Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Trafigura vecht tegen de waarheid

  •  
08-12-2011
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
79 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
Journalisten die de rol van Greenpeace in de zaak rond het gifschip Probo Koala hekelen, negeren de criminele handelingen van Trafigura 
Weer krijgt Jaffe Vink (publicist, red.) in NRC Handelsblad van 5/12/11 een podium voor zijn ongegronde aantijgingen tegen Greenpeace. Net terwijl het hoger beroep dient in de rechtszaak tegen Trafigura beticht Vink Greenpeace van liegen. Toevallig? Er staan grote belangen op het spel. Greenpeace slaagde er afgelopen jaren in om voor deze rechtszaak informatie boven tafel te krijgen, die Trafigura, een van de rijkste oliehandelaren ter wereld, verborgen hield. Trafigura strijdt niet tegen leugens, maar tegen de waarheid. Met de hulp van Vink.
Greenpeace noemt de Probo Koala met recht een gifschip, omdat het afval dat het illegaal exporteerde giftig was. Daar kan Vink hard over klagen, het blijkt uit de monsters die door het Nederlands Forensisch Instituut zijn geanalyseerd en die uitkomst wordt onderschreven door verschillende hoogleraren en de Amsterdamse rechtbank. “Zeer gevaarlijk afval”, zo citeerde de rechtbank het NFI. In uitgelekte e-mails omschreef Trafigura het afval overigens zelf als “toxic caustic”. En niet voor niets liet de kapitein van de Probo Koala zijn bemanning zuurstofmaskers en beschermende pakken dragen toen het giftige afval ontstond tijdens het ontzwavelen van goedkope benzine op de open zee.
Het afval belandde in Ivoorkust, nadat Trafigura in Nederland had geweigerd de prijs voor fatsoenlijke verwerking te betalen. Een schimmig bedrijfje bleek bereid het voor een fractie van het bedrag dat de Amsterdamse afvalverwerker vroeg aan te nemen. Bescherming was er in Abidjan niet. Meer dan honderdduizend mensen hebben zich na de overhaaste dump op achttien plekken in en rond Abidjan gemeld met gezondheidsklachten. Er vielen volgens de Ivoriaanse regering zestien doden.
De havenstad Abidjan heeft niet het uitgebreide controlerende, technische, bestuurlijke, forensische en juridische apparaat zoals bijvoorbeeld Amsterdam. Greenpeace is mede daarom steeds terughoudend geweest met uitspraken over de gevolgen van de gifdump. Dat er onzekerheid is over het aantal doden is een voorzienbaar gevolg van het dumpen van giftig afval in een kwetsbaar ontwikkelingsland. Dat is niet voor niets verboden volgens het Verdrag van Basel.
Het boek van Jaffe Vink kwam jaren na het misdrijf vlak voor het hoger beroep uit de lucht vallen. Prettige timing voor Trafigura, omdat polemiek de aandacht afleidt van de strafbare feiten. Karel Knip, wetenschapsjournalist van NRC, becommentarieerde het boek. Hij volgt het dossier al langer en kreeg overigens vorig jaar een oneervolle vermelding van de rechter in verband met zijn eenzijdige berichtgeving over het gedumpte afval in Ivoorkust. Hij baseerde zich op expertrapporten van Trafigura die het bedrijf weigert openbaar te maken en die dus oncontroleerbaar zijn. Knip heeft niet alle rapporten van Trafigura mogen inzien, slechts een beperkt deel. Trafigura houdt informatie die niet goed uitkomt ook voor Knip geheim. 
Zowel Knip als Vink negeren de criminele handelingen van Trafigura, waarvoor het bedrijf in Nederland terechtstaat. Deze rechtszaak gaat, om exact te zijn, over de illegale export uit Nederland, want de vervolging voor de dump in Ivoorkust heeft Trafigura al lang afgekocht met 152 miljoen euro. Greenpeace woonde afgelopen weken alle zittingen bij van de beroepszaak: Vink noch Knip vertoonde zich. Zij hebben geen nieuwe bewijzen gehoord, maar slingeren wel tijdens de rechtszaak een voor Trafigura handige factfree discussie aan over alle critici waar het veroordeelde bedrijf last van heeft: Greenpeace, hoogleraren, kamerleden, journalisten en natuurlijk het openbaar ministerie. 
De onzin van Jaffe Vink wordt nagepraat door de PVV: Trafigura had bescherming nodig tegen Greenpeace. Omdat de milieuorganisatie de reputatie van Nederland in het buitenland zou besmeuren, zou Greenpeace het land uitmoeten. Een cynische omkering. Wie deze zaak volgt, gaat zich afvragen hoe vervuild de reputatie van Nederland raakt door het wangedrag van Trafigura. Het bedrijf is veroordeeld voor illegale export van levensgevaarlijk afval en ook in opspraak vanwege het betalen van smeergeld en belastingontduiking. Moet Nederland zo’n bedrijf nog wel een belastingparadijs bieden? Deze realiteit ontbreekt in het verbeten betoog van Vink. 
Terug naar de kern: met de waarheidsvinding over de illegale export gaat het slecht. Trafigura betaalde in verschillende landen al vele tientallen miljoenen euro’s aan advocatenkantoren en pr-bureaus. Dat gebeurde ook in Nederland. In Ivoorkust, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten ontloopt het oliebedrijf zijn straffen door te schikken, af te kopen of anderen voor de verantwoordelijkheid te laten opdraaien. Geheimhouding en een spreekverbod voor betrokkenen zijn standaard onderdelen van zo’n deal. In Engeland wilde Trafigura kamerleden zelfs beletten over de zaak te debatteren – tevergeefs. Maar de media zijn inmiddels uiterst terughoudend geworden vanwege de dreiging van kostbare juridische procedures door  Trafigura’s advocaten. Een zorgwekkende ontwikkeling. 
Het is dus een geluk bij een ongeluk, dat de Probo Koala voor het naar Afrika koerste Amsterdam aandeed met zijn giftige, bijtende en stinkende cocktail van natriumhydroxide, benzenen, tolueen, sulfide en mercaptide. Het Nederlandse Gerechtshof is nu de enige plek in de wereld waar stukje bij beetje de waarheid over Trafigura uitkomt. In ons land wordt het bedrijf voor een deel van de gepleegde delicten ter verantwoording geroepen. Greenpeace hoopt dat het bedrijf zijn straf niet ontloopt. De uitspraak is 23 december.

Meer over:

opinie, groen
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.