© cc-foto: Atelier PRO
"Onderwijsadviezen zijn steeds meer in verhouding met het opleidingsniveau en inkomen van je ouders: hoe hoger de opleiding en het inkomen van de ouders, hoe groter de kans dat het kind een hoog schooladvies krijgt (havo of vwo)." Toevallig ben ik goed bevriend met iemand die als enige uit zijn gezin hoogopgeleid is (hij universiteit, rest mbo). Hij is zeer goed terecht gekomen, werkt op de Zuidas, geniet van het leven, allemaal door hard werken. Hij is daar echter nooit in gestimuleerd, ik zou zelfs bijna willen zeggen afgeremd. Tot op de dag van vandaag kan hij thuis aan de keukentafel niet (goed) uitleggen wat hij voor werk doet. Niet alleen snapt zijn familie het niet, de interesse ontbreekt en men vraagt zich af waarom hij daar zo veel belang aan hecht. Dit is slechts een anekdote die zeker niet maatgevend is voor de hele populatie. Wat ik er alleen mee wil zeggen dat het niet raar is om een verband te trekken tussen het opleidingsniveau van de ouders en het schooladvies van het kind. Ouders met een hogere opleiding zullen doorgaans hun kind meer stimuleren. Dat is geen waardeoordeel. Zowel ouders met lage als hoge opleiding hebben het beste met hun kinderen voor. Echter, er is onmiskenbaar correlatie tussen het niveau van ouders en hun kinderen.
"Wat ik er alleen mee wil zeggen dat het niet raar is om een verband te trekken tussen het opleidingsniveau van de ouders en het schooladvies van het kind. Ouders met een hogere opleiding zullen doorgaans hun kind meer stimuleren." Door dat bepalend te laten zijn, ontneem je kinderen de kans om aan hun milieu te ontstijgen. Dat is op zijn zachtst gezegd geen verstandige strategie. Als kinderen thuis worden afgeremd (al is het maar omdat de ouders niet beter weten maar vergeet ook de ouders niet die fungeren als krabbenmand en koste wat kost willen voorkomen dat hun kinderen bewijzen dat wie voor een dubbeltje geboren is wel een kwartje kan worden) dan is het toch zeker de taak van het onderwijs om de talenten van die kinderen wel te erkennen en hen te stimuleren en waar nodig extra te ondersteunen om die achterstand te compenseren. Om dat in te zien hoef je niet eens ideologisch bevlogen te zijn: kil rekenwerk volstaat. Er is geen cent overheidsgeld die een hoger rendement oplevert dan de cent die in onderwijs wordt geïnvesteerd. Ondanks wat je op de kwaliteit van het onderwijs aan kunt merken en ondanks het geld dat daar verdwijnt zonder effect op de kwaliteit. En zelfs los van het niveau van dat onderwijs: of het nu mbo of hbo of universitair is. Ieder jaar extra onderwijs zorgt een leven lang voor een hoger inkomen en hogere belastinginkomsten met daaraan gekoppeld lagere uitgaven voor uitkeringen en allerlei toeslagen, compensaties en vrijstellingen. Weet je een kind naar een hoger onderwijsniveau te tillen dan waar het op grond van zijn afkomst in terecht zou zijn gekomen, dan ben je als overheid (of belastingbetaler) helemaal spekkoper. Daarom is het ook zo dom en kortzichtig om te zeggen dat wie vroeg van school gaat langer werkt en langer belasting betaalt. Netto is de kans wel erg groot dat er een leven lang geld bij moet, omdat iemand van de wieg tot het graf netto-ontvanger is. Wie desnoods tot zijn dertigste blijft studeren maakt dat in de jaren waarin hij werkt meer dan goed en betaalt ook voor degenen die al voor hun twintigste gaan werken. Op individueel niveau zijn er uitzonderingen maar statistisch gezien is dat toch echt de realiteit. Laat je dus niet leiden door iemands afkomst en de stimulans die hij van daaruit meekrijgt maar investeer vooral die paar extra centen om wat daar tekort schiet te compenseren en geen talent te laten liggen. Het brengt de investering zeker op.
"Bijvoorbeeld door een gemeentelijke voorschool voor kinderen vanaf 2,5 jaar, zodat iedereen zonder achterstanden begint aan de basisschool." Wat kan je een kind van 2,5 jaar nu echt leren? Op die leeftijd praten ze met zinnen die uit 4 woorden of minder bestaan, waarvan de helft amper verstaanbaar. Woordenschat ligt tussen de 400 en 500 worden. Alles wat ze op die leeftijd kunnen leren, leren ze nagenoeg vanzelf.
"Alles wat ze op die leeftijd kunnen leren, leren ze nagenoeg vanzelf." Toch blijkt dat kinderen die met 4 jaar het onderwijs binnenkomen met een taalachterstand hun achterstand nooit meer inhalen. Over falen van het onderwijs gesproken... Het is dus op zich niet zo gek om te willen voorkomen dat kinderen met een achterstand beginnen. Alleen zegt iets me dat dat niet gaat lukken om die achterstand vanaf 2,5 jaar te compenseren als de verschillen vanaf 4 jaar alleen maar groter worden. Kinderen die van huis uit niet nagenoeg vanzelf een bepaalde woordenschat meekrijgen proberen te ondersteunen door dat in een speelse omgeving te stimuleren is zo gek nog niet. Maar dan zul je toch ook in het vervolgtraject wat serieuzer moeten kijken hoe je met achterstanden om moet gaan en hoe je die kunt compenseren. Uiteraard leiden ook dan gelijke kansen niet tot gelijke uitkomsten: het ene kind heeft nu eenmaal meer in zijn mars dan het andere. Maar je moet wel zoveel mogelijk proberen om te voorkomen dat de uitkomst wordt bepaald door het nest waaruit het kind komt: dus als het van huis uit niet een bepaalde woordenschat meekrijgt of later niet geholpen kan worden bij het huiswerk, dan moet je een maximale inspanning leveren om dat te compenseren. Uit de statistieken blijkt dat we het wat dat betreft nog steeds verdomd beroerd doen.
"Toch blijkt dat kinderen die met 4 jaar het onderwijs binnenkomen met een taalachterstand hun achterstand nooit meer inhalen. Over falen van het onderwijs gesproken…" Moraal van het verhaal: als je in Nederland woont, leer je kinderen Nederlands.
Als er geen Nederlandse input is gaat het zeker niet vanzelf. Woordenschat is nu juist een van die zaken waar de omgeving/ouders een grote invloed kunnen uitoefenen. Ook kinderopvang met (goed) Nederlandssprekende leidsters kan helpen als de ouders het niet kunnen. Van analfabeten kun je ook niet verwachten dat ze voorlezen in welke taal dan ook.
DanielleDefoe Een paar huizen van mij vandaan wonen ook mensen uit het buitenland die hier 17 jaar geleden asiel hebben gekregen. Ik hoor daar de hele dag, nu nog, onderling de eigen oorspronkelijke taal spreken. Ook als er mensen uit eigen land op bezoek komen nog steeds de eigen taal. Beide ouders werken overigens nu wel en alle kinderen zitten inmiddels op school. Toch vind ik het, alhoewel niet goed, niet helemaal vreemd, gevoelszaken kunnen vaak gemakkelijker of enkel in de eigen taal verwoord worden en overgebracht door ouders. Maar dat kun eerste instantie natuurlijk. Ik vind dat die ouders wel wat meer kunnen doen in het bang van hun kinderen. Hetzelfde maak ik overigens ook mee met goed/hoog opgeleide ouders uit totaal andere landen en EU-landen. Met expats uit andere EU landen die met Nederlanders huwen en/of samenleven is het weer anders, daar is Engels vaak de voertaal, ook die willen niet altijd Nederlands leren en/of spreken maar wel Engels. Ik denk niet dat het een zaak is van louter laagopgeleiden.
Minoes van eerste generatie migranten kan niet verwacht worden dat ze de "nieuwe taal" feilloos leren spreken zeker niet als men als volwassene is gearriveerd. Het is volkomen begrijpelijk dat ze liever hun 1ste taal gebruiken. Voor de tweede generatie is gebalanceerde tweetaligheid bereikbaar. De beste situatie voor gebalanceerde tweetaligheid is echter wanneer de ouders verschillende talen spreken: de een Nederlands en de ander iets anders: voor kinderen een "rijkeluis" variant. Hoor je als kind alleen een taal om je heen die niet de landstaal/schooltaal is loop je voor die taal een taalachterstand op waarvan het nog maar de vraag is of je die kunt inhalen. Scholen zijn er niet op ingericht om het te compenseren. Onderwijs met de moedertaal van de ouders als taal van instructie is, als dat geen Engels is, ook al niet mogelijk. De Turkse Arbeiders vereniging in Nederland (HTIB) heeft nog vrij recent geijverd voor Turkse les op scholen, maar dat ziet eruit als een gepasseerd station. Het blijft dus Nederlands leren, er zit niets anders op, ook met alleen Engels ben je beperkt in je mogelijkheden.
"Moraal van het verhaal: als je in Nederland woont, leer je kinderen Nederlands." Je vergeet gemakshalve dat er ook autochtone kinderen zijn die met een taalachterstand aan school beginnen.
"Ik hoor daar de hele dag, nu nog, onderling de eigen oorspronkelijke taal spreken." De hele dag is natuurlijk niet goed. "Ook als er mensen uit eigen land op bezoek komen nog steeds de eigen taal." En dat is dan weer geen enkel probleem. Kinderen die tweetalig worden opgevoed hebben namelijk geen achterstand maar een voorsprong. Voorwaarde is wel dat ten minste een van die twee talen behoorlijk wordt gesproken. Als je in een taal een behoorlijke woordenschat hebt, is het namelijk makkelijker om een andere taal op te pikken. Als een kind dus veel woorden in het berbers heeft geleerd, dan zal het het Nederlands ook makkelijk oppikken. Heeft het slechts een paar woorden in Gronings dialect geleerd, dan zal het het op school een stuk moeilijker krijgen. Anders gezegd: taalachterstand is veel bepalender dan een achterstand in de Nederlandse taal.
"Voor de tweede generatie is gebalanceerde tweetaligheid bereikbaar. De beste situatie voor gebalanceerde tweetaligheid is echter wanneer de ouders verschillende talen spreken: de een Nederlands en de ander iets anders" Dat is inderdaad ideaal, want als een kind twee talen goed leert heeft het een voorsprong. "Hoor je als kind alleen een taal om je heen die niet de landstaal/schooltaal is loop je voor die taal een taalachterstand op waarvan het nog maar de vraag is of je die kunt inhalen." De achterstand voor een bepaalde taal valt nog wel in te halen. Veel slechter zijn kinderen eraan toe die thuis geen enkele taal goed leren. Die hebben namelijk te maken met een algemene taalachterstand en dat heeft ook gevolgen voor de overige cognitieve ontwikkeling.
"Veel slechter zijn kinderen eraan toe die thuis geen enkele taal goed leren". Dat is een "stoornis" in de ontwikkeling en dan is er gewoonlijk meer aan de hand dan een armetierig vocabulair, maar remedial teachers die in het Berbers kunnen bijspijkeren zullen wel zeldzaam zijn.
'Dat is een “stoornis” in de ontwikkeling en dan is er gewoonlijk meer aan de hand dan een armetierig vocabulair' En laat dat nu net het geval zijn als kinderen met een te beperkte woordenschat aan het onderwijs beginnen. Taal is dan niet het enige waarin ze niet worden gestimuleerd.
"Daarnaast kan de gemeente een steentje bijdragen aan het tegengaan van de wildgroei aan ‘schaduwonderwijs’ (extra bijlessen waar ouders zelf voor betalen, het gebruik hiervan is de afgelopen tien jaar verzevenvoudigd), zodat alle kinderen de extra begeleiding krijgen die zij nodig hebben." Dus succesvolle mensen mogen hun geld niet uitgeven aan wat ze denken dat het beste is voor hun kind? Mag ik mijn kind nog wel een verhaaltje voorlezen voor bedtijd? Of telt dat ook als begeleiding die kansarme ouders niet kunnen bieden om wat voor reden dan ook?
"Kortom, met de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur pleit ik ervoor niet koopzondagen het thema van de verkiezingen te maken, zoals D66 onlangs opriep, maar kansengelijkheid van onze kinderen." "koopzondagen", dat is voor DH met 52 koopzondagen uberhaubt geen thema toch? "schaduwonderwijs", misschien is het nuttiger te investeren in gewoon onderwijs, en/of controle op het onderwijs te verbeteren zodat er geen "extra" nodig is. Ik ken helaas wel wat verhalen van scholen waar hele klassen op achterstand staan. En dat zijn geen "zwarte" scholen. Een teamgenoot -docent- (redelijk "zwarte" school) vertelde dat bij haar op school leraren rondlopen die het NLs nauwelijks machtig zijn. Hoe kunnen kinderen NLs leren als ze het al niet op school kunnen leren? "Onderwijsadviezen zijn steeds meer in verhouding met het opleidingsniveau en inkomen van je ouders: hoe hoger de opleiding en het inkomen van de ouders, hoe groter de kans dat het kind een hoog schooladvies krijgt (havo of vwo). Die kloof is de afgelopen jaren alleen maar toegenomen (..)" Dat zal ook komen omdat de grootste inhaalslag al gemaakt is. Intelligentie is toch vaak erfelijk. Waar een generatie geleden de timmerman misschien nog een IQ van 115 had, en niet kon studeren door geldgebrek is dat inmiddels gecorrigeerd en zijn zoon HBO-techniek aan het doen. De mensen met een destijds een IQ van 90 en met kinderen met iq van 90 doen nog steeds een lagere opleiding. Kortom, de grote "correctie-op-intelligentie"-generatie is geweest, reeds gecorrigeerd. Uitzondering hierop is inderdaad de nieuwe aanwas, waarbij "correctie" nog moet plaatsvinden. Daar is evenwel wel van belang dat ouders ook een verantwoordelijkheid hebben: stimuleren van lezen, bezoek aan de bieb, jeugdjournaal, toezien op het maken van huiswerk ed.
Gelukkig staan er op de kieslijsten van de PvdA ook nog kandidaten die het over iets anders dan hun kinderen en hun vrouw-zijn hebben. Alleen jammer dat ze dan moet katten op de echte onderwijspartij, omdat die het daarnaast ook over de koopzondag wil hebben. Van een PvdA'er verwacht ik bovendien dat die om te beginnen excuses maakt voor de bureaucratische rompslomp waarmee die partij het onderwijs heeft opgescheept door hervorming op hervorming te stapelen.
In mijn familie was er ook niemand die gestudeerd had. Kwam mede daarom op mijn 16e achter een lopende band in een slachterij terecht. Vond dat de eerste 2 jaar nog wel leuk ook, want je wist waar je aan toe was en je verdiende je eigen geld voor dingen waar jongens van mijn leeftijd en achtergrond veel waarde aan hechtten, zoals bijvoorbeeld een nieuwe Kreidler. Maar je wordt ook snel volwassen in zo'n situatie. En je ziet in dat je tot je AOW aan zulk laag betaald klotenwerk vastzit, tenzij je stappen gaat ondernemen om uit hieruit te ontsnappen. Daarom via een colloqium doctum traject op mijn 22e gaan studeren. Tegen veel klasse-vooroordelen aangelopen, maar daar maling aan. Mijn cijfers bewezen het tegendeel en na enige moeizame jaren leraar in het middelbaar onderwijs kunnen worden. Had initieel andere ambities (schrijver worden), maar dat bleek niet haalbaar, en ook niet lucratief, te zijn. Armoede leiden omwille van de Hoge Kunst liet ik over aan Knut Hamsen (''Honger'') En ''De laatste deur'' van Jeroen Brouwers liet mij er definitief van afzien. Het verhaal van mevrouw Tseggai komt mij dus bekend voor. Zij het dan dat tijd en achtergrond van elkaar verschillen. Alle achting trouwens, want weet uit eigen ervaring hoe moeilijk dat is.
"In mijn familie was er ook niemand die gestudeerd had." Voor mij geldt hetzelfde. Ik realiseerde me op de middelbare school (toen mijn ouders me niet met mijn huiswerk konden helpen) al dat ik meer leerde dan zij ooit hadden gedaan. Mijn beide ouders moesten op hun 14e al werken, na het extra jaartje lagere school dat indertijd nodig was om van de leerplicht verlost te zijn. Zelfs de ambachtschool zat er niet in. "Kwam mede daarom op mijn 16e achter een lopende band in een slachterij terecht." Gelukkig kom ik uit een sociaaldemocratisch nest (en niet van de eerste generatie ook nog) en hebben mijn ouders me er altijd op gewezen dat ik de kansen moest grijpen die zij (opgegroeid in de oorlog ook nog) nooit hebben gehad. Ze begrepen niks van wat ik leerde maar steunden me voor zover dat binnen hun mogelijkheden lag op alle mogelijke manieren. Als klein kind kreeg ik al boeken cadeau (vooral van de Scheepsjongens van de Bontekoe) omdat ze zagen dat ik zat te gieren van de lach als ik die las. En later namen ze een abonnement op een encyclopedie, waarvan ik ieder deel dat binnenkwam van kaft tot kaft las. Na de middelbare school ben ik gaan werken om mijn eigen broek op te houden en niet langer ten laste van mijn ouders te komen. In hun ogen had ik een fantastische baan en was het slechts een kwestie van tijd voordat ik directeur van het postkantoor zou zijn. In mijn ogen was dat een nachtmerrie en toen ik genoeg had verdiend om naast een beurs mijn studie te betalen zonder een beroep te doen op de 'vrijwillige ouderbijdrage' (wat erop neer kwam dat zij de caravan die ze zich inmiddels konden permitteren zouden moeten verkopen) zegde ik mijn baan op en ging studeren. Ik weet zeker dat ze er geen snars van begrepen dat ik die zekerheid opgaf maar ze gaven geen krimp en probeerden me niet tegen te houden maar zeiden dat ik er het beste van moest maken. Die mentaliteit van mijn kinderen moeten de kans krijgen om het beter te krijgen dan wij zie ik tegenwoordig nog maar verdomd weinig terug. Behalve dan bij allochtonen, zoals mijn Turkse bakker: die kan amper zijn naam schrijven maar heeft er met hard werken wel voor gezorgd dat zowel zijn zoon als dochter inmiddels studeren. Ook al moesten ze als kinderen wel meewerken in de zaak om dat voor elkaar te krijgen. Zou het ermee te maken hebben dat er onder de huidige generaties maar weinigen zijn die niet de kans hebben gekregen om er iets van te maken? En die hun kinderen alsof we een eeuw terug leven nog steeds inprenten dat wie voor een dubbeltje geboren is nooit een kwartje zal worden, om te voorkomen dat hun kinderen hen hun falen inwrijven door het tegendeel te bewijzen?
Voor meiden was doorleren natuurlijk overbodig, al zag ik dat anders. Zonder ouderlijke ondersteuning maar met een beurs kon er ook gestudeerd worden.
"Ik geloof in een samenleving waarin iedereen een eerlijke kans krijgt om wat van zijn leven te maken, of je nou opgroeit in de Schilderswijk of in Benoordenhout." Dat is een utopie. Zelfs als er al een algemene naschoolse huiswerkbegeleiding zou bestaan (waar haal je overigens de mensen vandaan, er is al een lerarentekort), dan alsnog zijn kinderen die ouders hebben met een hoger opleidingsniveau beter af, omdat die ouders meer kunnen uitleggen als het kind erom vraagt. "Dit kan door een gemeentelijk huiswerkbegeleidingsinstituut op te zetten, zodat kinderen toegang hebben tot extra hulp, ondanks het inkomen van hun ouders." Das ook leuk bedacht, maar dat gaat ook niet overal werken. Vooral niet in kleinere gemeentes. Moet een kleine gemeente dan apart een docent aannemen voor een zeer klein groepje die verdere begeleiding nodig heeft? Ik bedoel, in Amsterdam of Zeist of whatever zie ik daar geen problemen in ontstaan. Het wordt een ander verhaal als je Tzummarum woont. "Bijvoorbeeld door een gemeentelijke voorschool voor kinderen vanaf 2,5 jaar, zodat iedereen zonder achterstanden begint aan de basisschool." En ieder kind moet daar naartoe? Zo nee, hoe ga je dan bepalen welk kind daar naartoe moet? Wil je ouders meteen een label opplakken door te stellen dat zij onvoldoende in staat zijn om hun kind een bepaald deel van de opvoeding mee te geven? En wat wil je ze op die leeftijd leren dan? Ik heb een nichtje van net twee, die begint net met brabbelen en woordjes te zeggen. Toen ik naar de basisschool ging was ik ook alleen nog maar aan het spelen en tekenen, einde groep 2 begon in letters te herkennen. Als je echt gelijkheid wilt hebben, maak je van alle scholen een openbare basisschool, schaf je de hele ouderbijdrage af zodat daar niet meer op geselecteerd kan worden en geef je leraren een hoger salaris zodat je meer mensen uit het bedrijfsleven trekt en voor de klas zet (er zijn denk ik genoeg mensen die wel leraar willen worden maar vanuit financiële redenen elders werken). En als laatste, wees ook gewoon eerlijk naar de kinderen. Gelijke kansen bestaan niet. Dat kind van de directeur van een groot bedrijf die de universiteit afrond heeft een vele malen grotere kans op een goeie hooggeplaatste baan dan dat kind die de universiteit heeft afgerond maar kind is van een kassamedewerkster. Het gaat er vaak niet om wat je kan, maar wie je kent.
"Het gaat er vaak niet om wat je kan, maar wie je kent." Je leeft in een wel heel ver verleden. Dat systeem is al lang vervangen door een meritocratie. Of je nu kijkt naar de Quote 500 of de 1000 rijksten ter wereld: het aandeel oud geld daarbinnen is minimaal en daalt nog steeds. En als ik zo lees wat je allemaal aanvoert om kinderen niet gelijke kansen te bieden, betreur je dat nog ook. Wellicht als excuus voor je eigen falen?
Daarnaast kan de gemeente een steentje bijdragen aan het tegengaan van de wildgroei aan ‘schaduwonderwijs’ (extra bijlessen waar ouders zelf voor betalen, het gebruik hiervan is de afgelopen tien jaar verzevenvoudigd), zodat alle kinderen de extra begeleiding krijgen die zij nodig hebben. Dit kan door een gemeentelijk huiswerkbegeleidingsinstituut op te zetten, zodat kinderen toegang hebben tot extra hulp, ondanks het inkomen van hun ouders. In plaats van schaduwonderwijs is het verbeteren van het "normale"onderwijs een veel betere weg. Waarom is er schaduwonderwijs? Waarom lukt het kinderen een hoger niveau te bereiken met behulp van schaduwonderwijs? Dat is alleen mogelijk omdat het normale onderwijs kwalitatief achterblijft en onvoldoende resultaten boekt. Het is een pijnlijk feit dat leerlingen onder hun eigen niveau blijven door het huidige onderwijs en alleen daarboven uit komen met behulp van het schaduwonderwijs. Pak de "oplossing" niet aan maar de oorzaak.
Waarom niet ook over koopzondagen? Het zal best dat de PvdA het niet belangrijk vindt dat arbeiders gedwongen worden voor een appel en een ei hun vrije tijd op te geven en ook op zondagen te moeten werken. Kopen, kopen, kopen voor de extra winst van de werkgever en het genot van alleen die mensen die ruim voldoende poen hebben. Als er al gewerkt moet worden dan ook met een forse zondagtoeslag op het loon van 50%. En gelijke kansen voor IEDEREEN. Niet alleen voor die PvdA specifieke doelgroepen die de PvdA graag in een slachtofferrol ziet. De vraag is of je voor gelijke kansen bij de PvdA zo wie zo wel goed zit. De tijd dat de PvdA zich sterk maakte voor verheffen van de onderklasse is al lang voorbij. Sterker nog de PvdA probeert zichzelf te verheffen op kosten van de onderklasse. PvdA Van Gijzel is er in ieder geval wel uit. Voor de allerarmsten de jaarlijkse schamele 2 miljard huursubsidie om de hoge PvdA huren te kunnen betalen verlagen. Lekker voor de PvdA kansengelijkheid. Ook in Den Haag zullen er met de PvdA nog meer gezinnen met kinderen onder de armoede grens komen. https://www.telegraaf.nl/nieuws/1600237/van-gijzel-verlaag-huursubsidie https://zembla.bnnvara.nl/nieuws/steeds-meer-langdurige-armoede-in-nederland
Ik denk dat het belangrijk is dat we niet gaan nivelleren in het onderwijs onder het mom van gelijke kansen. Dus dat ouders hun kinderen extra hulp aanbieden en naar een goede school brengen als ze dat kunnen mag je ze niet kwalijk nemen. Wat men wel kan doen is proberen het onderwijs op de moeilijke scholen te verbeteren. Dit kan door deze positie extra aantrekkelijk te maken door bijvoorbeeld een beter salaris en andere voorwaarden waar een goede leerkracht gevoelig voor is. zorg voor goede voorwaarden en de wisselingen op die school zullen ook minder voorkomen. Verder zijn het gesegregeerde scholen, echter is dit vaak een effect doordat de buurt er zo uit ziet. Die school is uiteindelijk een effect van bepaald beleid. Belangrijk is om ook te kijken wat hier aan te doen is.
Leuk dat de PvdA met het onderwijs aan de haal gaat. Lijkt me belangrijk. Ik hoop dat de PvdA in Rotterdam zich minder bezig gaat houden met identiteitspolitiek (de Rotterdam wordt er moe van en zij die het echt dwars zit haal je toch niet terug van Denk/Nida of LR/PVV). Focus waar het om gaat: woningbouw, werkgelegenheid en armoedebestrijding.
Zo is dat. Dat geleuter over koopzondagen leidt af van werkelijk belangrijke zaken.