de balans in het immuunsysteem wordt verstoord en schadelijke indringers vrij spel hebben. Dat is de denkfout van Pauling, en wat onderzoekers de ‘antioxidanten-paradox’ noemen. Er is slechts een handvol specifieke aandoeningen waarbij vitamines enig soelaas bieden, zoals bijvoorbeeld aften, die bestreden kunnen worden met extreem hoge doses vitamine B.
Niettemin blijft de industrie vitaminesupplementen promoten. Voor hen is het een kip met gouden eieren. Maar het adagium ‘baat het niet, dan schaadt het niet’ gaat hier niet op. Het slikken van grote hoeveelheden antioxidanten is schadelijk, of: hoe Linus Pauling van een gerenommeerd wetenschapper een kwakzalver werd.

Meer over:

gezondheid, opinie, leven
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (24)

Ulltrafox
Ulltrafox20 mei 2016 - 6:16

Goede voeding is de basis van een goede gezondheid. Echter is wat de reclameblokken ons probeerden voor te spiegelen als gezond niet zo gezond als we denken. Helaas echter leven we ongezond via ongezonde voeding, magnetrons maken vitale voedingsstoffen kapot en liggen er in de schappen voornamelijk de produkten van 1 of 2 bedrijven namelijk Unilever en Procter & Gamble wat doet denken aan het oude communisme. Deze bedrijven plempen via onbegrijpelijke E nummers allerlei rotzooi in ons voedsel wat de EU goedkeurd via lobbyisten in Brussel. Deze e nummers staan achter op de verpakking in microscopisch formaat te lezen als de kleine lettertjes van een beleggingsverzekering. Het waarom ligt voor de hand. Voor wie zich erin gaat verdiepen schrikt zich de apelazerus. Kunstmatige troep, kunstmatige vitamines inderdaad, zoals vorige schrijvers al gemeld hebben, aspartaam rotzooi en straks mogen ze dankzij de EU ook GMO s aan toevoegen. Aspartaam wat in de VS door de Amerikaanse voedingswaren autoriteit in de jaren 80 was verboden en ongezond verklaard, werd legaal ineens toen meneer Rumsfeld als Republikein de leiding kreeg over producent ervan. Dat is de reden dat veel bedrijven graag gezaghebbende politici willen hebben in hun raden van Bestuur. Natuurlijke vitamine C zou ik echter niet uitvlakken. Omdat veel mensen een ongezonde eetstijl hebben. Rokers met name moeten echt extra vitamine C hebben om de schadelijke stoffen te neutraliseren, zoals ook een alcoholist extra vitamine B nodig heeft.

Het Vrije Woord
Het Vrije Woord19 mei 2016 - 13:36

De lever heeft vitamine C nodig om goed te functioneren en aangezien al het bloed door de lever gefilterd wordt op gifstoffen en wij tegenwoordig hier in het westen meer gifstoffen in de vorm van kunstmatige voeding binnen krijgen is de adh van vitamine C een lachtertje. Dit verhaal is waarschijnlijk gebaseerd op synthetische vitamine en dat klopt. synthetische *.* in onze voeding is gif.

Piet de Geus
Piet de Geus18 mei 2016 - 23:39

Kunstmatige vitamine C is bovendien een gevaarlijke fetisj van chemici, die slechts een enkel stofje nabouwen. Natuurlijke vitamine C komt voor in samenhang met mineralen, aminozuren en fytonutriënten. Het is dat complex waarbinnen het zijn nuttige werk doet. Kunstmatige vitamine C doet dat niet omdat het slechts een geïsoleerde stof is, zonder de benodigde chemische metgezellen. Kunstmatige vitamine C is zelfs gevaarlijk omdat er verdringing plaatsvindt: heeft het lichaam voldoende vitamine C dan stopt de opname. Dat wordt vaak als excuus gebruikt: een teveel pis je toch weer uit. Alleen blokkeert die kunstmatige vitamine C wel de opname van natuurlijke vitamine C en in een moeite door van de benodigde hulpstoffen die het meebrengt, waardoor de in het lichaam aanwezige vitamine C zijn nuttige werk niet kan doen maar zelfs schadelijk is.

4 Reacties
voxpopuli2
voxpopuli219 mei 2016 - 6:05

Onzin, een molecuul ascorbinezuur is gewoon vitamine c , de samenhang is relevant maar heeft niets te maken met het geïsoleerde stofje. En igv vitamine c plas je alles wat niet opgenomen wordt weer uit . Bij andere vitaminen vindt er vaak ophoping plaats in organen wat wel gevaarlijk is. Maar bij een normaal voedingspatroon is er geen tekort.

Grozny
Grozny19 mei 2016 - 8:12

"In contrast, all steady state comparative bioavailability studies in humans have shown no differences between synthetic and natural vitamin C, regardless of the subject population, study design or intervention used." Het merendeel wat jij zegt is een theorie, geen feit zoals jij dat hier postuleert. Het zijn hypotheses die in sommige diermodellen wisselende en extreem kleine resultaten behalen afhankelijk van het eindpunt van wat er gemeten wordt. Maar je laatste stuk is extreem apart, want beide stoffen zijn chemisch identiek, de transporters en het enzym dat de actieve stof van vitC oxideert voordat het wordt opgenomen in de cel kan niet weten welke natuurlijk en welke gesynthetiseerd is. En dit onderzoeken bij mensen is praktisch niet te doen. Diermodellen zijn anders omdat sommige dieren de stof kunnen maken uit glucose, daarnaast is de bioaanwezigheid van andere cofactors ect.. in dieren anders. En celculturen is zowiezo compleet anders. Wat wel is, is dat overmaten aan vit c schadelijk is voor mensen met zwakke nieren.

Anja Lodewijks
Anja Lodewijks19 mei 2016 - 8:35

Nee hoor voxpopuli, geen onzin.

Piet de Geus
Piet de Geus19 mei 2016 - 8:49

"de samenhang is relevant maar heeft niets te maken met het geïsoleerde stofje" Dat heeft er alles mee te maken, omdat het geïsoleerde vitamine C werkt als signaalstof om de opname daarvan en van de in natuurlijke samenhang daarmee voorkomende hulpstoffen te stoppen. Zit je lichaam vol kunstmatige vitamine C, dan zal het de benodigde hulpstoffen dus ook niet opnemen als die wel beschikbaar zijn in het fruit dat je daarna eet.

Flipje Tiel
Flipje Tiel18 mei 2016 - 20:26

Toch zijn mensen die met simpele naïeve formules hun eigen leven menen te kunnen verbeteren een stuk beter te harden dan mensen die menen daarmee de hele wereld te kunnen verbeteren.

Grozny
Grozny18 mei 2016 - 19:58

Linus pauling een kwakzalver noemen..... je moet maar durven als wetenschapsjournalist. Dit is dezelfde man die praktische het hele veld van organische chemie heeft uitgevonden. Net als iedere wetenschapper zat hij ook soms fout.

1 Reactie
JanB2
JanB218 mei 2016 - 23:50

Pauling's onwetenschappelijke benadering bij het propageren van vitamine-C heeft mij altijd hogelijk verbaasd. Dit is niet zomaar af te doen als een fout, dit was je reinste verdwazing, los van iedere vorm van wetenschappelijk denken en handelen.

crumb2
crumb218 mei 2016 - 19:23

Sinds ik “the double helix” van Crick en Watson las, ruim 45 jaar geleden, heb ik al ernstige twijfels over Linus Pauling, en over waar zijn prioriteiten liggen. (voornamelijk bij zijn eigen faam dus) . Had ik geweten dat Linus Pauling de aanstichter was van de vitamine C obsessie, dan had ik de afgelopen decennia toch aanzienlijk minder van die pilletjes gevroten. (OK, ik heb geen scheurbuik gekregen)

richarrd
richarrd18 mei 2016 - 18:37

Voeding is jammer genoeg niet meer wat het geweest is. Telers proberen zo veel mogelijk groenten te kweken met zo weinig mogelijk voedingsstoffen omdat de voedingsstoffen duur zijn. Het gevolg is dat er bijvoorbeeld 5 keer minder magnesium in een modern dieet zit, dan wat er in een dieet van 100 jaar geleden zat. Het ligt er aan wat voor werk je doet, en of je aan sport doet of niet, maar de hoeveelheid magnesium in een modern dieet is relatief laag. Misschien krijgen we wel genoeg vitamine C binnen, maar dat komt dat puur omdat er veel vitamine C in conserveringsmiddelen zit. Daarnaast is groente en fruit ook heel duur, het bestaat immers ook voor meer dan 90% uit water, en is het voor een groot gedeelte van de bevolking helemaal niet mogelijk om genoeg vitamine's en mineralen binnen te krijgen door het eten van groente en fruit. Extreem hoge dosis vitamine en mineralen lijkt me daarentegen ook niet echt goed en gezond. Er zijn ook nogal wat mensen die bijvoorbeeld aan krachttraining doen of zwaar fysiek werk verrichten, of beide, en voor die mensen gelden weer hele andere adviezen dan voor mensen die de hele dag achter een computer zitten te schrijven of te rekenen.

5 Reacties
Flipje Tiel
Flipje Tiel18 mei 2016 - 19:43

Groente en fruit zijn helemaal niet duur, je moet alleen niet midden in de winter boontjes en tomaten willen eten. En bijvoorbeeld magnesium is overvloedig aanwezig in ons kraanwater.

adriek
adriek18 mei 2016 - 21:33

Groente en fruit heel duur? In procenten van je netto inkomen? Toch alleen als je het in potjes en flesjes met 0.3% puur sap koopt. De kosten van verse groenten, zelfs biologisch, zijn maar een fractie van de gemiddelde (supermarkt)kassabon.

richarrd
richarrd19 mei 2016 - 5:01

AdrieK Als je weet hoeveel je ervan moet eten per dag om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen, en als je weet dat groente helemaal niet vult omdat het voor meer dan 90% uit water bestaat. Maar op zich valt de prijs van groente nog wel mee, maar supplementen zijn goedkoper. Fruit is afgezien van appels wel heel duur. Flipje Tiel In kraanwater zit bij lange na niet genoeg magnesium, zeker niet als je ook nog aan sport doet.

richarrd
richarrd19 mei 2016 - 5:08

AdrieK, Flipje Tiel Ik denk trouwens wel dat het goed is om toch groente te kopen en te eten als dat kan in verband met de kalium, en voor de darmflora, want daar zal groente ook wel een positieve invloed op hebben.

voxpopuli2
voxpopuli219 mei 2016 - 6:09

Groenten en fruit zijn juist goedkoop in Nederland, wat duur is zijn de koekjes snoepjes frisdranken en alcoholversnaperingen maar die zijn ook overbodig. En vwb de inhoud van de groenten qua spore elementen, hoe simpeler de teelt hoe beter de uitkomst. Eet gevarieerd en op basis van seizoen..

Bram Emanuel
Bram Emanuel18 mei 2016 - 18:29

De auteur is incorrect. Vitamine C supplementatie heeft wel een positief effect voor verkoudheid. Dat is vaak genoeg aangetoond. En Linus Pauling een kwakzalver te noemen mag alleen iemand met nog meer Nobel prijzen, en die bestaat niet.

2 Reacties
adriek
adriek18 mei 2016 - 21:34

Als je claimt dat de auteur het misheeft en stelt dat het effect aangetoond is verwacht ik wel serieuze bronverwijzingen.

Bram Emanuel
Bram Emanuel19 mei 2016 - 16:01

"Als je claimt dat de auteur het misheeft en stelt dat het effect aangetoond is verwacht ik wel serieuze bronverwijzingen." Jammer dat je dat dan niet ook van de auteur verlangt, maar dat terzijde. Er zijn zeker een 35+ studies gedaan, in de volgende paper worden die samengevat. De auteurs concluderen dat wanneer men fysieke inspanning levert of wanneer de buitentemperatuur laag is dat het aantal gevallen van verkoudheid tot de helft lager is bij vitamine C supplementatie. Is er geen sprake van zware inspanning of koude dan vermindert het aantal gevallen van verkoudheid niet. Echter, vitamine C toediening verlaagt in alle gevallen de duur van de verkoudheid. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23440782

AkshayGambier
AkshayGambier18 mei 2016 - 17:48

Er bestaat een geldige reden om megadoses Vitamine C te slikken. En dat is zeeziekte. Even voor de duidelijkheid: wie misselijk is aan boord van een vaartuig, daar nog grapjes over kan maken en opstaan om over de reling te hangen om de vissen te voeren, is niet zeeziek maar katterig. Wie apathisch en onbeweeglijk in een hoekje zit weggefrommeld, niet meer aanspreekbaar is en als enige, elke seconde herhaalde, gedachte heeft dat hij dood wilt, is dat wel. Vitamine C breekt histamine af. Het is geen placebo. De KNRM zweert erbij. Ik en vele andere zeilers ook. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25095772

Albert Einstein
Albert Einstein18 mei 2016 - 17:43

Een obsessie maakt feiten-resistent. Dat zie je ook in de politiek.

voxpopuli2
voxpopuli218 mei 2016 - 17:10

Gezond blijven is 90% mazzel en de juiste genen. De rest is gewoon leven.

1 Reactie
adriek
adriek18 mei 2016 - 18:35

Je leefstijl heeft wel degelijk invloed. Maar luisteren naar mensen die geld verdienen aan de adviezen die ze geven is linke soep.