Verslaafd aan je telefoon?

De afgelopen tijd postte ik op Twitter een aantal stellingen over de mobiele telefoon. En hoewel dit natuurlijk geen serieuze wetenschap betreft denk ik dat uit de antwoorden wel geconcludeerd kan worden dat mensen zich steeds meer bewust zijn van de schaduwkanten van die handige apparaten.

Zo vindt een ruime meerderheid dat je er echt verslaafd aan kan raken, en storen veel mensen zich aan het gebruik van het apparaat door mensen in hun omgeving. Ook bekennen veel gebruikers dat ze zelf ook wel eens voor irritaties in hun eigen omgeving zorgen met hun telefoon.

Mijn interesse in de nadelen van de mobiel werd aangewakkerd door een leuk boekje van Marnix Pauwels, die eerder schreef over zijn verslaving aan drank en drugs in Vrij. Zonder zich tegen het gebruik van de mobiel te keren is Leg dat #@!ding nou ‘ns weg! wel te lezen als een serieus pleidooi voor matiging. En dat het niet enkel vooruitgang betekent, die prachtige technologie.

In mijn peiling vonden maar weinig mensen dat professionele behandeling op kosten van een zorgverzekeraar mogelijk zou moeten zijn. En dat verbaast me dan weer. In mijn werk in de verslavingszorg zie ik dagelijks dat bijna iedere verslaving een ander beloop heeft dan twintig jaar geleden door de komst van de mobiele telefoon. De weg naar een paar lijntjes coke of porno is korter dan ooit, en veel verslavingen spelen zich zelfs geheel op de mobiel af. Denk aan gokken, gamen en porno kijken.

Probleem is vooral dat de zogenaamde gedragsverslavingen niet als serieuze psychiatrische stoornissen zijn erkend: als de diagnose niet te vinden is in het psychiatrische classificatiesysteem DSM bestaat-ie ook niet voor onze zorgverzekeraars. Hoe groot de problemen die er mee gepaard gaan ook zijn. Daardoor wordt er ook weinig onderzoek naar gedaan, en met een pilletje verhelp je het ook niet.

Toen de mobiel werd geïntroduceerd waren er veel mensen die dachten dat het om een overbodig product ging, iets wat ze heel goed zouden kunnen missen. Inmiddels is het bijna onmogelijk om je in het moderne leven te handhaven zonder 06-nummer. We eisen van elkaar dat we bereikbaar zijn, en worden niet zelden boos als mensen onze SMS of app niet snel beantwoorden. De grootste problemen voorzie ik bij de jeugd, die niet eens meer weet dat er ook een leuk leven zonder mobiel mogelijk is. We geven ons leven namelijk geen hoger rapportcijfer dan pakweg twintig jaar geleden, toen sociale media nog niet bestonden. Maar dat weten mijn kinderen en al hun leeftijdgenoten niet, zij vinden een vakantiebestemming pas geslaagd als er goede Wi-Fi is…

Je kunt dit natuurlijk wegzetten als geknor van een man op leeftijd, maar het is wellicht toch wel tijd voor een kritisch debat over het gebruik van deze apparaten, die ons leven steeds meer bepalen. Ik wil mijn mobiel echt niet kwijt, maar ik zou het fijn vinden als het gebruik ervan weer wat vrijblijvender mag worden.