Universiteiten protesteren met boter op het hoofd

Bestuurders in het hoger onderwijs protesteren tegen de aantasting van onderzoek en onderwijs door de bezuinigingen van dit kabinet. Ze besteden zelf echter nog niet eens de helft van hun budget aan onderwijs en onderzoek.

De besturen van de Nederlandse universiteiten maken zich ernstig zorgen over de voorgenomen bezuinigingen van het kabinet op de universitaire budgetten. Er komt een bezuiniging van 370 miljoen euro aan en de aardgasbaten zullen niet langer voor academisch onderzoek kunnen worden aangewend via het zogenaamde Fonds Economische Structuurversterking (FES). Dat gaat, aldus de besturen, ten koste van het onderwijs en onderzoek aan onze universiteiten. Alle hoogleraren zijn daarom dringend opgeroepen om op 21 januari in hun toga bij wijze van protest in Den Haag naar hereboer Cees Veerman te gaan luisteren.

Mij niet gezien! De universiteitsbesturen hebben mij een beetje te veel boter op het hoofd. Van het geld dat de minister ieder jaar naar de universiteiten stuurt, besteden de universiteiten namelijk meer dan de helft (ruwe schatting) helemaal niet aan onderwijs en onderzoek. Waar het dan wel aan besteed wordt? Ongetwijfeld aan allemaal nuttige dingen, maar of die allemaal het onderwijs en onderzoek zo erg stimuleren, vraag ik me af. Uiteraard moet er een goede salarisadministratie zijn en een goede personeelsafdeling op de universiteit kan ook geen kwaad, maar waarom al die communicatiedeskundigen, internationaliseringsmanagers, bezinningsdeskundigen, en nog veel andere X-deskundigen en Y-managers op de universiteiten rond lopen, is mij een raadsel. Als de bestuurders dus nu eens 60% in plaats van 50% van het geld dat ze van de minister krijgen aan onderwijs en onderzoek besteden, dan gaat de bezuiniging van 10% ook niet ten koste van de onderzoekers en de docenten zoals de universitaire bestuurders publiekelijk vrezen.

Dat het kabinet de FES-gelden ook niet meer aan onderzoek wil besteden, is bovendien een hele terechte maatregel. Die FES-gelden werden voor een groot deel aan fancy onderzoek besteed. De onderzoekvoorstellen bestonden uit heel veel ronkende teksten over kennisinnovatie en over de synthese van praktijk en theorie. Die voorstellen, die meestal om vele miljoenen euros vroegen werden bovendien beoordeeld door mensen die vaak geen verstand van onderzoek hadden, zoals ambtenaren. Ongetwijfeld konden talentvolle jonge onderzoekers bij de goedgekeurde voorstellen terecht, zoals de universiteitsbestuurders vermelden. Onze aardgasopbrengsten zijn echter niet bedoeld om falend universitair personeelsbeleid voor talentvolle jongeren te maskeren. Als de bestuurders dus nu eens 70% van het budget in plaats van de 60% die we net al hadden afgesproken aan onderwijs en onderzoek gaan besteden, dan kan er ook nog eens voor ruim 370 miljoen euro per jaar aan jonge onderzoekers worden aangetrokken.

Kortom, als de universiteiten nu eerst zelf eens op orde zaken stellen, dan kunnen ze daarna gaan klagen over maatregelen die verzonnen lijken te zijn door mensen die geen verstand van onderwijs hebben.