Van 'dit nooit meer' naar 'dat moeten we nu maar eens vergeten'

“De Duitse tragedie: ze sterven nog liever dan dat ze weer als nazi’s worden gezien,” citeerde Wierd Duk afgelopen maandag in een eigenaardig stukje de Britse schrijver Douglas Murray. En gisteren werd bekend dat de medeoprichter en co-lijsttrekker van de Duitse partij Alternative für Deutschland (AfD), Alexander Gauland, begin deze maand stelde dat de Duitsers een streep moeten zetten onder het naziverleden en trots mogen zijn op de prestaties van de Wehrmacht in de beide Wereldoorlogen. Dit verleden, stelde de 76-jarige politicus, heeft niets te maken met de huidige Duitse identiteit.

Wat een aandacht ineens voor het beladen verleden van Duitsland, deutschlands jüngste vergangenheit , de NS-Zeit, kortom datgene waar men tot 1990 in Duitsland slechts in verhulde termen over hoorde spreken. En wat een opvallende ommezwaai ineens. Van het opdat wij nooit vergeten rechtstreeks naar dat moeten we nu maar eens vergeten.

De vraag dringt zich op waarom de Duitsers nu ineens heel anders naar Nazi-Duitsland moeten kijken, juist op het moment dat overal in de Westerse wereld de hakenkruisvlaggen weer uit de mottenballen worden gehaald en het agressief en onverbloemd racistisch nationalisme weer salonf ä hig is. Moet ik u nog maar een keer herinneren aan het Jews Will Not Replace Us van Charlottesville ? Het is nog maar een maand geleden.

Kennelijk zit het Duitse verleden de voortgang van de door o.a. Murray en Gauland gewilde verrechtsing van Europa in de weg en wel zodanig dat dit verleden, de allerzwartste bladzijde uit de Europese geschiedenis, nu maar eens opzij moet worden geschoven. Dat dit ernstige, dringende vragen oproept over hoe die verrechtsing er dan uit moet komen te zien, hoef ik u niet uit te leggen.

Maar dat het antwoord op die vragen pas gegeven wordt als het te laat is en die verrechtsing een voldongen feit is, dat kan ik u garanderen.