Een Brit die straks werkloos wordt zal in ieder geval niet elders in Europa zijn of haar heil kunnen zoeken
Ik was zo stom om te geloven wat er over de bookmakers werd gezegd. Die zouden beter zijn in voorspellen dan de opiniepeilers. En uit de weddenschappen bleek dat de meeste gokkers kozen voor Remain. Dus dat zou het worden. Het klonk overtuigend. Zeker als je, zoals ik, het graag wilde geloven.
Maar denk even na, sinds wanneer hebben gokkers het bij het rechte eind? De hele gokindustrie bestaat bij de gratie dat gokkers het meestal mis hebben. Anders viel er niks te verdienen. En inderdaad ze verloren ook nu weer.
De Britten verlaten de EU. Ze scheiden zich af. Er wordt voorspeld dat het negatieve gevolgen zal hebben voor de Britse economie. Een Brit die straks werkloos wordt zal in ieder geval niet elders in Europa zijn of haar heil kunnen zoeken. Die vrijheid is de jongeren – die veelal voor lidmaatschap stemden – ontnomen door ontevreden ouderen. Die zijn door het Brexit-kamp wijsgemaakt dat afscheiding miljarden oplevert die dan in de staatsgezondheidszorg, de NHS, gestoken zouden worden. De uitslag was amper bekend of de drijvende kracht achter Brexit, Nigel Farage, brak die verkiezingsbelofte al. Tot verbijstering van de interviewers. De miljarden kunnen overal heen gaan, zei hij. Het deed denken aan Wilders die direct na zijn verkiezingsoverwinning de verkiezingsbelofte van 65 is 65 brak.
Straks komen de andere partijen weer met verhalen over begrip voor de zorgen van de kiezer. VVD-fractieleider Zijlstra zegt dat hij het ongenoegen over “de steeds maar voortdenderende Europese sneltrein” wel begrijpt, schreef de NOS vanochtend. Het is dat soort taal die funest is. De kiezer is door het Brexit-kamp stelselmatig voorgelogen. Begrip tonen versterkt die leugens alleen maar. Malafide bedrijven bestrijd je ook niet door begrip te hebben voor de goedgelovigheid van hun klanten. Natuurlijk begrijp je die klanten, ze willen iets voor weinig geld bijvoorbeeld, het is alleen niet waar het om gaat. Het bedrog moet aangepakt worden.
Marine Le Pen zei dat haar droom van een ‘Europa van naties’ nu werkelijkheid gaat worden. Die droom kennen we. Europa is eeuwenlang een continent van naties geweest. Het leidde steevast tot oorlog. En denk niet ‘dat zal nooit meer gebeuren’. Het leek tot vanochtend ook onmogelijk dat de Britten uit de EU zouden stappen. En nationalisten houden van oorlog. Wie heeft het bijvoorbeeld altijd over ‘oorlog tegen de islam’ die er moet komen?
Maar zelfs als er geen oorlog komt, dan weet je hoe belachelijk het is. Ieder land dat voor zichzelf het wiel opnieuw gaat uitvinden, een enorme verspilling van energie en een toename van bureaucratie. Denk bijvoorbeeld aan de milieumaatregelen. Dankzij de Europese Unie zijn onze wateren en de lucht schoner. En als er geen EU zou zijn, dan was de haring waarschijnlijk al uitgestorven, weggevist door landen die alleen aan zichzelf denken.
De Britten zijn vooral tegen de EU vanwege de migratie. Misschien moet Frankrijk maar ophouden met het tegenhouden van de migranten bij Calais die het Kanaal willen oversteken. Dan kan Dover deze zomer nog zo maar het nieuwe Lesbos worden. Laat de Britten dat maar zelf oplossen.
Optimistisch als ik ben zie ik nog wel een klein lichtpuntje. Als de gevolgen van een aankomend Brexit snel optreden en dramatisch genoeg zijn, zoals nu de beurs, kunnen er nieuwe verkiezingen komen. Als Labour die overtuigend wint kan een nieuwe regering vervolgens de uitslag van het referendum negeren, mede op grond van de minieme zege. Het referendum was immers vooral een truc van conservatief Cameron om aan de macht te blijven. Die truc heeft niet gewerkt en het is geen reden om komende generaties met de desastreuze gevolgen van die tactiek op te zadelen. Gokkers moet je tegen zichzelf beschermen.