Uithuilen kan beter bij vrienden dan bij familie

Als je je partner verliest heb je weinig aan je familie, maar een vriend om bij uit te huilen schijnt wel een gunstig resultaat te hebben. Onderzoek laat zien dat je daarbij het gezondst blijft. Zulk onderzoek boeit me. Ten eerste wil ik dan graag weten hoe je zoiets in hemelsnaam onderzoekt. Ten tweede zet het de hersenen in werking bij het nadenken over het verschil tussen familiebanden en vriendschap.

Jamila Bookwala, hoogleraar psychologie aan het Lafayette College in Easton (VS), volgde tussen 1992 en 2004 747 Amerikanen – vooral vrouwen – en legde verschillen in lichamelijke gezondheid vast bij mensen die iemand hadden bij wie ze hun hart konden luchten, uithuilen, bijtanken en mensen die niet zo iemand in hun omgeving hadden. Wat bleek bij de analyse van de gegevens ? Wie een goede vriend had was na al die jaren in betere lichamelijke gezondheid. Beter dan wie niemand had om troost bij te zoeken en ook beter dan wie op zijn familie was aangewezen. Sterker nog: het effect op de gezondheid van naaste familie was vergelijkbaar met dat van helemaal niemand.

Familiemens En nu? Wie toch al niet zo’n familiemens was zal reageren met: “Nutteloos onderzoek, dat wisten we al lang. Wat heb je aan familie?” Wie wel dik is met de familie zal onmiddellijk de vragen opwerpen die ook bij mij boven kwamen: “Is dat in elke cultuur zo? Als je een hechte band in de familie hebt, zitten in die familie ook meer vrienden dan je daarbuiten hebt. Laat dit onderzoek misschien vooral zien wat er in sterk geïndividualiseerde samenlevingen gebeurt? Daar is de rol van de familie bijna irrelevant geworden. Behalve als het op verdelen van de nalatenschap aankomt.”

En nu de verklaring van Jamila Bookwala. Zij zegt dat vriendschap een keuze is terwijl familie zijn een verplichte relatie is, waar je niet om hebt gevraagd. Zo’n verplichte relatie is ambivalent. Er zitten positieve kanten aan, maar ook negatieve kanten en dat roept een zekere stress op, die je bij het verwerken van de stress die je hebt door het verlies van je partner er niet bij kunt hebben. Het helpt je daarom niet.

Oude zakken Ik moest erg denken aan het lied Le moribond van Jacques Brel (icoon van oude zakken zoals ik, die al toen ze 20 waren aan zijn lippen hingen). Hij gaat dood. In de lente nog wel ( C’est dur de mourir au printemps tu sais ) en zingt zijn vrouw en vrienden toe: “Ik wil dat jullie op mijn begrafenis zingen, dansen en plezier hebben als gekken.” Tot zijn vrienden zegt hij in het refrein één voor één: zorg voor mijn vrouw als ik er niet meer ben. Maar tegen Antoine zegt hij: “Ik weet zeker dat je voor haar zal zorgen, want dat heb je al te veel gedaan.”

Hoe het met de invloed van zulke vriendschap op de lichamelijke gezondheid van de weduwe of weduwnaar zit vertelt het onderzoek van Jamila Bookwala niets.

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Ivan schrijft voor Joop elke dag een Gezond Weetje van de Dag:  klik hier voor een overzicht