Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Tips om het liberalisme weer geil te maken

  •  
04-02-2020
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
193 keer bekeken
  •  
johnstuartmill

© New York Public Library

Alleen een progressieve koers kan het liberalisme geiler maken.
Dit weekend kwam de NOS met heugelijk nieuws: een groep jonge VVD’ers wil de partij vernieuwen. In hun eigen woorden: ‘ze willen het liberalisme geil maken ’ . Ze hebben een andere visie dan partijcoryfeeën als Hans Wiegel. Zo erkennen ze, in tegenstelling tot de partijcoryfeeën, klimaatverandering wel en zien ze het verlagen van de maximale snelheid niet als rotmaatregel.
De jongelingen lijken niet alleen door de liberale idealen gedreven. Hun vernieuwingsdrang is ook ingegeven door de angst om stemmen te verliezen. Wat hun precieze motivatie ook moge zijn, het liberale gedachtegoed biedt aanknopingspunten voor een betere politiek, vooral voor de VVD. De oproep voor verandering van de VVD steun ik dan ook van harte. Bij dezen enkele tips voor de jonge hervormers om het liberalisme weer geil te maken
Het liberalisme moet gaan voor klimaatbeleid Op het eerste oog komt de oproep wat gek over omdat de jongeren breed gedeelde opvattingen hebben. Alleen een idioot kan bijvoorbeeld klimaatverandering ontkennen. Helaas trekt de VVD nog een hoop idioten aan. Hierbij moet worden opgemerkt dat er wel een substantieel deel van de VVD’ers is dat het bestaan van klimaatverandering erkent, maar dat er ook nog altijd ontkenners zijn. Bij wetsvoorstellen over klimaatbeleid is de VVD structureel tegen. Als puntje bij paaltje komt, gaan financiële belangen boven bescherming van onze leefwereld.
De jongelingen hebben gelukkig door dat je niets hebt aan een economie die de aarde uitbuit. Een liberaal idee dat de vernieuwers hierbij nader zouden moeten bestuderen is hoe liberalen tegen handel aankijken. Zelfs Adam Smith, de grondlegger van het economisch liberalisme, benadrukte in The Wealth of Nations dat er altijd sprake moet zijn van eerlijke handel. Daar kan geen sprake van zijn zolang schade aan het klimaat niet in vraag- en aanbod wordt meegenomen.
Het liberalisme moet weer staan voor verdienste De jongelingen zouden er ook goed aan doen de geschiedenis van het idee van verdienste in het liberale gedachtegoed nader te onderzoeken. Met de huidige partijstandpunten van de VVD zou je het niet geloven, maar het liberalisme begon ooit als een progressieve stroming. Het ancient régime in Frankrijk had in de achttiende eeuw de macht in handen, terwijl de hardwerkende bevolking in de kou bleef staan. Daar moest volgens liberalen verandering in komen. Het zou de VVD sieren als ze dit ideaal van verdienste weer centraal zou stellen.
Dit betekent dat vuilnismannen meer verdienen dan bankiers. Investeerders, bankiers, pandjesbazen en CEO’s worden immers gigantisch overbetaald als we kijken naar de moeite die ze stoppen in het vergaren van hun rijkdom. Sterker nog, veel van hen doen vrijwel niets: ze rentenieren, zoals ster-econoom Thomas Piketty in Kapitaal in de 21ste Eeuw aantoonde, op eerder vergaard vermogen om er vervolgens meer van te maken. Een vuilnisman, docent of politieagent werkt dus veel harder. Het is tijd dat de VVD ten uitvoer brengt wat ze predikt: word een partij voor de hardwerkende Nederlander en niet voor de rentenierende rijkaard en multinational.
Het liberalisme moet socialer Niet alleen het VVD-idee van verdienste, maar ook het idee van zelfredzaamheid moet op de schop. Huidige VVD-kopstukken als Dekker en Van Ark geven hier een bizarre invulling aan. Zij doen alsof iedereen automatisch zelfredzaam is, terwijl klassiek liberalen als Mill nog doorhadden dat individuen om vrij te zijn een bepaalde basis nodig hebben van waaruit ze keuzes kunnen maken.
In On Liberty benadrukt Mill dat individuen zelf hun keuzes moeten maken, maar – en dit wordt vaak vergeten – dat daar ook voorwaarden voor moeten worden geschapen via bijvoorbeeld onderwijs. Immers, iemand die geen goede basis meekrijgt, is niet werkelijk vrij, omdat hij of zij dan niet in staat is goede keuzes voor zichzelf te maken. Ik denk dat we dit argument van Mill ter harte moeten nemen en zelfs moeten uitbreiden naar economische voorwaarden voor vrijheid. Wie niet in zijn of haar levensonderhoud kan voorzien is niet vrij. Het is dus tijd voor de VVD om zich meer op onderwijs en sociaal beleid te richten.
Het liberalisme moet weer gaan over het schadebeginsel Een laatste thema waar liberalen een flinke slag te slaan hebben is dierenwelzijn. De eerder genoemde Mill pleit in On Liberty voor het schadebeginsel als grens voor iemands vrijheid. Dit betekent dat jouw vrijheid ophoudt waar je een ander schade toebrengt. Dan beperk je een ander namelijk in zijn of haar vrijheid. Dit beginsel zou op dierenwelzijn van toepassing moeten zijn. Dieren zijn immers bewuste wezens die dus kunnen lijden. De huidige door de bio-industrie veroorzaakte schade aan dieren zou iedere liberaal dan ook een doorn in het oog moeten zijn. Het is hoog tijd dat VVD’ers zich dit realiseren.
Als de jongelingen deze tips opvolgen, dan zou de VVD dichter bij de verwerkelijking van de idealen van het liberalisme kunnen komen. Mochten ze zich erover verbazen dat dit in de praktijk te veel lijkt op socialisme, dan zijn ze vergeten dat zowel liberalisme als socialisme van oorsprong progressieve stromingen zijn. De hier gegeven voorstellen staan dus dichter bij het liberale gedachtegoed dan het afbraakbeleid van hun eigen VVD. Alleen een progressieve koers zou dus het liberalisme geiler kunnen maken.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.