Tip voor Rob Jetten: aarzel niet, investeer in stoomauto's

Jay Leno wijst ons de weg in zijn prachtserie Leno's Garage

Die lui van Extinction Rebellion willen te vlug gaan en te ver, zeggen de automobilisten die altijd vrij baan willen hebben op de A12. Natuurlijk hebben we een energietransitie nodig maar dat ken nou eenmaal alleen stap voor stap. Anders stort de economie in elkaar. Ook moeten wij vertrouwen op de innovatiekracht van het bedrijfsleven. Tegelijkertijd zijn er dingen die zich niet zo gemakkelijk laten oplossen. Als we ineens met zijn allen elektrisch gaan rijden, kunnen de stroomnetwerken dat niet aan. We zullen nog heel lang auto's nodig hebben die op fossiele brandstoffen rijden. Jammer maar helaas.

Milieu Centraal berekent het gemiddelde brandstofverbruik van auto's in de stad op 9,2 liter per honderd kilometer. Volgens de site Autohero.com doen de zeven zuinigste wagentjes 1 op 19 tot 1 op 17. Dat is dan het resultaat van meer dan een eeuw lang ontwikkelen van de verbrandingsmotor. Geen wonder dat we naar alternatieven zoeken. Als er voor de elektrische auto's voorlopig geen ruimte is op het stroomnet, zullen we dan maar overstappen op waterstof? Dat vergt net zo goed enorme investeringen.

Toch ligt er nóg een alternatief dat met de bestaande infrastructuur gemakkelijk en op grote schaal kan worden ingevoerd: stoomauto's.

In de kinderjaren van de automobielindustrie brachten verscheidene bedrijven stoomauto's op de markt. Ze reden snel, geruisloos en veilig maar het kostte enige tijd om deze wagens te starten. De grote oliemaatschappijen hadden bovendien meer plezier in modellen met een ontploffingsmotor want die hadden lekker veel benzine nodig, een product uit het raffinageproces dat tot dan toe werd afgefakkeld maar nu ineens waarde kreeg. Zo werden  de stoomauto's van de markt gedrukt. De laatste modellen kwamen in de jaren twintig van de vorige eeuw uit de fabriek maar ze waren meer iets voor liefhebbers en ze vonden weinig aftrek.

Een stoomlimousine van Doble deed in die jaren al 1 op 19. Hoe kon dat? Het kwam erop neer dat een beetje volgens het principe van een koffieapparaat steeds kleine hoeveelheden water op hoge temperaturen werden gebracht. Via ingenieuze systemen garandeerden de ontwerpers van de Doble dat het nooit aan voldoende stoom ontbrak als de motor eenmaal liep. Afgewerkte stoom werd door een condensator herschapen in vloeibaar water voor hergebruik. 

In het Amerika van een eeuw geleden was benzine zo goedkoop dat niemand oog had voor zuinige wagens. Bovendien werden de Dobles in kleine series ambachtelijk gebouwd met grote aandacht voor het detail. Dat maakte ze in vergelijking met andere automerken veel te duur.

Het kostte een halve minuut om de Doble op te starten. Schakelen hoefde niet. Op de snelweg behaalde je gemakkelijk een snelheid van ongeveer 140 kilometer per uur. De motor was volkomen geruisloos. Ter vergelijking: de meest verkochte auto in die tijd, de T-Ford accelereerde in 64 seconden van 0 naar 100 kilometer. 

De bekende Amerikaanse talkshowpresentator en autokenner Jay Leno heeft een paar Dobles en hij wijdde in zijn YouTube-programma Leno's Garage een bewonderende uitzending aan de Doble Serie E. Sleutelaars en andere autoliefhebbers kunnen hun hart ophalen aan de deskundige en vrolijke toelichtingen van Leno.

Sinds de jaren twintig van de vorige eeuw is er nauwelijks iets aan de verdere ontwikkeling van de stoomauto gedaan.  Er zijn nu en dan veelbelovende experimenten ondernomen, ook met het  bereiken van superhoge snelheden maar daar is het bij gebleven.  Er zijn gewoon te weinig gevestigde belangen die iets op zouden schieten met de terugkeer van de stoomauto. Toch  moet het mogelijk zijn met gebruikmaking van moderne materialen en  computertechnologie – wie weet AI – stoomauto's te bouwen die nog veel efficiënter zijn dan de Doble uit 1925. Bedenk bovendien dat je niet per se benzine hoeft te gebruiken om een ketel op te stoken. Met ethanol gaat het net zo goed.

Als minister Rob Jetten nou een beetje opschiet met het intrekken van belastingvoordelen voor grote verbruikers van fossiele energie, dan kan hij een deel van de opbrengst gebruiken om in Nederland een stoomauto met technologie van de 21ste eeuw te laten ontwikkelen. Het moet mogelijk zijn aantrekkelijke modellen te bouwen die op grote schaal kunnen worden geproduceerd tegen betaalbare prijzen.

De stoomauto is een mooie tussentechnologie op de weg naar een 100 procent fossielvrije toekomst. Laten we gelijk China een poepie ruiken.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de toekomst van de omroep.