Veel burgers zullen hun consumptiegedrag in 2023 moeten aanpassen

Het afgelopen jaar is in Nederland steeds duidelijker geworden dat er grenzen zijn aan de marktwerking in vele sectoren van de samenleving. Zoals de zorg, de energiesector en de woningmarkt.

In 2022 is voorts glashelder geworden dat de ontstane problemen als gevolg van deze ongebreidelde marktwerking nagenoeg niet door de markt zelf meer zijn op te lossen. Meer overheidsingrijpen is dan ook onvermijdbaar maar dat besef is nog echt niet bij de huidige coalitiepartijen doorgedrongen. 

Politiek lijkt Nederland als we afgaan op recente verkiezingspolls heel ver weg van het meer ingrijpen van de overheid op vele voor de samenleving belangrijke sectoren. Voor de komende jaren moeten we het dus rooien met meer van hetzelfde. Te laat reageren en ingrijpen en een totaal gebrek aan visie. Welke ingrediënten borg staan voor steeds hetzelfde recept. 

Eerst langdurig wachten als wantoestanden boven komen drijven om vervolgens na onderzoek vast te stellen dat de problematiek niet snel kan worden opgelost. Zoals bijvoorbeeld het probleem van de toenemende armoede bij groepen waar je het niet direct verwacht. De werkende armen.

De groep burgers die in armoede leeft, werkenden en niet werkenden, zal met zekerheid in 2023 blijven toenemen. De recente cijfers van het Centraal Planbureau ten spijt. Die kloppen vaak een maand na publicatie al niet meer. De inkomensstijging van alle inkomensgroepen zal onder het verwachte inflatieniveau moeten blijven om de inflatie af te kunnen remmen. Met gevolg dat meer burgers de kostenstijgingen van het levensonderhoud niet meer bij zullen kunnen benen. De rijen bij de voedselbank zullen eerder toenemen dan slinken. 

De verwachting is dat in 2023 de financiële tegenslagen nog wel mee zullen vallen door de omvangrijke compensatiemaatregelen en aangekondigde loonsverhogingen voor de werkenden en uitkeringsgerechtigden. De aankondiging van minister Kaag dat de algehele compensatie in 2024 zal stoppen moet als uiterst serieus worden beschouwd. Het geld bij de overheid is gewoon op. Althans als de overheid de staatschuld niet verder wil doen toenemen. 

Het centrale begrip in 2023 en latere jaren zal voor grote groepen Nederlanders tot en met de geplaagde middeninkomens in de huidige participatiesamenleving dan ook ‘minder’ zijn. Met grote letters. Daar zal iedereen in voornoemde inkomensgroepen aan moeten wennen qua behoeften en consumptiegedrag. Die ingrijpende en vermoedelijk blijvende gedragsverandering zal zeker niet geruisloos in de samenleving gaan verlopen. Waar het individualisme in alle generaties en leeftijdsgroepen nog immer dominant aanwezig is. Toch zal daar niet meer aan te ontkomen zijn.