Tweede Kamer neemt afscheid van Diederik Samsom met staande ovatie

De Tweede Kamer neemt dinsdag afscheid van Diederik Samsom. De PvdA-leider maakt plaats voor Lodewijk Asscher die van hem gewonnen heeft in de lijsttrekkersverkiezing. Samsom kreeg een staande ovatie van iedereen behalve de de SP, de PVV en de Partij voor de Dieren. In een brief  aan Kamervoorzitter Arib zegt ook de vertrekkende leider de Kamer gedag.

Teleurgesteld? Uiteraard. Verdrietig? Ja natuurlijk.

Maar toch vooral dankbaar. Dankbaar voor de vele mooie jaren dat ik  lid van de Tweede Kamer mocht  zijn. Volksvertegenwoordiger namens de Partij van de Arbeid. Staand op de schouders van reuzen, reikend naar nieuwe idealen. Soms succesvol, vaak ook vergeefs, maar altijd in het besef dat het mogen dienen van het algemeen belang geen recht, maar een voorrecht is. En dat het dus iedere dag afgelopen kan zijn. Voor mij is dat moment nu aangebroken.

Het waren prachtige jaren. Met mooie momenten… met mindere momenten…. en met van die momenten dat je zou willen dat er achter het spreekgestoelte een valluik geïnstalleerd is waarin je ongezien kunt verdwijnen. Van die momenten leer je overigens veruit het meeste.

Zoals die avond van het Lenteakkoord in april 2012. De PvdA stond erbuiten, ik spartelde hopeloos aan de interruptiemicrofoon en de kranten oordeelden de volgende dag genadeloos. Maar juist die avond werd de basis gelegd voor een constructieve parlementaire politiek die de afgelopen periode heeft bepaald.

Op die avond leerde ik de harde les van wat er van politici wordt gevraagd om Nederland verder te helpen. Het vermogen om een eindje met elkaar op te lopen, om ook een deel van elkaars gelijk te accepteren, om taboes te slechten en om grenzen tussen coalitie en oppositie te doorbreken. Om het eigen electoraal belang ondergeschikt te maken aan het algemeen belang. Het heeft gewerkt. Zie hoe Nederland er in 2012 bij lag. En kijk eens naar de situatie nu.

Het zou de cynici voor altijd tot zwijgen moeten brengen, ware het niet dat de politiek meer is dan resultaten boeken. Politiek gaat ook om vervoering, om inspiratie, om angst en om hoop. En daarin zijn we tekort geschoten. Daarin ben ik tekort geschoten. Het is me onvoldoende gelukt om mensen te winnen voor de kracht van het compromis, voor de schoonheid van naar elkaar luisteren in plaats van tegen elkaar schreeuwen en voor de belofte van met elkaar samenwerken in plaats van elkaar naar het leven staan. Uiteindelijk vormde die tekortkoming de basis voor mijn voortijdig vertrek.

Maar het goede nieuws is, u allen bent er nog. Dus als ik bij mijn afscheid nog een hartenkreet aan u zou mogen meegeven, dan zou het dit zijn. Blijf het proberen. Val niet terug in de reflex van de scoringsdrift gebaseerd op oneliners in plaats van echte vooruitgang. Biedt weerstand aan de Sirenen van de verlokkelijke megafoonpolitiek. Er is in dit klimaat van verharding en polarisatie geen tekort aan megafoons, er is een tekort aan nuance.  Blijf die nuance zoeken. Blijf elkaar zoeken. Blijf elkaar vinden. In het belang van de toekomst.

Ik ga dat belang voorlopig buiten de arena proberen te dienen. Wellicht kruisen onze wegen zich nog.

Rest me alle collega’s te bedanken voor de mooie jaren en de goede samenwerking. Met een speciale dank aan de collega fractievoorzitters met wie ik intensief samenwerkte. Op de momenten dat we even wisten te ontsnappen aan de verzengende medialogica, bleken jullie warme collega’s die zich vaak door eigen ervaring als geen ander konden verplaatsen in de soms  benarde positie van de ander. Jammer eigenlijk dat we maar zo weinig wisten te ontsnappen aan dat dwingende Haagse corset.

Een controleur van de macht bedankt bij zijn afscheid over het algemeen geen machthebbers. Maar omdat het verwijt van 13e minister toch al aan me kleeft, durf ik wel een uitzondering te maken en me speciaal tot Mark Rutte te richten. Beste Mark, over onze verstandhouding is al veel gezegd en geschreven en bijna alles daarvan is waar. Tot elkaar veroordeeld door de kiezer, bij elkaar gehouden door een zeldzame combinatie van maximale meningsverschillen en maximaal onderling vertrouwen. Het was tegelijk doodvermoeiend en heel inspirerend. Ik koester de herinnering aan een bijzondere samenwerking met een bijzonder mens.

Ik dank ook de vrienden van de media. Laten we dit moment van reflectie dan maar aangrijpen om elkaar onze wederzijdse onhebbelijkheden ruimhartig te vergeven. Ik heb de afgelopen jaren in ieder geval meer begrip ontwikkeld voor de worsteling van de parlementaire journalisten. Het gebod tot kluitjesvoetbal in de kluwen van de dagelijkse nieuwshype lijkt steeds dwingender te worden. Het beste samengevat door de opmerking van een Amsterdamse Hoofdredacteur tegen zijn parlementair verslaggever die ruimte wil voor een belangrijke onthulling: ‘Weet je zeker dat dat nieuws is? Ik heb het nog nergens anders gelezen’.

Tot slot maak ik een diepe buiging voor alle medewerkers van de Tweede Kamer. Voor hun nooit aflatende vriendelijkheid, hun onvermoeibare service en vooral voor de rust die jullie wél bewaren op het moment dat de hyperventilatie de politiek weer eens overmant. Van levensbelang voor de Kamerleden. En voor het politieke proces. Wij allen zijn jullie oneindig veel dank verschuldigd.

Met een mengeling van weemoed, trots en misschien ook wel een beetje opluchting verlaat ik zometeen dit mooie instituut dat 15 jaar lang mijn leven beheerste. Op weg naar iets nieuws. Het ga u goed.

Met vriendelijke groet

Diederik Samsom