Vier minuten oogcontact is genoeg om nooit meer weg te kijken

Het is een experiment dat in de psychologie wordt beschreven als een van de moeilijkste experimenten: vier minuten onafgebroken oogcontact brengt mensen dichter bij elkaar dan welk contact ook.

Elkaar echt in de ogen kijken is niet makkelijk. Elkaar langer dan een minuut in de ogen kijken is eng en confronterend. Maar als het lukt, ontstaat er bijna altijd een intens contact waar geen gesprek tegenop is gewassen.

Het experiment elkaar lang en onafgebroken aan te kijken werd ooit wereldberoemd toen kunstenares Marina Abramovich er het kunstwerk ‘The Artist is Present’ van maakte. Voor dit kunstwerk zat in een grote tentoonstellingsruimte voor publiek en de bezoekers van het museum mochten voor haar aan een tafel gaan zitten om haar zestig seconden lang aan te kijken zonder te spreken. Op een gegeven moment ging er een bijzonder iemand voor haar zitten: haar oude liefde met wie ze in de jaren zeventig door het leven ging. In de video die ervan werd gemaakt zie je wat er gebeurde toen haar oude liefde, zonder dat Marina dat van tevoren wist, tegenover haar ging zitten. Er wordt niets gezegd, want dat is de afspraak, maar aan hun ogen zie je wat ze voelen en denken. De video ging de hele wereld over.

Nu heeft Amnesty International hetzelfde gedaan. De mensenrechtenorganisatie heeft een video gemaakt waarin een aantal Europeanen vier minuten lang in de ogen kijken van vluchtelingen die nog geen jaar in Europa wonen. De video is niet gescript, alles is gelaten zoals het is gebeurd en opnieuw maken de beelden diepe indruk.

Amnesty hoopt met de video te laten zien dat we voorbij grenzen moeten kijken en elkaar meer moeten gaan zien voor wat we zijn: geen buitenlander, asielzoeker of vluchteling, mindere of meerdere, maar als mens.

De film, ‘Look Beyond Borders’ duurt ongeveer zo lang als het experiment duurt: vier minuten. En laat op ontroerende wijze zien wat we vooral niet moeten doen: wegkijken.