Joop

Vastgelopen verduurzaming woningen vraagt om nieuw leiderschap

  •  
08-04-2021
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
186 keer bekeken
  •  
47245167521_9026327872_c

© cc-foto: UkrMedia

Oprichting Rijksverduurzamingsbedrijf door nieuw kabinet is een logische stap
Zoals bekend moet Nederland flink aan de bak om aan het Verdrag van Parijs te voldoen. Dat geldt ook voor het verduurzamen van woningen, kantoren en andere gebouwen. En die verduurzamingsopgave is gigantisch. Zo spreekt het Klimaatakkoord (2019) in het hoofdstuk Gebouwde Omgeving over: “ een aanpassing van onze ruim 7 miljoen huizen en 1 miljoen gebouwen, veelal matig geïsoleerd en vrijwel allemaal verwarmd door aardgas, tot goed geïsoleerde woningen en gebouwen, die we met duurzame warmte verwarmen en waarin we schone elektriciteit gebruiken of zelfs zelf opwekken. Dat gaan we tot 2050 stapsgewijs en samen met bewoners en eigenaren van deze gebouwen doen.”
Het plan was om al in 2021 meer dan 50.000 woningen te verduurzamen en dan snel door te groeien naar 200.000 per jaar zodat er in 2030 al 1,5 miljoen woningen aardgasvrij zijn.
Oorzaken van vertraging Maar met dat verduurzamen schiet het nog niet zo op: volgens Nieuwsuur staat de teller pas op enkele honderden huizen. Het is interessant om te onderzoeken wat daar de oorzaken van zijn.
Het Planbureau voor de Leefomgeving onderzocht wat de ervaringen zijn van de gemeenten die voorop lopen met het aardgasvrij maken van wijken. Het blijkt dat zij last hebben van de Europese aanbestedingsregels omdat die voor vertraging zorgen. Ook hebben zij er last van dat de nieuwe Warmtewet nog niet af is. Daarnaast hebben gemeenten vaak moeite om de benodigde kennis, kunde en tijd vrij te maken. Wat ook niet helpt is dat er nog geen breed gedragen verhaal over nut en noodzaak van een aardgasvrije woonomgeving is. Daardoor valt het niet mee om draagvlak in de wijk te creëren. Dit zijn allemaal knelpunten die op het niveau van de Rijksoverheid liggen. In de praktijk blijkt het ook lastig om hele wijken in één keer te verduurzamen. Er is meer maatwerk nodig dan gedacht, zowel voor de woningen als voor de bewoners. Elk huis en elke bewoner zit anders in elkaar.
Individuele huiseigenaren die zelf aan de slag willen, lopen tegen andere problemen aan. Zij krijgen te maken met aannemers die vanwege drukte niets van zich laten horen, tegenstrijdige adviezen of bedrijven die maar een deel van de oplossing aanbieden. Daar komen vaak nog twijfels bij over de kwaliteit van de bedrijven, de geoffreerde oplossing en de kostenraming. Wat betreft de financiering zijn er mogelijkheden voor een duurzaamheidslening met aantrekkelijke voorwaarden, maar iemand moet wel heel zeker van zijn of haar zaak zijn om een extra lening af te sluiten. Op deze manier is verduurzamen vooral iets voor de echte doorzetters. Wat bij dit alles ook niet echt helpt is een oplopend tekort aan technisch geschoold personeel. Het zou om tienduizenden mensen gaan.
Nieuw leiderschap Is de situatie gezien deze waslijst van problemen dan hopeloos? Niet per se, want zodra de oorzaken in beeld zijn, kan er worden gewerkt aan oplossingen.
Werk aan de winkel dus voor het nieuwe kabinet: duidelijk nut en noodzaak van de energietransitie neerzetten, keuzes maken en knelpunten oplossen. Het Rijk mag niet langer de moeilijke kwesties bij de gemeenten over de schutting kieperen. Althans niet zonder passende oplossingen in de vorm van een duidelijk doel, adequate wet- en regelgeving en voldoende middelen. Het Rijk moet de regie gaan voeren om een voorspoedige voortgang van het verduurzamen mogelijk te maken.
Een belangrijke knoop die op Rijksniveau doorgehakt moet worden is die van de financiering. Als het doel is om alle woningen te verduurzamen, is het onvermijdelijk een voorziening te treffen voor huiseigenaren die het geld daarvoor niet hebben. Het adagium dat iedereen zijn of haar eigen broek moet ophouden gaat hier niet langer op. Het zou immers betekenen dat het energiebesparingsdoel niet gehaald zou worden met negatieve (klimaat)gevolgen voor alle inwoners. Linksom of rechtsom zitten we met z’n allen in hetzelfde schuitje.
Oprichting verduurzamingsbedrijf Maar hoe vervolgens uitvoering te geven aan deze gigantische klus? Dat kan bijvoorbeeld door een  verduurzamingsbedrijf op te richten. Dat kan op verschillende schaalniveaus: Rijk, provincies, regio’s en/of gemeenten. Voorbeelden op Rijksniveau zijn Rijkswaterstaat en RVO, beiden agentschappen. Onderzoek zal moeten uitwijzen wat de meest geëigende schaal en vorm is. De opdracht van zo’n verduurzamingsbedrijf zou in ieder geval de volgende vijf taken moeten omvatten:
  1. Een aanbod doen voor het isoleren van woningen naar een niveau dat geschikt is voor verwarming met een warmtepomp en het vervolgens installeren van zo’n pomp. Wanneer een gemeente besluit tot het aanleggen van een warmtenet dat duurzaam gevoed kan worden, wordt een aanbod gedaan voor een isolatieniveau dat past bij het warmtenet. Wellicht kan er in dat geval worden volstaan met een iets lichter isolatiepakket. Maar ook hier geldt: energie die je niet verbruikt, hoef je ook niet op te wekken.
  2. Het daarbij doen van een uitgewerkt financieringsvoorstel. Het inzetten van de uitgespaarde energielasten maakt daar logischerwijs deel van uit. In veel gevallen zal aanvullende financiering nodig zijn.
  3. Het zorg dragen voor uitvoering. Dat kan via de markt of via een dochterbedrijf.
  4. Het garanderen van kwaliteit en het garant staan voor eventuele problemen.
  5. Het zorg dragen voor het opleiden van een grote pool nieuwe medewerkers.
Een huiseigenaar mag het aanbod van het verduurzamingsbedrijf weigeren – het gaat immers om privaat eigendom – dus het aanbod moet zodanig aantrekkelijk zijn dat hij of zij het aanbod redelijkerwijs niet zou moeten willen weigeren. De opdracht voor het verduurzamingsbedrijf duurt totdat alle woningen zijn verduurzaamd.
Een voor de hand liggend argument tegen het oprichten van een verduurzamingsbedrijf is dat dit tegen het uitgangspunt in gaat dat de huiseigenaar verantwoordelijk is, ‘de markt’ het probleem moet oplossen en ‘de overheid’ zo terughoudend mogelijk moet zijn. Het antwoord daarop is dat we ons in een uitzonderlijke situatie bevinden. De klimaatcrisis is aan het escaleren en de opgave van de energietransitie is zo groot dat we met de bestaande werkwijze de opgave niet op tijd kunnen vervullen.
En uiteraard is ook een andere organisatievorm dan een verduurzamingsbedrijf bespreekbaar, mits de uitvoering van de beschreven taken maar wordt geborgd. In die zin is een verduurzamingsbedrijf vooral ook een metafoor voor nieuw leiderschap aan de kant van de overheid. Het gaat er om met professionaliteit en doorzettingskracht voor te zorgen dat de gigantische klus op tijd wordt geklaard. Wie wat betreft schaal en daadkracht een voorbeeld uit het verleden zoekt, kan ironisch genoeg inspiratie opdoen bij de aanleg van het aardgasnet in de jaren zestig.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (30)

Minoes&tuin
Minoes&tuin10 apr. 2021 - 5:13

Dit las ik pas geleden. Energie-neutraal project van woningbouwvereniging en gemeente voor sociale huurwoningen. https://www.mijn-thuis.nl/over-ons/terugblik/gerealiseerde-nieuwbouwprojecten/michiel-de-ruyterstraat-aalst-waalre/

Pater
Pater9 apr. 2021 - 2:37

Uitstekend idee. Voorkeur voor een combinatie van provincie en gemeenten, net als vroeger de E-bedrijven: overzichtelijke schaal, wel groot genoeg om iets voor te stellen. Je kunt dat bedrijf ook belasten met de bouw van duurzame energie-opwekkers, netjes in handen van de overheid. Duurzame energie niet overlaten aan de winstmakers!

KM2
KM28 apr. 2021 - 18:13

"Maar met dat verduurzamen schiet het nog niet zo op." Max kWh elektriciteitsverbruik per dag instellen. Idem voor waterverbruik. Complete stop op invoer van grondstoffen, half fabricaten, (consumenten)producten en voeding.

3 Reacties
Pater
Pater9 apr. 2021 - 2:39

Wil je de eigebaar verplichten dat te realiseren? Dat verlies je voor de rechter. En trouwens, wat als de eigenaar geen geld heeft?

korheiden2
korheiden29 apr. 2021 - 8:07

@KM : Goed zo. Gewoon dwang.

Zijne Koninklijke Narrigheid
Zijne Koninklijke Narrigheid9 apr. 2021 - 8:49

"Complete stop op invoer van grondstoffen, half fabricaten, (consumenten)producten en voeding." Succes ermee. Overigens, waarom gebruik je nog een PC/Tablet? In NL hebben we niet de grondstoffen om zulke apparatuur te maken dus weer lekker terug naar papier en potlood.

Joe Speedboot
Joe Speedboot8 apr. 2021 - 18:08

'zodat er in 2030 al 1,5 miljoen woningen aardgasvrij zijn.' Leuk plan maar er zijn slimmere methoden om tot een enorme besparing te komen. Je kan veel beter eerst inzetten op het verbeteren van slecht geïsoleerde bestaande woningen. Daarmee boek je tegen relatief geringe kosten een veel grotere winst. Ik heb 10 jaar geleden mijn woning uit 1890 goed geïsoleerd (dak, beglazing, muren), resultaat ca 70% besparing op de stookkosten voor een fractie van de kosten van het aardgas vrij maken van een woning. Daarnaast zijn er grote besparingen te behalen in de industrie en door bijv het vermogen en het gewicht van auto's te limiteren. Wat moet je met een auto die 2 ton weegt met 500+ pk? De politiek pakt echter liever eerst de burger aan ipv het zo ongeveer heilig verklaarde bedrijfsleven.

2 Reacties
Pater
Pater9 apr. 2021 - 2:41

Industrie aanpakken is prima en urgent, maar de woningen niet minder. Aardgasvrij maken is m.i. inderdaad geen doel op zich, eerst maar eens naar die 70% besparing toe. Dat spaart al héél veel aardgas!

Minoes&tuin
Minoes&tuin10 apr. 2021 - 4:50

Mee eens!

Martin007
Martin0078 apr. 2021 - 14:34

Onze woningen zijn het probleem niet. Vervoer en ondernemingen, die nemen het leeuwendeel van de CO2 uitstoot voor hun rekening. Er zijn 30 ondernemingen in Nederland die goed zijn voor 40 % van de uitstoot. Het is bekend dat CO2 kan worden opgevangen. In Australië vonden ze uit hoe je de opgevangen CO2 kan splitsen in zuurstof en vaste koolstof. Weer ergens anders vond men uit hoe je van de CO2 weer nieuwe brandstof kan maken, zodat het geheel een circulair proces wordt. Auto's kun je op elektriciteit laten rijden. Die elektriciteit kun je opwekken d.m.v waterstof. Dat waterstof kun je produceren in elk land waar altijd de zon schijnt, met energie van die zon. Maar er is niemand die actie onderneemt. Want het kost te veel centjes. Nederland geeft elk jaar 8 miljard subsidie aan fossiele bedrijven. Europa 240 miljard. Wereldwijd wordt dat geschat op 5000 miljard. Dat is 5000.000.000.000 euro. Hebzucht is de ondergang van de mens.

1 Reactie
Pater
Pater9 apr. 2021 - 2:44

Shell en bedrijven in de Rijnmond krijgen subsidie voor onderzoek naar opslaan CO2 in de zeebodem. Erg duur, mogelijk een slimme strategie om olie & gas in de markt te houden, maar toch het onderzoek waard.

Leontrotsky
Leontrotsky8 apr. 2021 - 12:31

Huizen die tot 1970 of 1980 (de mening hierover verschilt tot wanneer) gebouwd zijn, zijn per definitie niet duurzaam te maken wat men ook doet. Dit geldt ook voor industriegebouwen die tot die tijd gebouwd zijn. Dit betekent dat alle woningen die tot 1980 gebouwd zijn (ook oude monumenten) ingrijpend gerenoveerd ofwel geheel verbouwd moeten worden. Dit kan ook betekenen afbraak wanneer de kosten van renovatie of sanering niet opweegt tegen de baten. Helaas zal dit betekenen dat veel oude monumenten in oude binnensteden zullen moeten verdwijnen. Er zullen wel enkele mogen blijven bestaan (als museum) maar ongeveer 98% van de historische panden zal helaas verdwijnen of heel ingrijpend verbouwd moeten worden als dit opweegt tegen de baten. Ook een groot deel van het naoorlogse woningbestand, en zeker de in de 60'er en 70'er jaren gebouwde rijtjeshuizen waarvan hele wijken gebouwd zijn in alle steden in de 60'er en 70 'er jaren zullen gesloopt moeten worden want hierbij zal zeker de bate niet opwegen tegen de kosten. Het voordeel hiervan is dat er in alle steden onnoemelijk veel ruimte vrijkomt om heel modern te gaan bouwen en de hoogte in te gaan (Nederlandse steden zullen in 2050 er totaal anders uitzien, een soort manhattan maar dan natuurlijk veel minder hoog). We gaan de hoogte in bouwen, dit heeft als groot voordeel dat steden niet veel groter hoeven te worden omdat in het huidige oppervlak van de stad (binnenstad + alle wijken tot 1975) veel meer woningen kunnen worden gebouwd dan dat er nu staan omdat we de hoogte in gaan. Er komt dus in principe juist veel ruimte vrij in de stad die kan worden ingevuld met klimaatvriendelijke parken.

4 Reacties
Pater
Pater9 apr. 2021 - 2:45

Oude huizen zijn alleen tegen heel hoge kosten energieneutraal te maken, maar 70% bezuiniging is al heel wat.

DanielleDefoe
DanielleDefoe9 apr. 2021 - 15:27

Voor het slopen en herbouwen van mijn huis uit 1924 heb ik domweg het geld niet.

Minoes&tuin
Minoes&tuin10 apr. 2021 - 4:54

DanielleDefoe Ik vind dat ze dat ook niet van je kunnen verlangen. Pak eerst de industrie maar eens aan en zorg dat de nieuwbouw in ieder geval op orde is. Daarnaast zoveel mogelijk huizen aanpakken. Zoveel als kan. Dan ben je al even bezig zou ik denken. Ik denk dat het voor heel veel mensen opgaat, het niet betaalbaar zijn. Bovendien is het in mijn ogen een doodzonde al het oude af te breken. Daar is Nederland helaas toch al kampioen in.

DanielleDefoe
DanielleDefoe10 apr. 2021 - 12:01

@Minoes slopen van monumenten is ook in mijn ogen een doodzonde. Tip voor Trotsky: Naar ik begreep staan er hele dorpen leeg in Zuid-Europa. Daar kun je ook heerlijk buiten wonen stel ik mij zo voor. Afbreken van naoorloogse woonwijken en er parken van maken zal helaas op verzet stuiten.

GHS
GHS8 apr. 2021 - 11:50

En de "nieuwe" huizen die zo nodig nog gebouwd moeten worden. Zijn dat allemaal de juiiste verduurzaamde huizen? Hoeveel huur moet men dan daarvoor betalen?

JJP2
JJP28 apr. 2021 - 11:44

"Het is interessant om te onderzoeken wat daar de oorzaken van zijn." Heel eenvoudig: voor de meeste mensen, idealisten daargelaten, veel te duur om er überhaupt aan te denken om hiermee te beginnen. Het tijdsbestek van een jaar of 7 om een investering van 5000-6000 Euro in zonnepanelen terug te verdienen is (financieel) te overzien. Als ik echter bedragen hoor van 30000+ Euro hoor, dan laat maar zitten. Voor dat geld (en de tijd en rompslomp die hierin gaat zitten) kan ik heel veel andere (leukere) dingen doen. Tegen de tijd dat ik dat terugverdiend heb, lig ik al lang onder de groene zoden. Dan neem ik de energie rekening wel op de koop toe.

ton14024
ton140248 apr. 2021 - 11:19

Het bestaande woningbestand in het westen verduurzamen is weggegooid geld. Het hoger gelegen oosten, en dan alleen de ´makkelijke woningen´ is haalbaar.

Wappie Kappie
Wappie Kappie8 apr. 2021 - 9:57

Het valt me op dat de huidige problemen rondom verduurzaming van de woningen nauwkeurig worden geanalyseerd en benoemd worden, maar dat een hele belangrijke oorzaak onbenoemd blijft. Bewust? Het is namelijk veel moeilijker en duurder dan van te voren verwacht om een oude bestaande woning dusdanig goed geïsoleerd te krijgen dat een gas-alternatief een financieel realistische optie wordt. De gemeente had bijvoorbeeld mijn woning (vrijstaand, 1928) uit de losse pols berekend op 30.000 euro om gasvrij te krijgen. Dat was isolatie van het huis en de aanleg van een warmtepomp. Ik kon 500 euro subsidie krijgen en een lening. Ik kreeg daar een mooi briefje over. De door mij ingeschakelde aannemer kwam echter uit op 60.000 euro. En dat was inclusief mijn eigen bijdrage zoals slopen, afval afvoeren, eenvoudig constructiewerk en verfwerk. En het huis zou zelfs dan niet in aanmerking komen voor een warmtepomp, die overigens ook nog niet in de kosten was meegerekend. Reden 1: huis nog steeds onvoldoende geïsoleerd om met een warmtepomp de boel warm te houden. Reden 2: De grond is ongeschikt voor een grondwarmtepomp. Een alternatieve warmtepomptechniek zou een nog slechter rendement hebben en daarom al helemaal niet in aanmerking komen om ons huis te verwarmen. Zoveel extra lenen om 150 euro per maand gas te vermijden is iets wat ik persoonlijk financieel niet kan dragen. En ik ben niet de enige. Het hele oude deel van mijn stad zit met hetzelfde probleem. Die 500 euro van de gemeente (uiteraard beschikbaar tot het potje leeg is) is natuurlijk maar een druppel op de gloeiende plaat. Gelukkig is de overheid wel geld aan het reserveren voor de woningcoöperaties.

2 Reacties
Gerygrr
Gerygrr8 apr. 2021 - 10:30

Wappie Kappie, Mijn huis is nog ouder. Onder de vloer ligt puin van allerlei gesloop in het verleden. Vloerisolatie is voor mij een onbegonnen klus. De aannemers halen het puin niet weg. Dat zou ik zelf moeten doen........ Ondertussen heb ik wel een warmtepomp aangeschaft en behaal toch mooie besparingen op mijn gasverbruik. De warmtepomp werkt boven de 4 graden en in combinatie met de hr ketel.

korheiden2
korheiden28 apr. 2021 - 11:09

@WappieKappie : Goed dat hier eens een verhaal uit de praktijk staat. Ik mag hopen dat de politiek niet tot dwang overgaat, want dat zal vele huiseigenaren in grote problemen brengen. Helaas blijkt telkens weer dat men in de politiek niet gemakkelijk terugkomt op foute beslissingen. Van het gas af is er één van. Nieuwbouw en goed geïsoleerde huizen, dat gaat prima. Maar het doel is toch CO2-besparing. Dan helpt vooral isolatie. Mijn huis heeft een niet geïsoleerde vloer. Echter, na inspectie door iemand van Tonzon bleek het onmogelijk om eronder te komen, op de meeste plekken is er maar 20 cm. ruimte. De vloer zou dus van bovenaf geïsoleerd moeten worden, dat betekent de hele vloer eruit, de deuren van onderen korter maken e.d. Of de vloer openbreken en dan van bovenaf korrels of zoiets eronder spuiten. Kortom, dat gaat m niet worden.

Het schrandere konijn
Het schrandere konijn8 apr. 2021 - 9:56

Dat “nieuwe leiderschap” hebben we gisteren aan den lijve kunnen ondervinden, vind het persoonlijk nogal een holle frase en meer lijken op oude wijn in nieuwe zakken. Zou u verder willen uitnodigen eens naar Oost-Groningen te komen om zelf te zien wat de energietransitie heeft teweeggebracht in ons ooit rurale landschap.

1 Reactie
Simplex2
Simplex28 apr. 2021 - 10:35

Ik waan me al een tijdje in het buitenland als ik vanaf de A7 de N33 op draai...ik heb zelf een molen pal in mijn blikveld staan als ik mijn woonkamerraam uit kijk. Hoe dat allemaal tot stand gekomen is, blijft een wonderlijke zaak. Het gevoel van een wingewest komt weer boven drijven, na het gedoe in Amsterdam. De zogenaamde inspraak waar rondom de windparken in de veenkoloniën sprake van was, was vooral het wekken van een idee van inspraak. De besluiten waren al genomen, de vergunningen al verleend. Inhoudelijk: Als onze regering wil dat we onze woning middels isolatie en aardwarmte verduurzamen, zal de portemonnee moeten worden getrokken door de regering. Een huiseigenaar die meer geld kwijt zal zijn aan de hele operatie dan hij nu kwijt is aan energie begint er niet aan. Duurzaam en groen zijn houdt daar op wanneer het de eigen portemonnee treft.

EenMening
EenMening8 apr. 2021 - 9:36

Het aardgasnet ligt er al. Dat zou je kunnen gebruiken voor groene waterstof. Dat scheelt honderden miljarden euro's. Dan kan het Verduurzamingsbedrijf zich vooral richten op isoleren.

3 Reacties
JoostdeV
JoostdeV8 apr. 2021 - 11:07

Het aardgasnetwerk is voor waterstof zo lek als een mandje. Groene waterstof opwekken voor verwarming van woningen gaat honderden miljarden kosten.

erikbos
erikbos8 apr. 2021 - 15:07

@JoostdeV "Het aardgasnetwerk is voor waterstof zo lek als een mandje" Onzin met enkele aanpassingen kan het huidige aardgasnetwerk prima gebruikt worden. De schatting is dat in 2030 de productiekosten voor groene waterstof tussen de 25 en 40 cent per m3 liggen. Dus het is zeker een alternatief wat het overwegen waard is.

PVDB2
PVDB28 apr. 2021 - 17:24

Waterstofgas is het lichtste element op aarde. Dat wil ook zeggen dat het veel kan lekken als men de leidingen gebruikt die ergens anders voor bedoelt zijn. Niet alleen bij de koppelingen maar ook in de leidingen zelf. Bovendien word nu waterstof voor industrieel gebruik gemaakt met gebruik van aardgas. je wilt dus aardgas vervangen door iets wat gemaakt gaat worden door middel van aardgas. Waterstof kan je alleen maken door middel van elektriciteit. die word opgewekt door voornamelijk aardgas. Waterstof heeft wel een grotere energiedichtheid maar kent grote omzetverliezen. De efficiency is slecht. Om waterstof groen op te wekken heb je 2,5 tot 3 keer zoveel windmolens nodig om het te produceren. Doordat het veel lichter is dan aardgas zal je meer volume moeten transporten. Blauwe waterstof word de CO2 gewoon opgeslagen door peperdure CCS die nog in de kinderschoenen staat. Nu heb je electrolyzers nodig om waterstof te kunnen produceren. Een standaard van 1 mW kost ongeveer 1 miljoen euro. Deze hebben een niet geweldig omzet efficiency. Daar heb je er aardig wat van nodig. Grijze waterstof is wat men nu voor industrie produceert. Beide laatste zijn geen oplossing. De eerste voor over misschien een jaar of tien als het produceren goedkoper is geworden. Eerst zal men aan de slag moet gaan met het bouwen van windparken. In de hoop dat je dan energie overhebt voor de gas productie nadat je elektriciteit hebt opgewekt. Dat is al een opgave laat staan waterstof produceren. het is dan ook nu een niet al te briljante oplossing. De beste oplossing voor nu is er voor zorgen dat je zo weinig mogelijk energie nodig hebt/verbruikt. Dat betekent isolatie van muur en dak. Vloer word vaak lastiger. Eigenlijk is isolatie de makkelijkste, snelste en goedkoopste vorm van besparing gekoppeld aan HR++. Bebouwde omgeving is een van de vier gebieden waar een transitie nodig is. Energiebedrijven zijn inderdaad de grootste uitstoters met daarna transport als goede tweede. Maar onderschat niet het energieverbruik van de bebouwde omgeving. Wel is het de lastigste met de langste terugverdien tijd. Het gaat geld kosten en dat een overheid (deels) beschikbaar moeten stellen. Er zal paar procent van je jaarlijkse BBP naar toe gaan. Vroeg of laat gaat het gebeuren. Of het nu via nieuwbouw gaat, renovatie of stadsvernieuwing die al decennia plaatsvind. Het gaat geld kosten. Een derde punt is dat je ook meer Europees energie moet opwekken en verhandelen. Tot die tijd ben afhankelijk van het Midden Oosten (olie) en Rusland (aardgas). En dat word tegen je gebruikt. De kans dat het dat word is aanzienlijk. Zeker als men tot de conclusie komt dat je financiële trigger moet gebruiken zoals een CO2 tax en duurzaam waar mogelijk subsidiëren. Onderschat ook de capaciteit van een gemiddeld offshore windpark niet. Subsidie vrij en een grote capaciteit zoals het Sinan windpark bij Zuid Korea. het grootste in aanbouw tot nu toe. Dan hebben we de VS nog en Europa zelf (Hornsea). Op den duur kan waterstof productie via deze windparken een optie zijn. https://www.tno.nl/nl/over-tno/nieuws/2019/6/woningen-en-gebouwen-in-2050-duurzaam-is-haalbare-kaart/ https://www.tno.nl/nl/aandachtsgebieden/energietransitie/roadmaps/systeemtransitie/succesvolle-wijkaanpak-motiveer-bewoners/bewoners-betrekken-sleutel-tot-succes-verduurzaming/ https://www.wattisduurzaam.nl/15443/energie-beleid/tien-peperdure-misverstanden-over-wondermiddel-waterstof-2/

korheiden2
korheiden28 apr. 2021 - 9:27

Een uitgebreid verhaal, maar voor huiseigenaren zullen de hoge kosten de grootste hindernis blijven. Een investering van gemiddeld 30000 euro verdient zich pas na decennia terug. Daar helpt een goedkope lening niet bij. Wat wel helpt : flinke subsidies, geen BKR-registratie bij een duurzaamheidslening en een betrouwbare overheid, die niet na enkele jaren de spelregels weer wijzigt. Laat de salderingsregeling bestaan. Als de overheid elektrisch rijden wil promoten, laat de subsidiepotten niet leeg raken en en ga niet na enkele jaren (2026) toch wegenbelasting heffen en de bijtelling optrekken. De complete verbouwing van je huis is bovendien een hoop gedoe, daar hebben nogal wat ouderen (zoals ikzelf) gewoon geen zin in. Gelukkig verhuist vrijwel iedereen wel enkele malen en dat is dan ook het meest uitgelezen moment voor verduurzaming. De kosten worden meegenomen in de hypotheek en terwijl de vloer opengebroken wordt en zes weken moet drogen zit je toch nog in je oude huis. Wie weet zal waterstof ervoor gaan zorgen dat vele gasleidingen en cv-ketels gewoon kunnen blijven liggen. Daarover staat vandaag weer een flink artikel in het AD. Velen wachten gewoon af.

Fredje3
Fredje38 apr. 2021 - 9:26

Ik ben druk bezig met sparen voor de verduurzaming van mijn woning. Ik denk dat ik over een jaar of 30 wel genoeg geld heb om er aan te beginnen. Als ik dan nog leef natuurlijk. Ik heb net een enorme verbouwing achter de rug die niet aan de allernieuwste regels meer voldoet aangezien niemand nog weet wat die regels al zijn en door mijn handicap krijg ik geen lening, dus moet ik wel sparen. Het kan overigens ook nog wel langer gaan duren, dat ligt er aan hoeveel geld de regering nu weer van mij wil gaan stelen, dat wordt elk jaar toch wel weer meer.