Van prestatieladder naar dynamisch klimrek
De gedachte dat een vmbo-opleiding minderwaardig zou zijn aan een hogere opleiding, bestaat al heel lang en is onder andere gebaseerd op een stukje onwetendheid.
Tijdens gesprekken met leerlingen hoor ik soms dat er op een negatieve manier tegen het vmbo wordt aangekeken. Het overgrote deel van de leerlingen die op havo of vwo zitten ziet het als een degradatie van hun toekomst wanneer er sprake van zou zijn dat ze naar het vmbo zouden moeten overstappen. Het argument hiervoor is meestal redelijk ongefundeerd en financieel van aard: met een vmbo-diploma op zak krijg je immers een onderbetaalde baan en dus een minder rooskleurig leven. En dat terwijl meer dan de helft van alle middelbare scholieren in Nederland juist een richting binnen het vmbo volgt.
De gedachte dat een vmbo-opleiding minderwaardig zou zijn aan een hogere opleiding, bestaat al heel lang en is onder andere gebaseerd op een stukje onwetendheid. Vandaar dat het nuttig is om in de onderbouwklassen in te zetten op bewustwording rondom de mogelijkheden die de leerlingen hebben met het oog op de nabije (studie)toekomst. Dit gebeurt onder andere in de vorm van decaanlessen en het aanbieden van een zogenaamd LOB-traject (Loopbaanoriëntatie en -begeleiding), tegenwoordig een vast onderdeel in het onderwijscurriculum van het vmbo. De begeleiding is enerzijds gericht op het maken van een persoonlijke keuze voor bepaalde vakken en anderzijds voor het verkrijgen van inzichten in de diverse aansluitende vervolgopleidingen.
De diverse drogredenen die bedacht kunnen worden om liever geen richting op het vmbo en mbo te volgen, zijn tegenwoordig steeds meer onderhevig aan inflatie. Er is de laatste jaren namelijk een groot tekort ontstaan aan gecertificeerde vakmensen in bijvoorbeeld de bouw, de technieksector, ICT en de zorg. Dit komt onder andere door het slechte aanzien van deze beroepen en de vergrijzing. Minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ziet ook steeds meer een tweedeling ontstaan tussen de hoger opgeleiden en de mensen die geen hbo- of academische opleiding hebben afgerond. In De Volkskrant hekelde hij onlangs nog de toegenomen prestatiedruk, waarbij het streven is om iedereen maar zo hoog mogelijk op te leiden, terwijl het de bedoeling zou moeten zijn om de juiste studenten op de juiste plekken te krijgen. En dat is, volgens hem, zeker niet alleen maar op een hbo of academische opleiding.
Om vmbo-leerlingen en mbo’ers steeds meer te motiveren om voor een vakopleiding te kiezen en gelijk aanzien te krijgen ten opzichte van de studenten op de hogere opleidingen, zijn er de laatste jaren al een aantal terechte en logische acties ondernomen. Zo heten mbo’ers sinds 2020 bij wet ‘student’, net als hun collega-studenten op een hbo-opleiding of universiteit. Tevens komen ze tegenwoordig ook in aanmerking voor een studentenreisprodukt, zoals een ov-chipkaart. Daarnaast zou het ook makkelijker moeten zijn om lid te kunnen worden van een studentenvereniging en diverse studentenkortingen te krijgen bij instanties. Helaas is dat laatste nog niet overal optimaal geregeld, waardoor ze nu nog vaak tegen gesloten deuren aanlopen.
De goede bedoelingen van minister Dijkgraaf om het aanzien van het (v)mbo op te krikken en tegelijkertijd in te zetten op de krapte op de arbeidsmarkt zijn prijzenswaardig, hoognodig en een stap in de goede richting. Ook al zijn de initiatieven en daadwerkelijke acties ietwat aan de late kant. Daarbij ligt er ook een taak voor de politiek en het onderwijs om de leerlingen (en de ouders) ervan te overtuigen dat niet enkel een afgeronde, hoge opleiding synoniem staat voor succesvol zijn en daarmee uitzicht te hebben op een gelukkig en geslaagd leven. Wat dat dan ook maar zou betekenen. Juist volwassenen zouden door hun persoonlijk opgebouwde portie levenservaring hierin een voorbeeld kunnen zijn. Het is dan ook een oproep aan ons allen: maak van de ééndimensionale prestatieladder een dynamisch klimrek met diverse hoogtes en uitdagingen. Moeilijk? Vraag een goede vakman (m/v) om de nodige hulp.
Praat mee
Reacties (9)
Grote probleem die we als samenleving heben is dat er hele volksstammen zijn die de mensen om zich heen zien als waar ze mee moeten wedijveren of zich moeten meten. En dat ze daarom wellicht "beter" voelen dan degenen die net veel meer praktischeer in elkaar zit. Een walgelijke opstelling natuurlijk. But hé decennia van rechtse, kapitalistische, prestatiegerichte dwang heeft z'n uitwerking, nietwaar? Tel daarbij even bij op dat werk ook voor het merendeel het enige is wat ze in de ander interesseert en je bent er. Onze samenlieving is knap platvloers geworden, geloof mij. Mooie ontwikkeling die ik aan de huidige personeelstekorten vind is dat nu massaal al die werkgevers die halsatrrig de afgelopen decennia de loonontwikkeling hebben zitten saboteren (met steeds weer nieuwere busladingen cheap labour uit de oost) nu MOETEN Inzien dat ze hun personeel veel beter moeten betalen want anders lopen ze gewoon weg naar degene die wel veel en veel beter wil betalen. En dan heb je gewoon helemaal geen toko meer. Hé lullo...
Ik denk niet dat MBO'ers behoefte hebben om lid te worden van een studentenvereniging. Maar de overheid geeft studenten boven de 18 meer financiële ondersteuning, terwijl MBO'ers vaak al als ze 16 jaar oud zijn hogere kosten hebben: hogere reiskosten, of spullen die ze voor hun opleiding aanschaffen.
Er wordt in het onderwijs en maatschappij sowieso veel te veel gekenen naar het IQ, terwijl het toch allang bekend is dat het EQ minstens zo belangrijk. Dat je, bijv, op het VO nog steeds verplicht goed moet zijn in rekenen en anders wordt buitengesloten, terwijl er als sinds de vorige eeuw rekenmachines bestaan, is toch van de zotte.
Het is wel handig als je begrijpt waarom de salderingsregeling voor zonnepanelen niet stimuleert om zonne-energie slim te gebruiken. Bijvoorbeeld. Of als iemand beweert dat je beter geld op de bank kunt zetten dan nu te investeren in groene energie. Dan moet je wel weten wat je in de rekenmachine typen moet.
@haarklover zeker is dat handig, maar je kan toch ook gewoon iemand, met meer rekenkundig inzicht, om advies vragen?
Ik ben het met je eens, dat EQ erg belangrijk is, Berend Ook voor je verdere leven. Je eigen en andermans emoties snappen, heel cruciaal allemaal
Ach Berend, dat is inderdaad de realiteit, met als gevolg dat de mensen volkomen op die telmachine vertrouwen, en met de verkeerde input beslissingen maken en geen enkel gevoel voor getallen en sommetjes hebben. Bijvoorbeeld als je bovenop je briefgeld passend kleingeld geeft zodat met een kleiner biljet terug de transactie klaar is. Zeggen de kassa mensen nu, dat biljet is voldoende en geven je een kilo wisselgeld terug. Ik ben nog zonder telmachine opgegroeid en ben vaak sneller dan, de mensen die de machine nodig hebben om tot de uitkomst te komen. Verder heb ik een neefje leren staartdelen voordat dit op school behandeld werd en werd de oude methode niet eens door de onderwijzer begrepen toen hij het demonstreerde. Ik ben blij, ouderwets degelijk onderwijs te hebben genoten.
@doomsday begrijpend lezen was blijkbaar nog geen onderdeel van dat ouderwetse onderwijs. Wat ik bedoel is dat er ook mensen zijn die niet kunnen rekenen omdat ze een vorm van dyscalculie hebben. Deze mensen worden nu uitgesloten omdat rekenen overal verplicht is. Onzinnig want met een rekenmachine kunnen ze zich prima redden. Mensen die slecht zicht hebben sluiten we toch ook niet buiten, we geven ze een bril.
Een opleiding via VMBO KB, maar zeker ook via BB als het eerste te hoog gegrepen is, leidt via een aansluitende MBO-opleiding, en eventueel nog opklimmend binnen de daar aangeboden niveaus, met vaak al betaald werk gecombineerd, maar mogelijk zelfs ook nog een HBO-opleiding die beter aansluit dan als je van de TL of HAVO komt tot prima betaalde beroepen.