Verzekeringen voor zzp’ers: er moet wat gebeuren

Ongeveer vijftien procent van de beroepsbevolking werkt als zelfstandige. Dat is veel, als je het vergelijkt met tien jaar geleden. Dankzij de crisis vestigen zich nog meer mensen als zelfstandig ondernemer. Als deze groei zo doorgaat werkt misschien in 2020 wel een derde van de Nederlanders als zzp’er.

Zover is het nog lang niet, bovendien zijn er voor de huidige zzp’ers nog wel een paar kwesties die de aandacht behoeven. Het feit bijvoorbeeld dat meer dan de helft van de zzp’ers een laag inkomen heeft, en dat ze gemiddeld minder verdienen dan werknemers. Maar ook dat er enorme inkomensverschillen zijn tussen zzp’ers. Er zijn er een paar die echt goed boeren, en een heleboel die minder dan minimumloon verdienen. Daar kan de overheid niet zo veel aan doen, dat zou betekenen dat ze grondig moet ingrijpen in de prijsstelling die zzp’ers hanteren, de belastingtarieven of de uren werk die ze in de onderneming steken. Dat lijkt me niet wenselijk.

Armoede na ziekte 
Waar de overheid wel wat aan kan doen is de armoede waarin zzp’ers kunnen vallen als ze ziek worden of een ongeluk krijgen. Een werknemer is dan voor het inkomen verzekerd via de Ziektewet en Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Meer dan de helft van de zelfstandigen is niet verzekerd. Sommigen doen dat niet omdat ze toch al weinig verdienen en er recht op bijstand is als ze echt niet meer kunnen werken. Dan moeten ze wel eerst al het spaargeld en een eventueel eigen huis ‘opeten’. Anderen verzekeren zich niet omdat het te duur is. Een bouwvakker die ooit iets aan zijn knie had moet een hoge premie betalen en vaak wordt last van de knie uitgezonderd uit de verzekeringspolis.

Jezelf verzekeren als zelfstandige is niet verplicht. Tot 2004 waren zelfstandigen wel verzekerd, eerst via de AAW (tot 1998) en daarna via de WAZ. De WAZ was een onding. Hoge premies voor iedereen die iets meer verdiende en een uitkering op bijstandsniveau als het mis ging. Bijna alle zzp’ers waren dolblij toen de WAZ werd afgeschaft. Het vervelende is nu wel dat, nu verzekeren niet meer verplicht is, dat voor sommigen de verzekering op de vrije markt niet meer betaalbaar is, naast ondoorzichtig en ingewikkeld.

Verzekering voor iedereen Ik denk dat het beter is als zelfstandigen zich weer allemaal kunnen verzekeren voor een inkomen bij ziekte of arbeidsongeschiktheid door het verplicht te stellen. Dat maakt het voor de meesten goedkoper en doorzichtiger. Er zijn verschillende manieren waarop je dat kan doen, maar eerst moet de vraag worden beantwoord of zelfstandigen het nuttig en noodzakelijk vinden.   In het verlengde daarvan kan je je ook afvragen of zelfstandigen ook vaker pensioen moeten opbouwen. De meeste zelfstandigen bouwen immers geen of weinig pensioen op of hebben een woekerpensioen met meer kosten dan pensioen. Moet de overheid een pensioenfonds voor zzp’ers stimuleren of zelfs opzetten? Of hebben de meeste zzp’ers wel genoeg aan de AOW als ze 67 worden?

Open debat in Rode Hoed 
 Over deze vragen, maar ook over de vraag wat de zzp’er nodig heeft (of helemaal niet) van de overheid, organiseren de PvdA en de Rode Ondernemers op 10 januari 2014 een VrijdagMiddagBorrel annex Nieuwjaars borrel. Iedereen is welkom in De Rode Hoed in Amsterdam, van 15.00 tot 18.00. Over een maand kan je je via verschillende sites aanmelden. Naast debat is er ook de gelegenheid om te netwerken. Daar zijn nieuwjaarsborrels immers ook voor.

Op deze Mattermap kan je in een oogopslag zien wat verschillende partijen vinden dat de overheid moet doen voor de zzp’er.