Joop

Tot Kafri's en Koelies gemaakten: NTR is de weg kwijt

  •  
05-01-2022
  •  
leestijd 6 minuten
  •  
899 keer bekeken
  •  
koeliegemaakte

© Beeld: NTR

Ik was altijd een voorstander van meer zichtbaarheid van Hindostanen in de media. Maar op deze manier? Nee, dan liever niet.
Afgelopen december werden twee programma’s op tv uitgezonden waarin Nederlandse Hindostanen centraal stonden. Het eerste was de drieluik ‘ De reis van de Indiërs ‘ en het tweede de documentaire ‘ De tot Kafri’s en Koelies gemaakten ‘. Twee programma’s kort achter elkaar waarin Hindostanen (nazaten van de contractarbeiders die vanaf 1873 te werk werden gesteld op de Surinaamse plantages ter vervanging van de slaven) centraal staan is uitzonderlijk. Als er al sprake is van diversiteit op de Nederlandse televisie dan bestaat dat beeld vooral uit Creoolse en Marokkaanse Nederlanders.
Met de titel ‘De reis van de Indiërs’ slaat NTR de plank mis omdat het bij de reis van de contractarbeiders naar Suriname en later naar Nederland feitelijk ging om de reis van Surinamers. Bovendien staat in dit verhaal de reis van de familie Balwantsingh centraal, de hoofdpersoon van de documentaire. Het is een egodocument en geen historische documentaire. De titel zet de kijker dus op het verkeerde been. Toch was de documentaire het bekijken waard door de mooie beelden die tot de verbeelding spreken en de emoties aanroerden. Dat is bij het tweede programma ‘De tot Kafri’s en Koelies gemaakten’ helaas niet het geval. Deze documentaire slaat op alle vlakken de plank mis en draagt bij aan negatieve framing en stigmatisering van de Surinaamse en Nederlandse Hindostanen.
Te beginnen met de titel. In de literatuur over de slavernij is de politiek correcte maar grotendeels onjuiste term ‘tot slaaf gemaakte’ in zwang geraakt, zoals bijzonder hoogleraar Nederlands Caraïbische Letteren Michiel van Kempen accuraat uiteenzet in On the Use of Dutch “Slaaf” and “Totslaafgemaakte” in het binnenkort te verschijnen boek ‘Against all Odss: Rethinking Multicultural Societies’ . In Surinaamse kring wordt analoog aan de term ‘tot slaaf gemaakten’ contractarbeiders geframed als mensen die “tot koelies zijn gemaakt” zoals eerder met de slaven is gebeurd. Dit is historisch volstrekt onjuist zoals is aangetoond in een recente studie ‘Miskend Verleden, Hindostaanse boeren in Suriname 1880-1980’ door bijzonder hoogleraar Indiase Diaspora-Studies Ruben Gowricharn. Dat hiphopper Rajiv Bhagwanbali, de programmamaker, deze fantasieloze en incorrecte titel overnam, om antwoord te vinden op de vraag hoe sentimenten van racisme en discriminatie zijn ontstaan bij Hindostanen en Creolen getuigt al van een bedenkelijk gebrek aan kennis van de Surinaamse geschiedenis. Zowel inhoud alsook de compositie laten veel te wensen over.
In de documentaire zijn wat beelden te zien van Bhagwanbali op een BLM-demonstratie, en wat beelden uit zijn jeugd. Daarna volgt een korte bio van een jonge vrouw, kind van een Hindostaanse moeder en een Afro-Surinaamse vader, die in haar jeugd slecht behandeld is door haar Hindostaanse oma. Op de Haagse Markt wordt een handvol mensen een microfoon onder de neus geschoven. Waarin er geen vraag centraal staat. Zo wordt bij de een gevraagd naar de gewenste partnerkeuze voor de kinderen, de ander waarom Hindostanen afwezig zijn bij BLM-demonstraties. In de documentaire is Bhagwanbali ook aanwezig bij de demonstratie tijdens de Anton de Kom-lezing op 10 september 2021 waarop demonstranten ‘koelies’ en ‘weg met Indiërs’ scanderen. Een week later gaat Bhagwanbali in gesprek met een vrouwelijke demonstrant die de kans krijgt om haar straatje schoon te vegen. Dat er sprake is van ‘othering’ van Hindostanen door hen weg te zetten als Indiër in plaats van Surinamers, is net zo erg als hen uitschelden voor koelies. De maker laat deze fundamentele kwestie onaangeroerd. En excuses voor het racistisch gescheld worden niet gemaakt.
In de drie kwartier durende documentaire komen nog een fotograaf en een schilder voorbij die vertellen over hun werk, en een professor (de hierboven genoemde Ruben Gowricharn) die helemaal niet op zijn expertise wordt bevraagd, maar moet uitleggen waarom Hindostanen niet zichtbaar zijn in de media. Ook een onderzoeker wordt er tussen gemonteerd die boekjes laat zien over de koloniale periode in Suriname. Het zijn vluchtige beelden. Op geen van de thema’s wordt nader ingegaan. En ineens is er ook een oom van de hiphopper die de leidende propagandist is van kreet ‘Tot koeli gemaakten’. Hij houdt een pleidooi voor excuses voor het slavernijverleden, maar merkwaardig genoeg niet voor de “Koeli’s”. Tegen het eind van de documentaire wordt een groepje dertigers, bestaande uit Afro-Surinamers en Hindostanen (inclusief de hiphopper) in beeld gebracht die met elkaar een zelfbedacht ritueel verrichten bestaande uit onder andere hun handen in modder steken en elkaar besprenkelen met Rozewater. De documentaire eindigt met een Hindostaans traditioneel feest waarin Bhagwanbali stelt dat zijn dochter later zelf mag kiezen met wie zij thuiskomt, als ze maar gelukkig is. Afgezien van de vrouw die haar levensverhaal mocht vertellen en de vrouw die het racistisch gescheld mocht vergoelijken, komt eigenlijk niemand goed tot zijn recht in de documentaire.
Op verschillende momenten in de documentaire werd verwezen naar Shashi Roopram, een bekende rechtse populist. Roopram weigerde zijn medewerking aan de documentaire , maar Bhagwanbali brengt hem regelmatig in beeld zien. Bhagwanbali stelt dat een groot deel van de Hindostanen het rechts-racistisch gedachtegoed van Roopram delen. Waar deze assumptie op gestoeld is, is niet helder.
Na het zien van de documentaire bleef ik in verwarring achter. Het programma ging over alles behalve de oorsprong van racistische sentimenten en discriminatie tussen Hindostanen en Creolen. Allerlei snapshots buitelden over elkaar heen, een onderwerp was zoek en een focus ontbrak helemaal.
Door het verhaal van de vrouw dat haar Hindostaanse oma haar onheus heeft behandeld, de persoonlijke mening van Bhagwanbali hierover en de advertentie van Roopram, bleef de boodschap hangen dat Hindostanen racistisch zijn jegens Afro-Surinamers. Bij geen van de interviews wordt de context gegeven.
Ik krijg sterk de indruk dat de makers niet uit waren op de beantwoording van de vraag wat de oorsprong was van de spanningen tussen Hindostanen en Creolen, maar op sensatie. De duiding in de titel van de documentaire zegt het al: Kafri en Koelie. Termen met een negatieve lading. Het zijn scheldwoorden.
Dat er ondertussen veel is veranderd tussen de twee groepen zien we niet terug in de documentaire. Ik vraag mij af of de makers van de documentaire überhaupt een boek over het onderwerp hebben gelezen. Het gebrek aan kennis van de etnische verhouding droop van de documentaire af.
Het thema om spanningen tussen de twee groepen te maken is ondertussen oud en stigmatiserend. Want in de loop van de afgelopen decennia is de verhouding tussen Hindostanen en Creolen beduidend verbeterd. Dat komt in Suriname tot uiting in bijvoorbeeld de leefcultuur waarin elementen van verschillende bevolkingsgroepen aanwezig zijn (eten, muziek, vriendschappen, taal). Ook in Nederland werken de twee groepen van oudsher samen, zoals in het Surinaams welzijnswerk, in lokale Surinaamse migrantenorganisaties en in diaspora-initiatieven. Ook in het persoonlijke leven is de toenadering opvallend. Het aantal gemengde huwelijken is toegenomen, er bestaan wel degelijk Hindostaanse oma’s die zielsveel hun gemengde kleinkinderen houden, muziek en eten is gemengd geraakt. En daarnaast zijn beide groepen trots op de eigen cultuur, alsook de gedeelde cultuur. Verdriet om het verlies van de oorspronkelijke cultuur is niet afwezig, vooral bij de eerste generatie. Maar ook hierin is acceptatie en berusting.
Niets van dit alles is te zien. De documentaire werkt op verschillende manieren een polarisatie in de hand en leidt door de negatieve framing van de Hindostaanse gemeenschap tot verdere stigmatisering van deze groep. Een ander effect is dat de documentaire rechts Nederland voorziet van munitie om het racisme in Nederland te vergoelijken. Het stelt hen gerust dat hun eigen racistische denkbeelden jegens minderheden niet vreemd is omdat zij die zelf ook hebben. Maar het meest bedenkelijke is dat NPO, een publieke zender, dergelijke onzin zonder toets uitzendt. Ook daar is er sprake van grote onkunde. Als de publieke omroep het presteert twee slechte documentaires in één maand uit te zenden, dan is zij de weg kwijt.
Ik was altijd een voorstander van meer zichtbaarheid van Hindostanen in de media. Maar op deze manier? Nee, dan liever niet. Dit is kwetsend!
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (49)

dirk den boer
dirk den boer7 jan. 2022 - 11:53

Wat zijn eigenlijk creolen? Komt van spaanse criollos, in de nieuwe wereld geborenen, uit een spaanse vader er inheemse moeder meestal (zie ook nrc van gisteren hierover, verhaal onder schilderij van de 3 mulatten), daar horen strict genomen de tot slaaf gemaakten niet bij, en de Hindustanen nog minder, die hebben bijna allemaal Indiase voorouders, Hindustaanse ouders, en hun Hindustaanse godsdient, cultuur en Bollywood films waarnaar ze nog steeds kijken (worden die ook wel door creolen bezocht? kan me dat niet voorstellen).

3 Reacties
LeftFuturist
LeftFuturist7 jan. 2022 - 17:47

Ok, ik versta onder creolen Afro Surinamers die uit verstedelijkte gebieden komen.

dirk den boer
dirk den boer7 jan. 2022 - 20:49

OK again, want onder creolen wordt en werd in der loop d tijd en in de diverse regionen nogal wat verstaan, in de USA waren het de nakomelingen vd eerste en oudste kolonisten in Virginia, in het Brazilie van de 16de eeuw waren het juist wel negerslaven, maar niet de verhandelde (de echt "gemaakten" dus), maar de in dat land geborenen. In de plantenwereld betekent criollo vaak de autochtone types, nog niet veredeld, de robuuste en resistente soort dus. Hindustanen zullen zich nooit en te nimmer creool noemen natuurlijk. In Suriname is de term louter voor de zwarte bevolking in zwang, onder te verdelen in de stadscreolen en de boslandcreolen (Kenny Be o.a.) Wanneer dat precies in zwang kwam en waarom? Kweenie...

LeftFuturist
LeftFuturist8 jan. 2022 - 21:19

@Dirk Dat weet ik ook niet precies maar ik vermoed dat stadscreolen dat zichzelf gingen aanmeten om zich dichter bij de Europeanen te brengen. Als ik creool hoor dan hoor ik zoiets als meer beschaafde Afro mens. Het is weer zo leuk uitspelertje. Geef een kind een snoepje en die is er jaren zoet mee.

Raymond Bhagwandin
Raymond Bhagwandin6 jan. 2022 - 13:46

Ik ben blij dat hier een beetje aandacht voor komt, ik zit tussen 2 vuren, ik ben van beide rassen en heb dat zowel in Suriname als hier als rassenhaat ervaren, van kindsbeen af voelde ik me voor niemand te goed en moet niemand zich te goed voelen voor mij, ik speelde met bosland creoolse kinderen waar niemand zich mee inliet, werden door stadscreolen met de nek aangekeken, later leerde ik dat het zou komen omdat de gevluchte slaven een convenant zouden hebben gesloten met de autoriteiten dat nieuwe gevluchte slaven door hen zouden worden uitgeleverd, ik weet niet hoe het in de praktijk uitpakte maar na ruim 2 eeuwen zou dat toch over moeten zijn, die mentaliteit is van ouders op kinderen overgedragen, veel omgang tussen afrikanen en surinamers zie ik ook niet terwijl ik het doorgaans aardige mensen vind, mensen die hier het hardst discriminatie roepen moeten ook naar zichzelf kijken en reflecteren op eigen (groeps) gedrag, de oorlog is meer dan 75 jaar voorbij, ik weet dat sommige oudjes nog een pesthekel aan de moffen hebben maar daar kan je de huidige duitser toch niet op blijven aankijken, ook in de VS zie ik dat het slavernij verleden een grote rol speelt en nogal wat spanningen met zich meebrengt, hou me te goede, je hebt er de meest racistische en fascistische mensen maar heb ook ervaren dat als je mensen in hun waarde laat je ontzettend veel terug kan krijgen. Ik heb één uitzending kunnen terugkijken en wat ik zag was heel herkenbaar en vind het heel vervelend, ik heb in verschillende situaties meegemaakt waar mijn achternaam aanleiding gaf tot commentaar of een houding waar de honden geen brood van lusten, naar het schijnt is de jongere generatie minder behept met deze apartheid, i hoop het.

3 Reacties
dirk den boer
dirk den boer7 jan. 2022 - 11:14

De eerste president van Suriname was ook van gemengd ras, Raymond, dus het was lang niet altijd een nadeel. Ferrier was zelfs lid van de creolenpartij NPS, hij had er voordeel bij van 2 walletjes te eten. Lachmon was vd Hindupartij VHP, die zo lang weerstand bood tegen de nakende onafhankelijkheid, maar door die Ferrier (niet lang geleden in NL overleden) uiteindelik toch over de streep getrokken werd.Niettemin, kan me je nare jeugd en gevoelens wel voorstellen, het was daar niet allemaal koek en ei toen (en nog niet)..

Raymond Bhagwandin
Raymond Bhagwandin8 jan. 2022 - 1:43

“Niettemin, kan me je nare jeugd en gevoelens wel voorstellen, het was daar niet allemaal koek en ei toen (en nog niet)..” Het viel best mee, kinderen, op school en in de buurt waren er niet zo mee bezig, het waren de volwassenen die je deden beseffen dat er tussen die 2 bevolkingsgroepen een vijandige sfeer was, rond verkiezingstijd was het ergste, hier speelt het meestal een rol bij creolen die me niet kennen maar wel me naam horen of zien, vind ik stront vervelend, als ze me kennen speelt het geen rol, ik word doorgaans niet meteen met een hindoestaan geassocieerd.

Gerygrr
Gerygrr11 jan. 2022 - 13:01

ik weet dat sommige oudjes nog een pesthekel aan de moffen hebben maar daar kan je de huidige duitser toch niet op blijven aankijken, ook in de VS zie ik dat het slavernij Ik wil je citaat aangrijpen om als oudje met een inmiddels overleden slachtoffer van de Duitse oorlogsmisdadigers uit ge leggen hoe ik dat voel. Het leed van je vader, de stilte, de gevoelens van minderwaardigheid en de gekakte trots blijven je levenslang bij als kind van die ouder. Het verhaal van Roxane van Iperen afgelopen jaar deed mij veel pijn. Het mooiste verhaal, dat precies vertelt hoe het voelt als alle pijn van alle groepen slachtoffers samen komen in het zwijgen. De kinderen werd niets verteld. De verhalen, herinneringen komen pas aan het levenseinde en de kleinkinderen kregen ze te horen. Nu snap ik het. Wie de oorlog had overleefd, waar ter wereld ook, het waren te gruwelijke of mensonterende verhalen. Jappenkampen, troostmeisjes, de verzetstrijders, de gedeporteerden, de Holocaust…. Politionele acties…. In bepaalde maatschappelijke kringen kwamen al die verhalen samen en dan klaag je niet tegen elkaar. Doorleven was het parool.

Nou ja, kijk...
Nou ja, kijk...6 jan. 2022 - 8:45

Wellicht dat de naijver en discriminatie tussen hindostanen en creolen hier en in Suriname afneemt, maar de hardnekkige vooroordelen bestaan nog steeds. Confronterend voor de auteur maar beide observaties kunnen waar zijn. Lees ook onderstaande link, ik denk eerlijk gezegd niet dat er in 7 jaar zoveel veranderd zal zijn. https://joop.bnnvara.nl/opinies/je-mag-niet-met-een-neger-trouwen

1 Reactie
LeftFuturist
LeftFuturist7 jan. 2022 - 18:11

Ik denk dat meer het naar de mond praten is naar blanken dan echt racisme. Dat doen Afro Surinamers ook. Blijkbaar laten beide zich makkelijk uit de tent lokken voor hun winnaars ideaal. Gebeurd echter over de hele wereld in vele landen. Suriname is daar geen uitzondering in. Dit is dus omdat ze zich net als indo’s zeiden, afhankelijk voelen hoe blanken mensen over algemeen over ze denken. Het is meer gedrag anticiperend op racisme dan echt racisme. Stockholm syndroom onder racisme.

Pater
Pater6 jan. 2022 - 2:56

Ik kan het slecht beoordelen. Reacties van Hindostanen kunnen helpen. Dat 'slaaf-' en nu ook 'koeligemaakten' vond ik altijd al tamelijk modieus.

Eric Minnens
Eric Minnens5 jan. 2022 - 23:55

@dirk den boer "tot Brabander gemaakte" Een goeie gedachte. Zo ben ik een tot Amsterdammer gemaakte, en heb je naast tot slaaf gemaakten en tot koelie gemaakten ook nog tot werknemer gemaakten, tot schoonmaker gemaakten, tot werkloze gemaakten, en tot manager gemaakten, kortom tot van alles en nog wat gemaakten, met als klap op de vuurpijl de tot minister gemaakten, met on top de tot premier gemaakte, van wie er gelukkig maar één is, want je moet er toch niet aan denken dat... (al weet je het nooit in een woke-maatschappij.) Waarmee ik maar wil zeggen dat ik mij weliswaar zeer betrokken voel bij het lot van nazaten van slachtoffers van het kolonialisme, maar dat ik de term tot slaaf gemaakte lelijk en overdreven vind, en mij in mijn eigen teksten zal beperken tot het woord slaaf. (Maar ieder zijn eigen stijl hoor...)

13 Reacties
Minoes&tuin
Minoes&tuin6 jan. 2022 - 8:30

Idem dito!

dirk den boer
dirk den boer6 jan. 2022 - 11:59

Ik zie er ook meer symptoom van de uitbreidende hypocrisie in, Eric, de zucht om het iedereen, vooral de slachtoffers (of vermeende slachtoffers, want denk niet dat het algemeen zo geien wordt). Zo lees je ook ineens dat er planet proof op het melkpak staat, en "weidemelk", en dat nu net als de koeien steeds minder in de wei mogen en de stikstof alle natuurgebieden van die planeet danig verstoort. Soep van bospaddestoelen, ook zoeen! Het is een pleister op een wond, en die wond is vaak gewoon aangepraat (voelt goed, en de musea hebben stof om te vergaderen over verandering van de plaatjes onder de objecten, iedereen het ermee eens dat we slaaf veranderen in tot slaaf grmaakte? ik zie 8 handen omhoog, dus aangenomen))

Eric Minnens
Eric Minnens6 jan. 2022 - 14:36

@dirk den boer Planet proof en Weidemelk zijn keurmerken, en dat is toch een ander verhaal. Daar heb ik persoonlijk niks op tegen, integendeel. Heeft niks met woke te maken.

DanielleDefoe
DanielleDefoe6 jan. 2022 - 15:20

De term tot slaaf gemaakt gebruik ik ook niet. Weidemelk en scharrelei behoren tot een andere categorie. Dat scharrelen stelt gewoonlijk niet veel voor maar dat is een andere kwestie.

dirk den boer
dirk den boer6 jan. 2022 - 16:41

Maar kijk nu toch ook eens beetje verdr dan alleen dat keurmerk van scharrel en weide en slaaf gemaakt dus niet geboren als, waar komt die hang naar natuur en oer en gelijkheid en prachtwijken toch vandaan?? Die idealen bestaan wel, maar werkelijkheid is vaak anders, we willen er natuurlijk wel in blijven geloven. Slavernij was fout, het is gebeurd, de koe hoort in de wei. Maar we moeten wel door, niemand is ooit als slaaf begonnen/in de grond zijn we allemaal vrij, puur natuur, we horen in de wei, we mogen/moeten scharrelen, dat zijn onze manieren, hiep hiep hiep hoera...... maar Ik ben toch wat pessimistischer (dit moet ik voor mezelf nog nader uitwerken vrees ik).

Eric Minnens
Eric Minnens6 jan. 2022 - 19:50

@dirk Als ik jou (in tweede instantie) goed lees, zeg jij: slaaf of slaafgemaakte, het maakt niets uit. Netzomin als melk of weidemelk, ei of scharrelei. De 'verbeterde' of 'betere' (nieuwe) vorm is slechts een pleister op de wond. In wezen verandert er niets. Toch? Ik ben iets minder pessimistisch, scheer niet alles over een kam, en vind weidemelk en planet proof toch lichte verbeteringen. Elk item moet op zijn eigen merites beoordeeld worden.

dirk den boer
dirk den boer6 jan. 2022 - 21:06

Ik vind scharreleieren ook wel een verbetering op kooiei, maar zulke minieme verbeteringen hebben zelfde effect als de excuses en terminolgie tot slaaf gemaakt, een -feel good- argument om ht daar dan maar bij te laten, we doen toch al genoeg nu? Pas op, hier is Friesland Campina en de industrie en supers heel goed in, het gonst tegenwoordig van de bijtjes en vlinders en lieveheersbeesjes op de reclames, en de koe is vrij om haar plekje in de zon te kiezen, ik word er gek van, en zie er vooral een rookgordijn in. Maar snap ook best wel dat we dat op nationale schaal niet zomaar kunnen veranderen de goede kant op, in de consumentenweg heb ik niets nul vertrouwen.

Pater
Pater7 jan. 2022 - 5:59

Het is en vanzelfsprekendheid dat slaven toen en nu zichzelf niet tot slaaf maakten, geheel overbodige toevoeging, maar dat moet iedereen vooral zelf weten. Ik vind het veel belangrijker om te helpen de slaven van deze tijd te bevrijden. Die werken in de textielfabrieken in India, aan de voetbalstadions in Qatar, kindslaven werken in mijnen en in de prostitutie. Noord-Korea stuurt wereldwijd zo’n 50.000 dwangarbeiders als slaven naar het buitenland stuurt. Het zou het regime tussen de 1 en 2 miljard dollar opleveren. De oude tegenstelling zwarte slaven, blanke bazen was een paar eeuwen bepalend, nu is het anders. In bijv. Niger en Mauretanië is het gewoon gekleurd tegen gekleurd.

Eric Minnens
Eric Minnens7 jan. 2022 - 10:09

@Pater "Ik vind het veel belangrijker om te helpen de slaven van deze tijd te bevrijden." Uiteraard. Wat maak ik me ook druk over woordgebruik... Misschien wel omdat ik weinig tot niks kan doen aan het verschijnsel zelf. Dat nog steeds veelomvattend is. Daar hoef je Wikipedia maar even over op te slaan. Wereldwijd blijken er zo'n 50 miljoen slachtoffers te zijn. Van wie 60% leeft in India, Pakistan, Bangladesh, China en Oezbekistan. Maar ja Pater, wél zijn wij allemaal reaguurders, die hier op Joop onze mening geven over zowel hele kleine als hele grote dingetjes. Toch goed dat je er mij op wijst. https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Moderne_slavernij#:~:text=Moderne%20slavernij%20is%20een%20term,land%20vanaf%201794%20tot%201981).

Pater
Pater9 jan. 2022 - 3:27

@Eric Ik had inderdaad het doel de woordenstrijd te relativeren t.o.v. de werkelijkheid van nu. Ik erken graag dat de eeuwenlange slavenhandel richting Amerika een schande was, maar in vredesnaam, we hebben méér te doen.

DanielleDefoe
DanielleDefoe9 jan. 2022 - 10:52

Milan Kundera maakte zich al vrolijk over "de strijd" terwijl het niet verder ging dan een "vergadering" als protest tegen het een of andere onrecht. Ten overvloede "My Nigerian great-grandfather sold slaves" daar kon zij ook niks meer aan doen. https://www.bbc.com/news/world-africa-53444752

dirk den boer
dirk den boer9 jan. 2022 - 19:02

vervolg van mijn reactie Maar kijk nu toch....van hierboven, waar ik eindigde met dat ik nog iets moest uitwerken en niet zomaar weidemelk, bospaddestoeln en tot slaaf gemaakten onder een noemer noemen (zoals bekritiseerd door o.a. Danielle, ik dacht daar ook aan bij neertypen, kan dat wel??). vandaag in de NRC een stuk dat daar over gaat Debat...geen Safe Space.... van ene vd Brink. Die geeft beter weer wat ik bedoelde met zijn filosofie, Zal het gebruik van andere woorden onze werkelijkijheid verbeteren? vraagt hij zich af, in de wetnschapsbijlage van die krant nog eens een verhaal over wat WOKE nu eigenlijk is, van mr Blussee, die stelt dat woorden woker worden, betekent dus niet dat mensen dat ook worden, dit is wat ik eigenlijk bedoelde dus, taalstrijd als voortzetting van politiek met andere middelen (sociolinguist Kanobana, ja dat was het ongeveer.....

Elberfeld
Elberfeld11 jan. 2022 - 7:02

Eens met Eric. Mijn dochter is niet als scholier geboren. Ze heeft ook niet gekozen om scholier te worden. Toch noem ik haar niet een "tot scholier gemaakte." Meestal zijn het rare sektes die de taal naar hun inzicht aanpassen, om hun religie kloppend te maken. Dat lijkt hier ook het geval te zijn.

JaapBo
JaapBo5 jan. 2022 - 20:45

Beide docu's heb ik gezien, en volgens mij werd er helemaal niet geprobeerd een negatief beeld neer te zetten, maar wel een realistisch beeld. Volgens mij is het een kwestie van selectieve perceptie door Jaswina Elahi.

4 Reacties
Pater
Pater6 jan. 2022 - 2:53

Elahi maakt wel een redelijk deskundige indruk, en dat betwijfel ik bij jou (misschien ten onrechte hoor). Dus in die selectieve perceptie geloof ik vooralsnog niet.

JaapBo
JaapBo6 jan. 2022 - 19:04

@Pater: Noem je dat "redelijk deskundig"? Iemand die beweert "De duiding in de titel van de documentaire zegt het al: Kafri en Koelie. Termen met een negatieve lading.", terwijl de titel juist is "tot Kafri’s en Koelies gemaakten", wat een negatieve lading voor blanke NL-ers inhoudt? Volgens mij een drogreden.

Pater
Pater7 jan. 2022 - 5:46

Elahi is boos omdat bij Hindostanen wordt gesproken over Indiërs en bij Creolen over Surinamers. Dat vind ik een begrijpelijke emotie. Je mist de reden van haar boosheid over de betiteling koeli's. Elahi schrijft dat Hindostanen ten onrechte eenzijdig koeli's worden genoemd, al of niet 'gemaakt', zij noemt het boek Een miskend verleden. Hindostaanse boeren in Suriname 1880-1980. Tja, boeren zijn geen koeli's. Elahi is denk ik bezig met een emancipatie van Hindostanen, misschien niet altijd heel gelukkig, maar dat lijkt me op zich prima.

dirk den boer
dirk den boer7 jan. 2022 - 11:38

Behalve die Hindustanen die uit India gehaald werden om het gebrek aan arbeid in de plantages op te heffen, had je ook nog de Javanen natuurlijk (hoe werden die uitgescholden?) en de Groningse boeren die daar aan de slag mochten, dat waren en zijn de boeroes, waarvoor ook de nodige scheldwoorden bestonden (kom zo gauw niet op eentje, vergeten, te lang geleden dat ik daar was, was het witte pier??). Die zouden dan inmiddels weer tot" tot tropische boer gemaakten " geherinstalleerd kunnen worden. Mooie opdracht voor de onderschrift opstellers vd musea en hun koloniale tentoonstellingen.

LeftFuturist
LeftFuturist5 jan. 2022 - 18:38

Ik heb delen van de docu gezien. Toen zag ik niks stigmatiserends. Ik wantrouwde vroeger Hindoestanen wel een beetje doordat creolen altijd een beetje naar ze wezen. Maar ook omdat ik als halve Afro Surinamer zag dat in de regio Den Haag dat ze deden alsof ze bij de Afro cultuur hoorde, met meer overtuiging dan ik. Maar inmiddels ben er daar wel over heen. Ik vraag me nog wel af waar Hindoestanen een beetje staan vergeleken met hun Indiase voorouder qua anti-kolonialisme. Ik heb het idee dat Indiërs sterk anti-koloniaal zijn maar redelijk wat Hindoestanen niet, en juist redelijk rechts en pro koloniaal zijn.

1 Reactie
dirk den boer
dirk den boer5 jan. 2022 - 21:51

Dat kan ik wel beamen, ik was daar in 1969, dus 6 jr voor onafhankelijkheid, en herinner me nog de unanieme en soms bijna panische angst voor komende onafhankelijkheid onder Hindustanen, met wie ik sprak, chauffeurs, kleermakers, mensen bij de bushalte, op de markten, eentje schreeuwde bijna om zijn angst duidelijk te maken, " Ik heb een NLs paspoort, als het echt zover komt, ben ik weg hier, ik kan daar zo naartoe". Ik had dat absoluut niet verwcht, want vd NLse pers had ik begrepen dat de Surinamers (ik besefte voordat ik afreisde, nauwelijks dat die niet bestonden, zoals NLers dan als burgers en landgenoten), zich zo zouden verheugen op de komende onafhankelijkheid.

Kees van Bemmelen
Kees van Bemmelen5 jan. 2022 - 16:23

"Als er al sprake is van diversiteit op de Nederlandse televisie dan bestaat dat beeld vooral uit Creoolse en Marokkaanse Nederlanders." Ik heb ook altijd het idee (nooit geturfd, dus het is niet meer dan een persoonlijke indruk) dat Hindostanen er een beetje bekaaid afkomen qua aandacht in de media, ook bij de npo. En als er dan een documentaire over is dan is het extra belangrijk dat die feitelijk juist is, want ik heb weinig tot geen kennis van die bevolkingsgroep en hun cultuur, en ben dus vatbaar voor nepnieuws.

Hallahan2
Hallahan25 jan. 2022 - 15:31

Maar klopt het dan niet? Is racisme alleen voorbehouden aan blanken? Ga naar Hongkong en merk hoe racistisch Hongkong Chinezen zijn richting vaste land Chinezen. Ga naar Japan en merk hoe de Japanner zich verheffen voelt over eigenlijk alle niet Japanners.

9 Reacties
LeftFuturist
LeftFuturist5 jan. 2022 - 16:20

In theorie wel ja. Kolonialen hebben racisme naar alle kolonies gebracht en uitgedragen. De enige manier om te overleven in die kolonies was door zelf racistisch te zijn. Maar de invloed van de koloniale rijkt effectief verder dan alleen de kolonies. Eigenlijk over de hele wereld.

Zandb
Zandb5 jan. 2022 - 16:42

Hallahan Lees a.u.b het artikel nog eens door - als u het al gelezen hebt. Uw reactie raakt werkelijk kant noch wal. Uw vraag is simpel te beantwoorden, ,aar dat wist u al: Nee. Racisme is niet voorbehouden aan welk ras ook. Maar daar heeft het artikel helemaal niets mee te maken. Dat gaat over twee uitzendingen waarvan de schrijfster vindt, dat die ene meer kwaad dan goed doet.

DaanOuwens
DaanOuwens5 jan. 2022 - 16:44

@ Hallahan Jij schrijft: Maar klopt het dan niet? Is racisme alleen voorbehouden aan blanken? Hier in Nederland is het witte racisme een probleem. Dat is namelijk de dominante groep. De gemiddelde witte Nederlander heeft er weinig last van als een Marokkaan hem een lompe arrogante l#l vindt. Het leidt niet tot discriminatie op de woningmarkt, op de arbeidsmarkt en etnisch profileren. Er is gezien hun achtergestelde situatie hier voor Marokkanen ook weinig aanleiding om zich ver verheven te voelen boven witte Nederlanders. Kortom het probleem is het witte racisme, op het moment dat jij frequent gaat ervaren dat je slachtoffer bent van racisme dan gaat het goed met de emancipatie van minderheidsgroepen en zijn we dus op de goede weg. Bovendien is racisme dom en schadelijk voor iedereen, ongeacht de huidskleur van de degene die het doet. En jouw reactie laat zien dat we er nog lang niet zijn. Je bent vooral bezig met het ontkennen van het witte racisme.

dirk den boer
dirk den boer5 jan. 2022 - 16:55

Wat meespeelt in Suriname: toen ik daar was, nog voor onafhankelijkheid, was eigenlijk alle bedrijvigheid (transport, busjes, winkels, werkplaatsen, garages,marktkraampjes,handel, rijstbouw) in handen van de Hindustanen (en Chinezen, maar de in mindeheid qua aantallen), die dus de koek hadden gebakken, en de ambtenarij (volledig buiten alle properties opgeblazen) door creolen was bezet, daar had Jopie Pengel de hand in gehad. Ja, wat krijg je dan? Vraag me wel af hoe het nu zit, creolen ook al in negoties en landbouw terecht gekomen? Of is de verdeling nog grotendeels hetzelfde? Daar zal Ramautarsingh wel een en ander over weten, vrees ik....

Hernandez
Hernandez5 jan. 2022 - 20:12

@Daan 'Hier in Nederland is het witte racisme een probleem. Dat is namelijk de dominante groep. De gemiddelde witte Nederlander heeft er weinig last van als een Marokkaan hem een lompe arrogante l#l vindt.' Alleen zegt/vraagt Hallahan dat helemaal niet, Daan.

LeftFuturist
LeftFuturist5 jan. 2022 - 21:07

Helaas hebben blanke racisme overal verder geïntroduceerd als de Azteken een groot deel van de wereld had gedomineerd dan zou iedereen kinderen opofferen op het altaar. Nu is het bij wat islamitische schaapjes gebleven.

dirk den boer
dirk den boer5 jan. 2022 - 22:04

Kun je dat misnoegen racisme noemen, Hallahan? Notabene grotendeels dezelfde mensen qua DNA. Ik zie daar meer een tegenstelling in zoals bij ons vroeger tussen de kapitalisten vh Westen en de communisten uit het Oosten, beiden vh blanke ras, maar politiek en cultureel o zo verschillend. Die tegenstelling werd in de media dan nog eens breed uitgemeten, net zoals nu in Taiwan en Singapore natuurlijk (voor zover het nog kan dan).

LeftFuturist
LeftFuturist6 jan. 2022 - 9:10

@dirk Ik denk dat je het vaak niet echt racisme kan noemen. Vaak is het vechten om meer invloed tussen volkeren. Als je kijkt naar Suriname zie je dat ook al lang gebeuren. Dat is wat anders dan racisme vind ik. Dat is diegene die de meeste invloed uitoefenen naar de mond praten. Racisme is een handeling om je etnocentrische gedachten te herstellen. Je gedachten dat bepaalde aangeboren trekken van jezelf voorrang moeten krijgen. Als je om invloed vecht is het verschil lastig te zien.

DaanOuwens
DaanOuwens6 jan. 2022 - 18:05

@ Hernandez Hij schrijft: Alleen zegt/vraagt Hallahan dat helemaal niet, Daan. Nee hij zegt dat zwarten ook racistisch zijn met de intentie om te beweren dat het witte racisme begrijpelijk en niet zo erg is. Ik plaats dat weer in perspectief.

DaanOuwens
DaanOuwens5 jan. 2022 - 15:15

Bij het lezen van dit stukje moest ik denken aan de uitspraken van Yernaz Ramautarsing. Ik ken de Surinaamse gemeenschap niet goed. Had vroeger meer contact. Mijn indruk is dat de creoolse gemeenschap een emancipatie heeft doorgemaakt en er meer creolen zichtbaar aanwezig zijn op het maatschappelijk middenveld. De werkloosheid onder de groep is afgenomen en het opleidingsniveau gestegen. Althans de gemiddelden. Ik zie ook de veranderingen in Suriname waar etniciteit niet zonder meer het belangrijkste is in de politiek dat wordt geïllustreerd door de benoeming van Santokhi. Maar Ramautarsing liet nadrukkelijk zien dat er ook nog de oude verdeeldheid is. Ook op deze website maakte iemand met een hindoestaanse achtergrond zijn afkeer voor creolen kenbaar. Ik vond De reis van de Indiërs mooi vanwege het persoonlijke accent. Juist het herkennen van een familie relatie over duizenden kilometers, meerdere landen en meerdere generaties was de kracht van het verhaal. Die docu verdient veel meer lof dan de schrijfster hier geeft. De andere docu heb ik niet gezien maar gezien het feit dat deze ook een nog steeds aanwezige werkelijkheid schetst vind ik dat haar kritiek weinig hout snijdt. Ik vind het bemoedigend dat de twee etnische groepen meer mixen en samenwerken zowel hier als in Suriname. Maar dat betekent nog niet dat de situatie uit het verleden nu achter ons ligt. Volgens mij moet de schrijfster naar de NPO om een docu te maken waarin de verbetering van de onderlinge verhoudingen in beeld wordt gebracht. Ik kan mij niet voorstellen dat ze dat geen goed idee vinden. En over extreem rechts zou ik mij geen enkele zorg maken. Op deze site leer je dat volgens de "rechtmensch" de zwarte altijd lui is, de Marokkaan altijd crimineel is, links altijd voor sinterklaas speelt en antisemitisch is en de moslims de sharia willen invoeren. Het doet er niet toe wat je op TV of via andere media laat zien. De vooroordelen van de "rechtsmensch" zijn en blijven er altijd.

2 Reacties
Hernandez
Hernandez5 jan. 2022 - 20:11

@Daan 'De vooroordelen van de “rechtsmensch” zijn en blijven er altijd.' Ironie is je vreemd.

DaanOuwens
DaanOuwens6 jan. 2022 - 12:01

@ Hernandez Jij schrijft: Ironie is je vreemd. De zin van jou een voorbeeld van de vooroordelen van de "rechtsmensch".

dirk den boer
dirk den boer5 jan. 2022 - 14:49

Zelf ben ik, sinds kort dan, en alleen voor radio,museale wereld, TV en buitenwereld, een tot Brabander gemaakte (want niet als zodanig geboren), maar voor intimi nog gewoon een Brabnder, tout court. Voor de carnavallers een rogsteker.

2 Reacties
Zandb
Zandb5 jan. 2022 - 16:44

dirk Ik vraag me af, wat uw reactie heeft dit te maken met het artikel. Ik heb wat meer toelichting nodig.

dirk den boer
dirk den boer6 jan. 2022 - 13:48

Voor toelichting: zie boven, reactie van Eric...