Vanaf nu mag Europa geen lieverkoekjes meer bakken

De ongekende manier waarop Donald Trump en J.D. Vance president Zelensky hebben geschoffeerd en uitgescholden betekende net zo goed een belediging voor alle Europese leiders. Dat maakt de showdown in het Witte Huis tot een historische gebeurtenis. Bewezen werd dat geslijm, zoals de Britse premier Starmer en in mindere mate de Franse president Macron het als onderhandelingstechniek inzetten, niet tot houdbare resultaten leidt. Tekenend genoeg liet minister van Buitenlandse Zaken Marc Rubio afgelopen woensdag zijn evenknie bij de EU Kaja Kallas wel naar Washington  komen maar uiteindelijk voor de dichte deur staan. Merk hierbij op dat deze dame van stavast voormalig premier is van Estland. Een van de drie Baltische staten.

Zonder twijfel heeft Zelensky inmiddels tegen zijn staf verzucht: 'Dat hadden destijds de scriptschrijvers van mijn tv-soap nooit kunnen verzinnen'.

Het is nu zaak dat Europa duidelijkheid biedt. Zowat alle leiders van de EU hebben in de uren nadat Zelensky het Witte Huis was uitgezet, hun solidariteit met Oekraïne betuigd, Kallas voorop. Dat moet gevolgen hebben. Het zal wel teveel gevraagd zijn dát als resultaat te verwachten van het overleg van een aantal Europese leiders met premier Starmer zondag of de EU-top van volgende week maar de situatie is er ernstig genoeg voor. Het volgende dient te gebeuren:

* De EU stelt Oekraïne voor een overeenkomst te sluiten op basis van wederzijds voordeel met  betrekking tot de exploitatie van delfstoffen en zeldzame aarden. Kyiv wordt uitgenodigd op korte termijn met een eerste voorstel te komen. Daarna komen wij er met zijn allen wel uit.

* Het is een geluk dat EC-voorzitter Von der Leyen met een zware delegatie net India heeft bezocht. Europa moet de economische en wetenschappelijke samenwerking met deze opkomende grootmacht zoveel mogelijk versterken. Bedenk daarbij dat Benares steeds nadrukkelijker een alternatief wordt voor Silicon Valley.

* Het verdrag tussen de Europese Unie en de Zuid-Amerikaanse landencombinatie Mercosur moet zo snel mogelijk worden getekend en geratificeerd. Het beginsel voor de relatie met Latijns-Amerika dient te zijn vrijhandel. Naarmate de Verenigde Staten zich meer verschansen achter tariefmuren kan Europa een alternatieve bestemming worden voor Zuid-Amerikaanse producten en omgekeerd. Zo worden de Verenigde Staten buitenspel gezet. Met name Mexico dient gesteund te worden naarmate het ernstiger wordt gechanteerd door Washington. Canada dient bij dit alles te worden betrokken.

* Het ziet er naar uit dat de Navo vrijdagavond zijn betekenis heeft verloren. Als men nog iets wil redden, dan is het beter het grote congres in Den Haag voorlopig uit te stellen. Voordeel: het lidmaatschap van de Navo is niet meer zo relevant in een vredesregeling tussen Oekraïne en Rusland.

* De toetredingsprocedure van Oekraïne tot de Europese Unie wordt versneld.

* Europa zet zich in voor vrede. Basis voor die vrede zijn veiligheidsgaranties, niet alleen voor Oekraïne maar ook voor de Russische Federatie. Dan kan het beste door een niet-aanvalsverdrag waarbij Oekraïne, Rusland en de Europese Unie zich aansluiten. Basisvoorwaarde: de deelnemers aan het niet-aanvalsverdrag keren zich gezamenlijk tegen het lid dat het verdrag op een gewelddadige wijze schendt. Waar de grens tussen Oekraïne en Rusland gaat lopen, is een kwestie van onderhandelingen.

* Het werk aan de integratie van wapensystemen voor de Europese strijdkrachten begint onmiddellijk. Datzelfde geldt voor het scheppen van onafhankelijkheid op het gebied van ICT.

* Als de Verenigde Staten dit frustreren, zijn economische sancties het antwoord.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten dicht zijn. Tevens noem ik de PVV een extreemrechtse partij.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: denk ik aan Duitsland in de nacht.