Van de economie en de tierelier

Terwijl de Kamer zich laat paaien met  cadeautjes van het demissionaire kabinet, sluit men op het Binnenhof de ogen voor de economische problemen die op ons afkomen. Er dreigt een nieuwe energiecrisis met alle gevolgen van dien. Toch grossiert demissionair minister van Financiën Wopke Hoekstra met het nieuwste politieke cliché: “De economie draait als een tierelier”.

Ondertussen maken de energieprijzen recordstijgingen door. Volgens de NRC zijn de gasprijzen nu al vervijfvoudigd. In 2022 is een gemiddeld gezin op zijn minst 550 euro per jaar méér kwijt aan de rekening voor gas en licht. Dat is een kleine vijftig euro per maand die aan de vrije bestedingsruimte onttrokken wordt. Ook bedrijven kunnen gepeperde rekeningen verwachten. Ze zullen proberen de extra kosten zoveel mogelijk op hun klanten te verhalen. Daarbij dreigt het risico dat zij zich uit de markt prijzen.

Per 1 oktober vervallen de coronasteunregelingen van de overheid. In plaats daarvan gaat de Belastingdienst openstaande schulden innen. Om te beginnen gaat een half miljoen blauwe brieven het land in.

Ook dat zal er in hakken.

De nieuwe energiecrisis treft niet alleen Nederland maar de hele wereld. Slechts enkele grote producenten hebben er voordeel van. De Golfstaten en Saoedi-Arabië spinnen er garen bij. President Poetin ziet de euro’s binnenstromen. Zo is er weer geld voor populaire maatregelen om de bevolking te paaien. Tegelijkertijd heeft Poetin een nieuw machtsmiddel in handen. Tot nog toe toont Rusland geen neiging – ondanks de gegroeide vraag – de gaskraan wijder open te draaien. Landen als Qatar sturen hun gastankers liever in de richting van China want ook daar is men bereid recordprijzen te betalen.

In de miljoenennota wordt voorspeld dat de gemiddelde burger er komend jaar 0,5% op vooruit gaat. Daar staan sterk stijgende kosten voor het levensonderhoud tegenover. Dat kan niet anders. Dan zijn we de prijzen aan de pomp nog vergeten.

Mensen die graag op de lange termijn denken, zeggen dat dit des te meer reden is om extra te investeren in verduurzaming en alternatieve energie. Dat is verpletterend juist  maar daar hebben burgers en bedrijven weinig aan als ze de eerstkomende jaren worden geconfronteerd met een lege portemonnee. Bovendien beschikken we niet eens over voldoende gekwalificeerd personeel om de hele energie-infrastructuur drastisch om te bouwen. Dat zullen we voor een belangrijk deel in het buitenland moeten vinden.

De nieuwe energiecrisis heeft voorlopig tot gevolg dat juist kolencentrales extra bestellingen krijgen. Volgens het artikel in de NRC betrekt Nederland bovendien veel elektriciteit uit Duitsland. Daardoor blijft de aan Nederland toegeschreven stijging van de CO2-uitstoot binnen de perken. Dat die importstroom voornamelijk in kolencentrales over de grens wordt opgewekt, heeft geen gevolgen voor de aan ons toegeschreven cijfers. Een boekhoudkundige truc noemen ze dat. Eentje bovendien die dicht in de buurt komt van fraude.

Bewonderaars van het marktmechanisme grimlachen nu. Toen aan het begin van de coronapandemie de energieprijzen ongehoorde laagterecords boekten, hoorde je helemaal niemand piepen. Dan hadden burgers en bedrijven dit meevallertje maar in de spaarpot moeten stoppen voor duurdere tijden. Ook dat is waar maar daar koopt niemand iets voor. Letterlijk.

Advocaatje ging op reis, tiereliereliere Advocaatje ging op reis, tierelierelom

Met zijn hoedje op zijn arm, tiereliereliere Met zijn hoedje op zijn arm, tierelierelom

Bij een herberg bleef hij staan, tiereliereliere Bij een herberg bleef hij staan, tierelierelom

Stokvis kreeg hij bij ‘t ontbijt, tiereliereliere Stokvis kreeg hij bij ‘t ontbijt, tierelierelom

‘t Graatje schoot hem in zijn keel, tiereliereliere ‘t Graatje schoot hem in zijn keel, tierelierelom

Dokter werd er bij gehaald, tiereliereliere Dokter werd er bij gehaald, tierelierelom

Maar de dokter was te laat, tiereliereliere Maar de dokter was te laat, tierelierelom

Zo ging ‘t advocaatje dood, tiereliereliere Zo ging ‘t advocaatje dood, tierelierelom

‘t Gras dat groeit nu op zijn buik, tiereliereliere ‘t Gras dat groeit nu op zijn buik, tierelierelom

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Naschrift : waar komt dat rare liedje vandaan? U denkt: “Dat zingen kinderen al eeuwen”. Niets is minder waar. Bij Emma’s Muzikale Verhalen lees ik dat het uit Frankrijk komt waar het bekend staat als le petit avocat . De Nederlandse tekst is pas rond 1950 voor het eerst opgeschreven.