Thomas Piketty schrijft manifest voor radicale Europese eenwording

Thomas Piketty, de Franse econoom die momenteel internationaal voor veel beroering zorgt met zijn boek ‘Capital in the Twenty-First Century’, heeft samen met 14 Franse collega-intellectuelen een Manifest voor Europa geschreven. Het manifest pleit voor radicale hervorming van de Europese besluitvorming en instituties, voor het bundelen van Europese tekorten en voor een Europees belastingstelsel.

De Franse academici haken daarmee in op voorstellen die eind vorig jaar al werden gedaan door een groep Duitse intellectuelen, die zichzelf de Glienicker Gruppe noemt. De auteurs van beide pamfletten hopen dat hun landen gezamenlijk opnieuw een voortrekkersrol kunnen spelen bij de eenwording op het Europese continent.

Hoewel het manifest zeer kritisch is over de huidige EU en haar besluitvoering, zien de auteurs niets in het nationaal-populisme van partijen als UKIP, Front National of de PVV. In plaats daarvan pleiten zij voor een nog intensievere samenwerking, die gepaard zou moeten gaan met ingrijpende politieke hervormingen die voor meer democratie zorgen.

Het eerste voorstel van het manifest behelst dat Eurolanden, te beginnen met Frankrijk en Duitsland, gezamenlijk omzetbelasting gaan heffen. Hierdoor kunnen multinationals niet langer misbruik maken van ‘loopholes’ in de diverse eurolanden en kan de eurozone uiteindelijk zichzelf van een budget voorzien. Een efficiënt en fair gedeeld belastingstelsel kan draagkracht creëren voor Europese investeringen. In tegenstelling tot het huidige afdrachtsysteem.

De huidige structuur met de Economische Commissie, Raad van Ministers en de Europese Raad zou plaats moeten maken voor een twee-Kamersysteem. Het Europees Parlement zou als enige direct gekozen volksvertegenwoordiging blijven bestaan, naast een Europese Kamer, waarin deelnemende landen een aantal zetels hebben op basis van inwoneraantal. De Europese Kamer zou initieel alleen bestaan uit landen die vóór verdere eenwording zijn, maar ook ruimte bieden aan alle andere EU-landen mochten ze daar later toch toe bereid zijn. Dit nieuwe systeem zou de besluitvoering niet alleen democratiseren, maar ook vitaliseren, omdat lidstaten niet langer hun vetorecht kunnen inzetten. 

Het derde voorstel in het manifest is het bundelen van Europese tekorten. Hoewel de auteurs pleiten voor radicale intensivering van Europese samenwerking op politiek, fiscaal en budgettair gebied, hekelen ze de vaak onzinnig aandoende regeldrift van de huidige EU. Het Europa dat zij voorstaan houdt zich dan ook niet met dat soort kleine dingen bezig, maar wil bijvoorbeeld wel tegenwicht kunnen bieden aan konkelende financiële instanties, die overheden van crisis naar crisis lijken te begeleiden. Door Europees slagvaardig en als een geheel te kunnen optreden, hoopt men het economische tij te kunnen keren, zodat economisch, sociaal en milieuherstel kan beginnen.

Lees het volledige manifest in The Guardian.