Joop

Tien jaar na de val van Lehman Brothers: Hoe raakt dit jonge generaties?

  •    •  
13-09-2018
  •  
leestijd 2 minuten
  •  
130 keer bekeken
  •  
Precies tien jaar geleden barstte de economische crisis in volle hevigheid los door de val van de Amerikaanse bank Lehman Brothers. De Nieuws BV vroeg zich af: welke gevolgen heeft de crisis voor de jongere generaties? Roelof besprak het met RTLZ-presentator Frederieke Hegger, wiens documentaire over de val van Lehman Brothers vrijdag online komt, en Jelle Maasbach, beurscommentator bij BNR Nieuwsradio.
Beiden zien ze vooral op de huizenmarkt grote verschillen ten opzichte van tien jaar geleden. Voor jongeren is het nu nagenoeg onmogelijk een huis te kopen als gevolg van strengere eisen en regelgeving bij het verstrekken van een hypotheek. Terecht, zegt Hegger, want die ongebreidelde hypotheekverstrekking was nu juist een groot onderdeel van het ontstaan van de crisis. Maar dat neemt niet weg dat starters op de woningmarkt in een vervelende situatie belanden. Volgens Maasbach is daarnaast het wantrouwen in de financiële sector fors toegenomen, niet alleen in de sector zelf, maar ook in de mensen die er werkzaam zijn.
De gevolgen voor de jongere generaties beperken zich echter niet tot de huizenmarkt alleen. Ook op de arbeidsmarkt ervaren jongeren moeilijkheden. De flexibilisering die enkele jaren voor het uitbreken van de crisis al was ingezet, is in veel sectoren sinds de crisis versterkt. Met name jongeren hebben de grootste moeite vaste contracten in de wacht te slepen bij hun werkgevers. Een trend die de laatste tijd door de aantrekkende economie en een krappere arbeidsmarkt iets lijkt te keren, zij het met kleine stappen.
De Amerikaanse centrale bank, de FED, noemde onlangs de millennials ‘een verloren generatie’ op financieel gebied. Dat is wat zwaar aangezet zegt Maasbach, hoewel deze week duidelijk werd dat dertigers van nu de eerste generatie is die op deze leeftijd minder verdient dan hun ouders op dezelfde leeftijd. Waar Maasbach zich wel zorgen over maakt, is dat grote bedrijven als bijvoorbeeld Tesla, maar ook landen als de Verenigde Staten, die weer torenhoge schulden aan het opbouwen zijn: ‘Dat gaat allemaal goed, tot het weer een keer barst.’
In die vrees staat Maasbach niet alleen. In een interview met The Guardian waarschuwt de Britse oud-premier Gordon Brown donderdag voor een nieuwe financiële crisis. Volgens hem zijn de grootste oorzaken waardoor tien jaar geleden Lehman Brothers omviel nog altijd niet adequaat aangepakt en ‘slaapwandelt’ de wereld een nieuwe crisis in. Ook zegt Brown dat veel banken inmiddels weer volop grote risico’s nemen, omdat ze er blind vanuit gaan gered te worden door overheden als het toch weer misgaat.
Beluister het hele gesprek met Hegger en Maasbach bovenaan dit artikel.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (53)

Lucas2000
Lucas200016 sep. 2018 - 16:15

Prestatiemaatschappij, rupsjes nooit-genoeg. Mensheid, geld. Dezelfde fouten worden toch weer gemaakt. Kinderen krijgen is haast een misdaad vanwege toekomstige generaties die ongelooflijk zullen lijden onder het alles verzengde kapitalisme. Alles voor 1% groei, nietwaar?

webmaatje
webmaatje16 sep. 2018 - 7:52

Waarom gaan al die verhalen over crisis alleen maar over geld?. Wij zijn straks dood door een oceaan die geen levend zeewezen meer bevat. En dat veroorzaakt door de zucht naar geld en macht door een verhoudingsgewijs klein gedeelte der mensheid. Waarschijnlijk door dezelfde personen die ons in een volgende financiële crisis storten. Op dit moment is er een veel ergere catastrofe aan de oostkust van de VS aan de gang dan de orkaan Florence, nl. red tide voor de kust van Florida.. Duurt al maanden en zal tot het eind van het jaar ook nog duren..Honderden lamatijnen (zeekoeien), meer dan 400 beschermde zeeschildpadden, dolfijnen, een walvishaai en ongelooflijk veel vissen liggen en lagen stinkend op de stranden van Florida. Red tide (een dodelijk giftige rode alg) is een gevolg van niet alleen klimaatverandering, maar vooral van corrupte politici en zij die de klimaatverandering ontkennen. Het zeer sombere verhaal is te lezen in: http://www.reisereporter.de/artikel/5273-florida-die-rote-flut-spuelt-den-tod-an-die-straende Een indringende fotoreportage in http://www.heraldtribune.com/photogallery/LK/20180912/NEWS/912009990/PH/1?start=3

2 Reacties
webmaatje
webmaatje16 sep. 2018 - 8:01

Het sombere verhaal met oorzaken staat in o.a. https://www.stuttgarter-nachrichten.de/inhalt.umweltkatastrophe-in-florida-der-strand-wird-zur-todeszone.0c6aaf58-9603-4fb5-a075-e983a4eee6c7.html De vermelde Duitse link in mijn bijdrage is een kort artikel.

Uitgekleed
Uitgekleed17 sep. 2018 - 15:58

Oorzaak: Het perfide geldsysteem

madbako
madbako15 sep. 2018 - 14:29

Ach begin 70tiger, 80tiger,90tiger jaren. Omstreeks de eeuwwisseling en rondom 2010 allemaal verloren generaties. Per saldo is de hele mensheid mislukt.

Cliff Clavin
Cliff Clavin15 sep. 2018 - 12:34

En dan nog zoiets - als er een schandpaal voor krantenredacties zou zijn, zou ik die van NRC/Hb en de Volkskrant meteen nomineren om daaraan vastgebonden te kijk gesteld te worden, te beginnen met de economisch 'geschoolde' commentatoren. Beide 'kwaliteitskranten' (i.e.: vroeger was het nog wat, maar na 1989 niet meer) hebben met grote ijver bijgedragen aan het vestigen van de huidige politieke economie (men denke aan Gerry van der List en Frank Kalshoven, en dan heb ik het slechts over de slippendragers). Nu, och God, beginnen ze zich zorgen te maken over een nieuwe crisis. Na dertig jaar ordinair reclamewerk voor de vulgaire geldhaaien overal ter wereld. Het zou een passende straf zijn als beide persorganen failliet zouden gaan, onder al het geweld van de onvermijdelijke nieuwe Grote Depressie. Laat dan de gewone, aardige medewerkers nieuwe en beter bij hen passende arbeid vinden; en laten de hoofdredacteuren maar lekker gaan participeren met behoud van uitkering (bijvoorbeeld: dozen vouwen, nietjes uithalen, schroeven en moertjes sorteren, of, meer sociaal: bij ouden van dagen in bejaardenhuizen de billen afvegen en de luiers verschonen). NRC/Hb, een luizig dagblaadje als je het mij vraagt (er zijn betere), schrijft vandaag: "Dan de economische omstandigheden. De groei van de productiviteit blijft wereldwijd achter. In plaats daarvan blijft de wereldeconomie leunen op schulden, een belangrijke ingrediënt van de vorige crisis. Volgens een recent rapport van het Institute of International Finance (IIF) is de totale wereldwijde schuld (overheden, huishoudens, bedrijven, en financiële instellingen) nu 247.000 miljard dollar, zo’n 40 procent meer dan vlak voor het faillissement van Lehman Brothers." Tja. De slimste mensen komen ook eens ergens achter. https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/15/10-jaar-na-lehman-laat-de-wereld-niet-weer-een-crisis-in-slaapwandelen-a1616581 Wat een schijnheiligheid. De auteur van dit misbaksel hoort bij een firma die zelf zo lang de toxische doctrine van het neoliberalisme aan de man bracht. Coentje Teulings? Waar ben je toch? Weggestuurd van het zinkende schip, of zelf gevlucht? Ik wil een verklaring van je, weet je. Want: econoom is geen beschermde titel. Iedereen mag zich zo noemen. Groetjes, Cliff Clavin, econoom.

Oki Doki
Oki Doki15 sep. 2018 - 8:05

Er zijn ook deskundigen die voorspellen dat het hele economische systeem in elkaar zal storten en het sociale stelsel totaal reddeloos verloren zal zijn. Wie weet moeten we onszelf in de toekomst nog eens als slaaf verkopen om de schulden aan het buitenland terug te kunnen betalen, dan weten we ook wat dat is.

6 Reacties
Oki Doki
Oki Doki15 sep. 2018 - 8:08

De crisis zou de zwaarste kunnen worden van de hele geschiedenis van de mensheid, of misschien de ergste sinds het bestaan van de dollar.

Oki Doki
Oki Doki15 sep. 2018 - 8:11

De schulden schijnen nu al twee keer zo hoog te zijn als voor de laatste crisis en de schulden nemen nog steeds toe.

Cliff Clavin
Cliff Clavin15 sep. 2018 - 10:13

@ Joko Molo - helaas moet ik je gelijk geven. 'Helaas' betekent: dat zal gebeuren, niet omdat ik of jij dat wil, maar omdat het systeem zelf door en door corrupt is. Elke hoerenkast-en-geldcasino ooit valt in no time uiteen. De geschiedenis zelf bewijst dat. En dat zie ik zich voor mijn eigen ogen voltrekken, in de hoogst mogelijke versnelling. Het is over en sluiten maar.

Oki Doki
Oki Doki15 sep. 2018 - 12:04

@ Cliff Clavin Het sociale stelsel, dus de maatschappij, wordt afgebroken zodat mensen auto's kunnen blijven kopen. Ga maar na, de ouderen-, en jeugdzorg en de uitkeringsgerechtigden bijvoorbeeld hebben heel veel in moeten leveren maar het aantal auto's is vanaf het begin van de crisis gewoon door blijven groeien met ongeveer 100.000 auto's per jaar. Er zijn sinds het begin van de crisis dus ongeveer 1 miljoen auto's bij gekomen, dat is echt niet normaal en dan hebben we het nog niet eens over de vliegreizen.

Oki Doki
Oki Doki15 sep. 2018 - 14:28

En dan hebben we het nog niet over de lerarentekorten die oplopen in relatie tot het aantal vliegreizen dat nog steeds toeneemt en dus het aantal auto's dat maar toe blijft nemen.

Cliff Clavin
Cliff Clavin15 sep. 2018 - 14:43

@ Joko - en dat zie je goed. De machine van produktie en consumptie moet ten koste van alles blijven draaien, ongeacht de menselijke prijs.

De Vries3
De Vries314 sep. 2018 - 18:24

Crisis is iets wat gewoon weer zal komen, omdat er perverse prikkels zijn. Risico’s nemen, een flinke competitie om geld te verdienen, daarom minder ethisch gedrag, waardoor er geen slimme lange termijn beslissingen komen. Veel mensen die dit systeem in stand houden, hebben zo veel offers gemaakt dat ze er niet uit stappen en te veel te verliezen als ze ertegen gaan ageren. - Wat je hiertegen kan doen is als overheid de financiële sector regels opleggen. Echter moet je dit in internationaal verband doen omdat je anders door de multinationals, hedgefundsen en de bankensector te samen als landen tegen elkaar zal worden uitgespeeld. Wat dan helpt is met zijn allen goed voor elkaar zorgen zodat niemand uit rancune/egoïsme op de Republikeinen of PVV/FvD/VVD gaat stemmen. En dus stemmen op partijen die geld willen investeren in gewonen burgers en een sterke overheid. - Persoonlijk denk ik dat het veel te goed met ons gaat, dat we ons hier gewoon te weinig druk om maken.

12 Reacties
Piet de Geus
Piet de Geus15 sep. 2018 - 1:41

"Wat je hiertegen kan doen is als overheid de financiële sector regels opleggen." Wat lastig is als die sector een weerspiegeling is van de samenleving, niet in de laatste plaats de politieke. Want waar is de politiek momenteel weer mee bezig? Met miljarden smijten om de koopkrachtplaatjes zo te krijgen dat het volk niet gaat morren. Terwijl we van de inkomsten uit het aardgas af moeten kicken, er een energietransitie voor de deur staat en we nu de economie weer een beetje draait eigenlijk reserves aan zouden moeten leggen opdat de overheid bij een volgende dip niet met lege handen staat als ze anticyclisch beleid wil voeren en wel de centen wil hebben om dan Keynesiaans beleid te voeren. En de bevolking? Wie studeert mekkert dat je met een studieschuld een minder hogere hypotheek kunt krijgen, want ze hangen zich liever vol met schulden om materiële zaken te kopen dan dat ze (met een uiterst vriendelijke vorm van financiering) in zichzelf investeren. Ondertussen gaan huizen op populaire locaties alweer voor meer dan de vraagprijs over de toonbank, want nu al zijn we vergeten dat de prijzen ook kunnen dalen. Lang leve de bubbel, want we leren niks en leven liefst op de pof boven onze stand. En de bedrijven en banken waar ons pensioengeld in zit moeten wel veel rendement opleveren, want als de premies stijgen of de uitkeringen dalen is het land te klein. Ondertussen maar wijzen op de 1%, terwijl we daar als zo ongeveer de complete Nederlandse bevolking toe behoren en de drang naar winstmaximalisatie opjagen. Hoe kun je in zo'n situatie de financiële sector fatsoenlijk reguleren? Zelfs tijdens het dieptepunt van de crisis waren de eisen tegenstrijdig: ze moesten tegelijkertijd hun buffers vergroten en meer uitlenen aan het MKB, terwijl daar helemaal geen vraag naar verantwoorde investeringen was. En er mag niet weer een huizenbubbel ontstaan maar tegelijkertijd mag dat het kopen van een huis niet ontoegankelijker maken. Terwijl mensen doodleuk maximaal lenen op basis van een rente die kunstmatig laag is door al het geld dat de overheid in de economie pompt. Alsof die rente gedurende de hele looptijd zo laag zal blijven. Zelfs een tijdelijke regel dat je alleen op basis van die lage rente maximaal mag lenen als je die rente voor zeg twintig jaar vastzet kan er niet vanaf. "dus stemmen op partijen die geld willen investeren in gewonen burgers en een sterke overheid" Wat zijn die gewone burgers dan en wat willen zij? In ieder geval geen sterke overheid die in hen investeert, want het geld dat wordt besteed aan zorg, onderwijs en dergelijke telt helemaal niet mee. Het enige wat telt zijn de koopkrachtplaatjes: het geld dat je vrij besteedbaar in je eigen portemonnee krijgt. Kijk maar waar het gezeur over de miljoenennota nu alweer over gaat: dat gaat niet over de kwaliteit van het onderwijs of over hoeveel aan de zorg wordt besteed maar over of iedereen er wel 1,5% netto te besteden bij krijgt. En de partijen die het hardst zeuren over die zogenaamd gewone burger lopen daarbij voorop. Die populisten willen helemaal niet investeren maar hun achterban plezieren met wat extra netto besteedbaar inkomen. Ze gedragen zich daarin nog kortzichtiger dan de rest.

HM van der Meulen
HM van der Meulen15 sep. 2018 - 6:34

Piet stelt een goede vraag: "Hoe kun je in zo’n situatie de financiële sector fatsoenlijk reguleren?" Maar hij geeft het antwoord niet.

Piet de Geus
Piet de Geus15 sep. 2018 - 10:16

"Maar hij geeft het antwoord niet." Dan ben je een slechte lezer. De financiële sector fatsoenlijk reguleren is volstrekt onmogelijk als je tegelijkertijd eist dat je maximaal kunt lenen en dat je pensioen een maximaal rendement op moet leveren. En een sterke overheid met degelijke sociale voorzieningen en een fatsoenlijke infrastructuur krijg je ook al niet als je tegelijkertijd alleen maar waarde hecht aan het inkomen dat je netto vrij besteedbaar in het handje krijgt. Zo moeilijk is het toch niet? Je krijgt de financiële sector en de overheid waar je om vraagt.

Uitgekleed
Uitgekleed15 sep. 2018 - 22:00

"Zo moeilijk is het toch niet? Je krijgt de financiële sector en de overheid waar je om vraagt." De overheid kan je kiezen maar de financiële sector is een casino welke op kosten van de reële economie alles en iedereen de das om doet. Het streeft naar de wereldheerschappij.

Piet de Geus
Piet de Geus16 sep. 2018 - 13:02

"De overheid kan je kiezen maar de financiële sector is een casino welke op kosten van de reële economie alles en iedereen de das om doet." Kletskoek. Je kunt ervoor kiezen om je verzekeringen onder te brengen bij een coöperatieve verzekeringsmaatschappij, je betalingsverkeer en spaargeld toevertrouwen aan ASN of Triodos en je pensioen- en andere gelden te steken in verantwoorde beleggingsfondsen waarbij andere waarden belangrijker zijn dan louter winstoptimalisatie. Als alleen al de oppermachtige Nederlandse pensioenfondsen (bij hen vergeleken zijn de Warren Buffets en de Sorosjes van deze wereld kleuters) het laatste zouden doen, zou de financiële sector er al heel anders uitzien. Het enige wat hen tegenhoudt zijn de pensioendeelnemers die net zoveel als Buffet uitgaan van maximaal rendement tegen een minimale inleg.

Uitgekleed
Uitgekleed16 sep. 2018 - 16:10

."Het enige wat hen tegenhoudt zijn de pensioendeelnemers die net zoveel als Buffet uitgaan van maximaal rendement tegen een minimale inleg." De pensioenfondsen worden gebruikt als wrikijzer voor het verhogen van de rente. Klaas Knot is daar sterk voorstander van. In de pensioenpotten zitten astronomische bedragen welke gemakkelijk de huidige pensioenen de prijscompensatie kan vergoeden. Maar de financiële sector heeft bedacht dat onze gepensioneerden moeten sparen voor pensioenen van de huidige 30 plussers. Is dat rechtvaardig nu de pensioen reserves zijn geplunderd tijdens de krediet crisis door de financiële sector. De pensioenen zouden zelfs niet verhoogd hoeven worden met een prijscompensatie wanneer de rente niet hoger wordt dan 2%. Dat offer kan nog gevraagd worden omdat hiermee de komende inflatie in bedwang gehouden wordt. Klaas Knot heeft al gezegd dat de gepensioneerden er komende 10 jaar niets bij zullen krijgen. Dat is waarschijnlijk het beleid. Maar de financiële sector snakt naar renteverhogingen omdat het afgelopen jaar al, de beurzen geen winst hebben opgeleverd. De bedoeling is dat pensioengelden worden gebruikt om de schuldenlast te verminderen. Alle beleggers leven van de rente afdrachten.

Piet de Geus
Piet de Geus16 sep. 2018 - 22:20

"Maar de financiële sector heeft bedacht dat onze gepensioneerden moeten sparen voor pensioenen van de huidige 30 plussers." Ongeïnformeerde kletspraat, zoals gebruikelijk. De pensioenfondsen moeten zorgen dat er dekking is voor toekomstige verplichtingen en dat is nooit anders geweest. Het enige probleem dat er te bedenken is is de gehanteerde rekenrente, waardoor uitgegaan moet worden van de huidige kunstmatig lage dagrente in plaats van van het gemiddelde rendement op langetermijnbeleggingen zoals de EU voorstelt. Maar je gaat hiermee gemakshalve voorbij aan de kernvraag: loop je met de beleggingspolitiek voor je pensioen achter Buffet aan (slechts een zo hoog mogelijk rendement telt, ongeacht hoe) of tellen er ook maatschappelijke doelstellingen. Dat laatste begint pas een beetje door te sijpelen. En niet bepaald door druk van de pensioendeelnemers, want die zal het een rotzorg zijn.

Uitgekleed
Uitgekleed17 sep. 2018 - 15:54

"Ongeïnformeerde kletspraat, zoals gebruikelijk. De pensioenfondsen moeten zorgen dat er dekking is voor toekomstige verplichtingen en dat is nooit anders geweest." Het is wel anders geweest. Nog nooit werd het beleid voor 10 jaar zonder prijscompensatie vastgesteld. Gemakshalve gaat U voorbij aan aan de plundering van de pensioen reserves in de kredietcrisis die overigens helemaal niet is opgelost. ”Het enige wat hen tegenhoudt zijn de pensioendeelnemers die net zoveel als Buffet uitgaan van maximaal rendement tegen een minimale inleg.” Beter lezen: De pensioenen zouden zelfs niet verhoogd hoeven worden met een prijscompensatie wanneer de rente niet hoger wordt dan 2%. Dat offer kan nog gevraagd worden omdat hiermee de komende inflatie in bedwang gehouden wordt.

Piet de Geus
Piet de Geus17 sep. 2018 - 23:10

"Het is wel anders geweest." Nee. Pensioenfondsen hebben nooit gewerkt als een omslagstelsel, zoals de AOW. De opzet is altijd geweest dat je spaarde voor je eigen pensioen. Wel is er van tijd tot tijd gesjoemeld met de regels en ook nu is daar in feite sprake van: gepensioneerden worden nog steeds uit de wind gehouden op kosten van de jongeren. Het pensioenakkoord moet aan die praktijken een einde maken. "De pensioenen zouden zelfs niet verhoogd hoeven worden met een prijscompensatie wanneer de rente niet hoger wordt dan 2%." Over de rekenrente heb ik het al gehad: daarvoor is een goed alternatief voorhanden. Maar nog steeds heeft dit niks te maken met het streven naar maximaal rendement voor een minimale inleg, waarmee de pensioenfondsdeelnemers keurig achter Buffet en consorten aanhobbelen.

Uitgekleed
Uitgekleed18 sep. 2018 - 12:56

"Nee. Pensioenfondsen hebben nooit gewerkt als een omslagstelsel, zoals de AOW. De opzet is altijd geweest dat je spaarde voor je eigen pensioen." Nou daar zegt U wat. Het is de gepensioneerden met hun pensioenfondsen beslist al eens opgevallen dat hun bedrijfspensioenen tot nu, al met 20% gekort zijn, in tegenstelling tot hun AOW. "Over de rekenrente heb ik het al gehad: daarvoor is een goed alternatief voorhanden." Dat alternatief past bij het het streven van beleggers want het drijft de rente op van 2% naar 3.65%. Ook de overheid heeft het startsein gegeven tot rente verhoging met de BTW verhoging. Goed voorbeeld doet goed volgen. Maar alles in het voordeel van beleggers moeten de werkbijen betalen. Lage rente is een zegen voor de reële economie maar wel in het nadeel van de financiële sector.

Piet de Geus
Piet de Geus19 sep. 2018 - 1:13

"Dat alternatief past bij het het streven van beleggers want het drijft de rente op van 2% naar 3.65%." Je hebt werkelijk geen idee waarover je praat. De rekenrente heeft geen donder te maken met het opdrijven van de rente die mensen ontvangen voor hun geld. Het heeft louter te maken met het soort rendement op basis waarvan je berekent hoeveel je uit kunt keren van een opgebouwde som. En dat is nu eenmaal niet de dagrente die banken onderling hanteren maar een rendement dat wordt bepaald door een deel beleggingen, een deel obligaties enzovoorts. Laat ik je een geheimpje verklappen: mensen die particulier pensioen opbouwen bij een pensioenverzekeraar krijgen een pensioen uitgekeerd dat is gebaseerd op dat gemiddelde rendement voor veeljarige beleggingen. Alleen voor pensioenfondsen werkt dat anders en dat is het gevolg van een politiek besluit van een enkele minister.

Uitgekleed
Uitgekleed19 sep. 2018 - 22:01

" De rekenrente heeft geen donder te maken met het opdrijven van de rente die mensen ontvangen voor hun geld." De rekenrente heeft wel te maken met de marktrente. Trouwens het gaat niet zozeer over rente die mensen ontvangen want dat is altijd veel minder dan wat zij betalen aan rente. Alleen beleggers ontvangen veel rente wat weer betaald wordt door de werkbijen. " mensen die particulier pensioen opbouwen bij een pensioenverzekeraar krijgen een pensioen uitgekeerd dat is gebaseerd op dat gemiddelde rendement voor veeljarige beleggingen." Feitelijk zijn dat ook weer beleggers met hun pensioen. Dat gaat alleen goed als de beurzen weer volop winst maken, maar die winsten drogen op door de lage marktrente wat noodzakelijk is voor een geleidelijk herstel van de economie wat weer een lange termijn doelstelling is. Alle halleluja ten toon gespreid op Prinsjesdag door plotseling overal achterstallige onderhoudskosten te betalen in de publieke sector is geen uiting van bloeiende economie, tenzij men enkel handel tot de economie rekent, wat al jaren superwinsten maakt maar niet in de portemonnee beland van de werkbijen

Break on through
Break on through14 sep. 2018 - 16:05

Goed onderwerp. Wachten is op een volgende crisis. Maar lets face it. Deze crisis heeft echt totaal andere effecten dan de beurscrach van 1929. Bankiers zijn inderdaad boeven. Wist ik al sinds de 80's Banken zijn weinig minder dan nutsbedrijven die onze geldstromen begeleiden.. Alleen vinden ze zelf nog steeds dat de hele wereld om hen draait.. Maar goed, de volgende zal als effect hebben dat 96% van de beroepsbevolking werkeloos is... Al het beschikbare geld zit dan op een grote hoop bij een paar megagraaiers. De rest heeft het nakijken. Invoering van een onvoorwaardelijk basis inkomen is daarom een pré. Verder ben ik van mening dat politieke partijen als de PVV, FvD en de VVD vervolgd, verboden en ontbonden dienen te worden.

Jan de Kort
Jan de Kort14 sep. 2018 - 15:08

In een scherpe analyse presentatie laat Arno Wellens op basis van harde cijfers zien dat zo'n beetje alle Europese banken in feite failliet zijn. De marktwaarde ligt bij de meeste banken onder de boekwaarde. Bankiers geven aan dat zij hun pensioen niet bij hun eigen bank zouden stallen, en dat zegt eigenlijk al genoeg. Het is de politiek die de banken in de lucht houdt, met uiteraard ons belastinggeld. En zolang het stemvee dus maar achter onze politici blijft staan kan het zo wellicht nog een tijdje doorgaan. Maar steeds meer mensen worden wakker en dan zal het systeem hard onderuit gaan, veel harder nog dan in 2008. Kijk hier de presentatie. Warren Buffet heeft er ook nog wel het een en ander over te zeggen. http://925.nl/archief/2018/09/13/tien-jaar-na-lehman-brothers-aftellen-naar-de-volgende-klap/

Markzelluf
Markzelluf14 sep. 2018 - 14:05

De kredietcrisis raakt vrijwel iedereen; pensioengerechtigden en mensen die pensioenen opbouwen. Spaarders, jongeren, ouderen, huurders, woningbezitters (sommigen, vooral in krimpregio’s) hebben een al dan niet gerealiseerd boekverlies). En de belastingbetalers natuurlijk.

Poezenmens
Poezenmens14 sep. 2018 - 13:37

Tien jaar na de val van Lehman Brothers Voor de rijken heeft het in ieder geval geen enkele consequentie gehad, integendeel: rijkste 1% bezit 50,1% van de rijkdom op aarde De rijken worden rijker. Hun aandeel in de totale welvaart van de wereld liep, na een vorig hoogtepunt van 42,5% in 2008 (het begin van de crisis) op naar 50,1% in 2017.

3 Reacties
LaBou
LaBou 15 sep. 2018 - 5:10

Dat is ook niet zo verwonderlijk. Die 1% heeft de rekening bij de 99% neergelegd. Zodoende werd hun kapitaal niet aangetast en kon veilig doorgroeien terwijl de rest armer werd.

HM van der Meulen
HM van der Meulen15 sep. 2018 - 7:27

Het rare is dat sommige mensen schijnen te denken dat het toch geen groot verschil kan uitmaken, dat er een paar superrijken op de wereld rondlopen en dat het zou getuigen van jaloersheid, als je stelt dat zoiets -behalve politiek en moreel gezien ongewenst- ook economisch gezien zeer ongezond is. Ik kan me nog herinneren van Monopoly dat het spelletje dan afgelopen was en dat we dan opnieuw begonnen.

José
José15 sep. 2018 - 9:18

Ik moet opeens denken aan een interview met Gordon Lafer, auteur van het boek ‘The One Percent Solution: How Corporations are remaking America one state at a time’ "What is the problem that the 1% needs to solve? Politically, their single biggest problem is: How can they advance policies that continue to make the economy more unequal while avoiding a populist backlash? And there are different solutions and strategies. But one of them is to lower everyone’s expectations. That happens in a number of different ways, but the legislative work is definitely part of it. Some of it is privatizing public services, which means that you get used to doing with less—less health care, fewer libraries, crappy schools. But also, when a service is completely privatized, there’s no one that I can complain to. And that’s one of the things they’re trying to accomplish—to make it harder to protest, and to take away the institutional and legal channels for people to protest corporate prerogatives. All of it is part of a strategy of lowering expectations and conditioning people to accept less and less and less." "One thing that surprised me is the extent to which the super-rich are already plotting an exit strategy in case the American empire falls apart. High, high level Wall Street people are talking about how they and their friends are buying private islands and private landing strips. I found three companies that are converting old nuclear missile silos—one of them is called Luxury Survival Condo. Some of it is a fear of terrorism, but some of it is that the economy could fall apart and there would be total anarchy. People at the very top, who presumably have a pretty good view of the economy, think that things might crash. And even the fear that things might crash doesn’t move them to say, “oh, we better share the wealth a little more.”" http://inthesetimes.com/article/19785/how-corporations-rig-the-rules-and-crush-dissent Een recensie van het boek: https://www.nybooks.com/articles/2017/12/07/big-money-rules/

Henk Joh
Henk Joh14 sep. 2018 - 11:08

Ik zie de uitlating door de FED over “de verloren generatie” minder van toepassing in Nederland. Het is inderdaad moeilijker om een starterswoning te krijgen. In historisch perspectief valt dat denk ik wel mee, een aantal generaties geleden was dit in ieder geval ook van toepassing. De maatregelen voor hypotheken hebben in ieder geval tot gevolg dat de jongere generatie minder problemen heeft bij calamiteiten en crisis. Een gezonde buffer, zoals ook bijv bij onze oosterburen. Probleem wat m.i. Gevaarlijker is, is de generatie. 30-50. Wie weet hoeveel aflossingsvrije hypotheken er daar nog zijn.

watsgebeurt
watsgebeurt14 sep. 2018 - 8:43

En het is wachten tot de volgende klap. Er is namelijk helemaal niets veranderd. In feite is de luchtbel opnieuw en verder opgeblazen en heeft de FED, ECB en Bank of Japan een kans tot reset aan zich voorbij laten gaan. De huidige luchtbel waar we nu in bevinden is daar het gevolg van. Geld is makkelijk te verdienen op de Nasdaq. Huizenprijzen gaan wereldwijd door het dak. Alles lijkt walhalla. China staat er werkelijk verschrikkelijk voor, Zuid-Europa idem. Amerika lijkt te groeien maar de schulden bij huishoudens en bedrijven zitten op een all time maximum en om maar te zwijgen van het jaarlijkse begrotingstekort. Ik weet natuurlijk niet wanneer maar eens wordt deze rekening vereffend en dan gaat het heel erg pijn doen. Tsja en iedereen weet hoe een crisis (schuldencrisis) of hyper inflatie (eveneens een crisis) vaak eindigt.

webmaatje
webmaatje14 sep. 2018 - 8:39

Vandaag in het Financieel Dagblad een artikel over hoe Europa zelf de financiële crisis veroorzaakte. https://fd.nl/achtergrond/1267383/een-economische-ramp-en-nog-zelf-veroorzaakt-ook In het artikel wordt het boek Crashed van de historicus Adam Tooze genoemd. Schijnt een zeer lezenswaardigboek te zijn.

7 Reacties
José
José14 sep. 2018 - 10:36

Als u toegang heeft tot De Groene Amsterdammer kunt u hier een uitgebreid interview met Adam Tooze lezen naar aanleiding van zijn boek Crashed: ‘Volgens historicus Adam Tooze begon met de bankencrisis van 2008 een nieuw tijdperk. Het mondiale financiële systeem blijft op Amerika leunen, terwijl dat politiek onberekenbaar is geworden.’ In zijn analyse hebben zich tegelijk met de bankencrisis in 2008 vier grote onderstromen in beweging gezet, die stuk voor stuk de wereld waarin we nu leven bepalen. https://www.groene.nl/artikel/we-hebben-de-verkeerde-lessen-uit-de-crisis-getrokken Een boekbespreking van ‘Gecrasht: Hoe tien jaar financiële crises de wereld veranderde’ door Casper Thomas: https://www.groene.nl/artikel/een-geschiedenis-die-nog-volop-bezig-is En Ewald Engelen heeft een essay over 10 jaar na de crisis geschreven: ‘Tien jaar na het begin van de financiële crisis leven de verantwoordelijke bankiers voort in verder toegenomen weelde, terwijl de rest het moet doen met lagere pensioenen, hogere zorgkosten en stijgende woonlasten. Mede mogelijk gemaakt door de politiek.’ https://www.groene.nl/artikel/herschikken-van-de-dekstoelen

Cliff Clavin
Cliff Clavin14 sep. 2018 - 11:50

@ Webmaatje en José - mooi dat J. Adam Tooze genoemd wordt! Hij schreef onder veel meer ook het boek: "Statistics and the German State, 1900-1945 : The Making of Modern Economic Knowledge" (Cambridge University Press, 2014). Ik kan het niet laten om een korte omschrijving van de uitgever te plaatsen: ------- "Tooze provides an interpretation of the dramatic period of statistical innovation between 1900 and the end of World War II. At the turn of the century, virtually none of the economic statistics that we take for granted today were available. By 1944, the entire repertoire of modern economic statistics was being put to work in wartime economic management. As this book reveals, the Weimar Republic and the Third Reich were in the forefront of statistical innovation in the interwar decades. New ways of measuring the economy were inspired both by contemporary developments in macroeconomic theory and the needs of government. The Weimar Republic invested heavily in macroeconomic research. Under the Nazi regime, these statistical tools were to provide the basis for a radical experiment in economic planning. Based on the German example, this book presents the case for a more wide-ranging reconsideration of the history of modern economic knowledge." ------- Dat moet te denken geven, in deze hoogst instabiele ('volatiele') tijden.

webmaatje
webmaatje14 sep. 2018 - 19:00

@Josë Dank je voor deze zeer lezenswaardige links @Cliff en Josë Zojuist kwam de paketdienst het boek Crashed brengen Zal het binnenkort lezen evenals enige boeken van Yanis Varoufakis. Yanis schreef over Crashed: A majestic narrative ... informative and often delightful, insights are to be found on every page Eergisteren zond ZDF-Zoom een reportage over de Deutsche Bank en vooral over de rol van chef Josef Ackermann die tijdens de crisis mooi weer speelde wat de positie van zijn bank betrof Alsnog te zien in: https://www.zdf.de/dokumentation/zdfzoom/zdfzoom-geheimakte-finanzkrise-110.html Geheimakte Finanzkrise - Droht der nächste Jahrhundert-Crash? Droht der nächste Jahrhundert-Crash? - Film von Dirk Laabs

Cliff Clavin
Cliff Clavin14 sep. 2018 - 19:55

@ Webmaatje - ha, dank voor die verwijzing naar het ZDF-programma. Omdat ik geestelijk nog aan het 'inhuizen' ben, op een mooie locatie, ontgaat me het een en ander. Ik ga kijken! En: Josef Ackermann heeft in menselijk opzicht een buitengewoon slechte reputatie opgebouwd. Dat weet ik uit artikelen, en ook via documentaires op de Duitse publieke TV, waarin ex-medewerkers een boekje over dit sujet opendoen. De haren rijzen je te berge. Onze troost: al het slechte, stiekeme, hebzuchtige, dat wordt door de geschiedenis zelf genadeloos ontmaskerd. En de betrokkenen worden nooit in liefde herdacht, door wie dan ook.

José
José15 sep. 2018 - 5:49

Dan wil ik nog even wijzen op de uitzending van Tegenlicht morgen over de vraag of we aan de vooravond staan van een nieuwe crisis: https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2018-2019/stilte-voor-de-crash.html

José
José15 sep. 2018 - 7:00

Zojuist las ik nog een verwijzing van Marc Chavannes naar een essay van Adam Tooze in Foreign Affairs: https://www.foreignaffairs.com/articles/world/2018-08-13/forgotten-history-financial-crisis

Cliff Clavin
Cliff Clavin15 sep. 2018 - 12:09

Beste José en Webmaatje - berichtenbrenger Cliffie beschikt goddank nog altijd over een prima geheugen. Over Josef Ackermann, manager Pierre Wauthier, en de al te vroege dood van de tweede: https://www.zeit.de/2016/49/josef-ackermann-deutsche-bank-streit http://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/tod-von-zurich-manager-pierre-wauthier-ist-bis-heute-raetselhaft-14508055.html https://www.bild.de/geld/wirtschaft/ackermann-josef/und-der-selbstmord-eines-managers-32035812.bild.html De documentaire: https://www.ardmediathek.de/tv/Dokumentationen-und-Reportagen/Tod-eines-Managers-Der-Fall-Wauthier/hr-fernsehen/Video?bcastId=26131780&documentId=56025652 Ze zeggen: het internet vergeet nooit. Nu wil het toeval, of anders wel Onze Lieve Heer, dat Cliffie ook niet zo excellent is in het vergeten. Volgende keer: het onderzoekswerk van Sarah Waters over de zelfmoordgolf bij France Télécom, 2005-2015, die plaats vond omdat de werknemers aldaar onder onmenselijke druk werden gezet (wegens: produktiviteit en winst). Ze mochten niet eens langer met elkaar op hetzelfde kantoor zijn, want dan zouden er, warempel, gezelligheid en sympathie voor elkaar kunnen optreden; en die dingen zijn natuurlijk slecht voor de beurskoersen en de aandeelhouders. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5378294/ Het late kapitalisme is krek hetzelfde als structurele en georganiseerde moord.

Frans_Cobben_Halsteren
Frans_Cobben_Halsteren13 sep. 2018 - 19:35

Jongeren van 2018 begrijpen niet hoe goed ze het hebben(internet 2.0 en goedkope vliegreizen). Flexibilisering van de arbeidsmarkt is nodig om meer nieuwe jobs te laten ontstaan. Veel jongeren willen zelf tijdelijke jobs. Wie klaagt over hoge huizenprijzen kan ook een huis in Zeeland of Flevoland of Overijssel of Friesland kopen.

6 Reacties
Cliff Clavin
Cliff Clavin13 sep. 2018 - 22:11

Tijdelijke jobs? Goedkope vliegreizen? - had je erbij verteld: plus de totale oorlog (Der Totale Krieg) tegen het klimaat, dan had je nog een zweempje van realiteitsbesef getoond, Frans. Je leeft in fictie. Levensgevaarlijke fictie. Zoek maar eens op het werk van Greta Krippner, over 'fictitious capital'. Je bent een apostel van iets wat niet kan.

webmaatje
webmaatje14 sep. 2018 - 8:43

Ik woon in Flevoland. Hier zijn de huizenprijzen ook al flink gestegen. Probeer het in Berlijn. Daar heb je nog wel wat keus voor 150.000 euro.

LaBou
LaBou 14 sep. 2018 - 10:46

Berlijn? €150.000? vergeet het maar. Misschien in Moskou.

Guurtje Gruttemetut
Guurtje Gruttemetut15 sep. 2018 - 7:15

"Berlijn? €150.000? vergeet het maar" Lekker feitenvrij weer, op dit moment staan er 665 woningen in Berlijn te koop voor een prijs tot 150.000 euro. https://www.immobilienscout24.de/Suche/S-T/Wohnung-Kauf/Berlin/Berlin/-/-/-/EURO--150000,00?enteredFrom=result_list

madbako
madbako15 sep. 2018 - 14:27

@Guurtje Gruttemetut 15 september 2018 at 09:15 Lekker feitenvrij weer, op dit moment staan er 665 woningen in Berlijn te koop voor een prijs tot 150.000 euro. De eerste die ik op het lijstje tegenkom is 129K voor 18 m2. Dat noem ik geen woning meer

Guurtje Gruttemetut
Guurtje Gruttemetut15 sep. 2018 - 15:50

@Madbako "Dat noem ik geen woning meer" Is wat mij betreft ook wat aan de krappe kant maar dat maakt niet dat het geen woning meer is. En laten we wel zijn, het leven bestaat uit keuzes maken en verantwoordelijkheid voor de consequenties van je eigen gedrag nemen. Een beetje de schouders er onder en een prima woning ligt voor de meesten van ons onder handbereik. Al zijn er natuurlijk lieden die last hebben van een ingebakken zure verongelijkheid en jaloersheid; daar is geen kruid tegen gewassen.

Cliff Clavin
Cliff Clavin13 sep. 2018 - 17:56

Wat betekent dit tekstfragment: "Volgens Maasbach is daarnaast het wantrouwen in de financiële sector fors toegenomen, niet alleen in de sector zelf, maar ook in de mensen die er werkzaam zijn: ‘Ze zijn niet te vertrouwen.’" Voor het overige: waren de hypotheken (waar?) "een groot onderdeel van het ontstaan (sic) van de crisis"? Wordt hier gedoeld op de drama's rond Fanny Mae en Freddie Mac? Is er in ons land iets vergelijkbaars gebeurd, dan? Dat is niet zo, meen ik. Lees bijvoorbeeld de sectie "Fanny Mae And Freddie Mac Did It", in Philip Mirowski's "Never Let A Serious Crisis Go To Waste" (Verso, 2013). Ik kan me veel commentaren uit die crisisjaren nog naar de geest herinneren. Bijeen een bonte waaier van pogingen tot uitleg, en maar heel weinig ervan kwamen ook maar in de buurt van de precieze toedracht. Uiteindelijk leidden die tesamen tot een Theorie Van Alles, wat hetzelfde is als een Theorie Van Niets. Een Verloren Generatie? Omdat ze minder verdient, vergeleken met die van haar ouders? Gemiddeld? En met welke uitschieters naar beneden en naar boven? Ook als je deze definitie van dat eerste begrip afzwakt, betekent ze niets. Het is niemands geboorterecht om een hoger inkomen te verwerven dan de eigen ouders. En je kan ook minder verdienen, maar een leven van grote voldoening leiden. Zo, Gordon Brown maakt zich zorgen. Tegelijk mag hij zichzelf en zijn vroegere kompaan Tony Blair het een en ander aanrekenen, wanneer het gaat om de oorzaken van die crisis van 2008, en de nieuwe die op komst is. Want New Labour (van de Derde Weg, hallo Anthony Giddens) stuurde zelf aan op meer en meer flexibilisering, deregulering, privatisering, toenemende schuldenbergen, een aftakelend hoger onderwijs, de afbraak van de NHS, zie ook de schandalige (aan private partijen uitbestede) herkeuringen van de Britse arbeidsongeschikten (door notabene een Frans IT-bedrijf, over expertise gesproken)": http://www.newleftproject.org/index.php/site/article_comments/atos_notes_on_a_neoliberal_scandal Fijne jongens, niet? En ook als de Tories de uitvoerders waren: links maakte al deze sociale terreur pas mogelijk (net als in Nederland, Duitsland, elders). Gordon Brown is ofwel vergeetachtig, of hij werkt aan een verbetering van zijn eigen image. OK, ik meander, maar ik kan niet anders. Het artikel laat niet meer toe, en ik kan ook niet beoordelen aan wie dat liggen kan.

2 Reacties
Hiltermann
Hiltermann13 sep. 2018 - 20:05

Vooral niet nadenken over de gigantische hoeveelheid gebakken lucht waarmee meneer Draghi tijdens zijn voorzitterschap van de ECB de EU heeft opgezadeld. Om zwakke banken te steunen kocht de ECB voor het lieve sommetje van 2400 miljard euro nagenoeg waardeloos schuldpapier op. Bij Draghi draaiden de geldpersen op dubbele snelheid. De crisis van 2008 is begonnen in de VS maar verspreide zich peil snel over de wereld dankzij de internationale verbinding die banken hebben. Er liggen al weer een aantal lonten te sissen die op enig moment het kruit zullen bereiken. Wanneer en waar de eerste klap valt is giswerk. In de EU is Frankrijk een goede kandidaat. Zwakke regering, zwakke banken, te invloedrijke vakbonden. Dreigende instabiliteit van de EU is een ander kruitvat. Problematische lidstaten zoals Polen, Hongarije, Bulgarije en Roemenië zijn niet in het gareel te houden. Over zes maanden zien we wat een slecht voorbereid vertrek van het VK uit de EU aan ellende oplevert. Mevrouw May is zeer onverantwoordelijk bezig door de brexit op zijn beloop te laten. De EU zou voor eenheid en stabiliteit gezorgd hebben. We gaan nu zien hoe de EU met echte problemen omgaat. De geschiedenis geeft geen rooskleurig beeld.

Cliff Clavin
Cliff Clavin13 sep. 2018 - 20:52

@ Hiltermann - dank voor je bijdrage. Zelf acht ik de vakbonden in Frankrijk niet gevaarlijk, eerder een deel van een mogelijke verbetering. Maar ik geef je na: voor wat het grotere beeld aangaat zie je het goed, uitstekend zelfs. Het creëren van geld waar geen enkele tastbare waarde in de reëel existerende wereld tegenoverstaat, is levensgevaarlijk. Schattingen over de nog in te lossen schulden, rechtstreeks veroorzaakt door die crisis van tien jaar geleden (die nog altijd doorraast, al zien onze zogeheten leiders dat anders), die belopen 16 triljoen dollar - en indien juist, dan is dat is in mijn optiek de poort naar de hel. Ze zullen nooit ingelost kunnen worden, alleen al omdat die schuldenberg nog altijd groeiende is. De financialisering van alles onder de zon zal onvermijdelijk leiden tot hyper-inflatoire processen. Misschien kost een micro-studio in Amsterdam in 2020 zo'n 300 miljoen Euro. En kost een maaltijd van Deliveroo dan € 10.000. We hebben dat eerder meegemaakt. Net voordat er oorlog kwam.