Wie stevige uitspraken verwacht over keihard straffen, of miljarden gesmijt naar politie en justitie, hoeft dit programma er niet op na te slaan.
Met ‘D66 Verkiezingsprogramma 2017-2021′ heeft D66 met 171 pagina’s de Tolstoj van de verkiezingsprogramma’s geschreven. Komt daarin veiligheid ook enigszins naar voren? Zeker! Het duurt even voordat het de nodige vorm krijgt in het programma (bij de highlights bij de inleiding staan enkele punten) maar de nadruk ligt hier met name op de visie die D66 heeft op enkele kernonderwerpen. Veiligheid krijgt pas echt gestalte in de latere hoofdstukken, maar heeft geen eigen hoofdstuk. Desondanks komt het wel veelvuldig naar voren.
Cyber Met name cyberveiligheid komt nadrukkelijk terug in het programma:
D66 heeft (…) de ambitie om Nederland in 2030 digitale koploper en veilige datahaven te laten zijn. (…) Punten van zorg zijn vooral dataveiligheid, databewustzijn, bescherming van de digitale persoonlijke identiteit en normen voor cyber-omgang.
Deze punten worden vervolgens uitgebreid behandeld en becommentarieerd met aandachtspunten en doelen als: de consument is eigenaar van de eigen gegevens, invoeren van digitale grondrechten, privacy by design en gebruik van open source protocollen. Ook bij defensie moet cyber zeer prominent aanwezig zijn en wil D66 ‘significant’ meer geld naar cyber security.
Internationaal Voor de grote veiligheidsonderwerpen in de wereld zoekt D66 uiteraard verbinding met de wereld. Hierbij zijn de EU en de NAVO voorname partners en de uitgaven voor defensie moeten naar het Europese gemiddelde. Opvallendste punt is dat Europese verregaande samenwerking voor defensie wil doorvoeren.
Wat betreft criminaliteit zet D66 heel erg in op preventie, bijvoorbeeld door het tegengaan van schooluitval, voorkomen van schulden en creëren van meer kansen. Ook tweede kansen zijn erg belangrijk in het programma, zodat een VOG niet op basis van een politiecontact of verdenking geweigerd kan worden, of dat levenslang gestraften een tweede kans kunnen krijgen na 25 jaar detentie.
Andere (positief) opmerkelijke punten zijn:
D66 wil een samenvoeging van de verschillende inspecties tot één nationale inspectie (‘met tanden’).
Aandacht voor de veiligheid van woningen (met name van senioren), omdat zij een grote kans slachtoffer te worden van brand in de woning of van vallen (iets wat niet in het 50PLUS programma staat).
Het directe verband dat gelegd wordt tussen veiligheid en klimaatverandering.
Verkeersveiligheid (met meer dan 600 doden per jaar) wordt veel concreter behandeld dan in eerder besproken verkiezingsprogramma’s en inclusief concrete maatregelen.
Wat niet? Uiteraard zijn er ook zaken die niet of nauwelijks aandacht hebben gekregen in het programma. Net als in de eerder behandelde programma’s is fysieke veiligheid een ondergeschoven kindje met her en der een woord over water en overstromingen, maar dat was het dan ook wel.
Conclusie Wie stevige uitspraken verwacht over keihard straffen, of miljarden gesmijt naar politie en justitie, hoeft dit programma er niet op na te slaan. Concrete uitspraken over uitgaven staan er nagenoeg niet, met uitzondering over meer uitgaven voor defensie en stoere bewoordingen over keihard aanpakken van criminaliteit evenmin. Waarmee zeker niet gezegd is dat D66 irreële punten heeft, sterker nog: het programma gaat uit van een correct onderbouwde visie op veiligheid. Preventie is belangrijk en met name het cyber deel van het programma is vooruitstrevend. Toch is het jammer dat het op een aantal punten niet concreet wordt en dat het onderwerp fysieke veiligheid er maar bekaaid van afkomt. Anders had het een beduidend hoger cijfer kunnen worden.
Eindcijfer: 6,5
Voor dit stuk heb ik het programma gebruikt dat hier te downloaden (gedownload op 14 december). Deze bespreking is eerder verschenen op de site van Berenschot.