Joop

Thierry en de Latijnse School

Opinie

•

04-03-2018

•

leestijd 6 minuten

•

256 keer bekeken

•

Thierry was het slimste jongetje van de klas en hij mocht naar de slimste school waar hij de slimste woordjes uit de slimste talen leerde, zoals oikofobie en eugenes

Ter nagedachtenis aan Herman Besems, leraar Engels Stedelijk Gymnasium Nijmegen, die me heeft geleerd hoe je met een open hart in de klas en in de mensheid staat.

cc-foto: Frans Peters

Een atheïstische politicus uit het progessieve Nederland met KKK-gedachtegoed, die met hoogdravend cultuurgevoel Latijnse frasen rondbazuint en de populistische meute meekrijgt. Voor mijn vrienden en studenten in de VS is er geen touw vast te knopen aan de persoon Thierry Baudet. Je moet daarvoor eerst het Nederlandse schoolsysteem begrijpen.

In Nederland gebeurt er iets groots als je 12 bent en in de brugklas zit. Dan ben je weer terug in de eerste klas want het leven begint opnieuw. Zelfs de onderwijzer krijgt een nieuwe naam en is nu een leraar. Met een test en een docentenadvies hoor je ineens bij de minst, gemiddeldst, of meest intelligente mensen. De scholen heten VMBO, HAVO en VWO, en VWO heeft nog een super-school die gymnasium heet.

Huiverige vragen Mijn Amerikaanse studenten schuiven ongemakkelijk in hun stoel. Dit mag in Amerika niet. Verschillen zijn er hier natuurlijk net zo hard, tussen openbare en privéscholen, en in geografische en socioeconomische stratificatie. Maar je mag het zo niet noemen, of institutionaliseren. Dat mag niet van de grondwet. En je mag ook geen dingen zeggen als “Mijn dochter is een echt havo-kind” of “Mijn dochter is slimmer dan mijn zoon”.

Er komen wat huiverige vragen uit de collegezaal. “What if you’re 11 and you’re having a bad year?” , of “Kids’ minds do not develop linearly. How does this system work?” , of “Can you at least switch tracks if it turns out that you’re in the wrong one?” Ze slaken een zucht van verlichting als ik ze vertel dat je (weliswaar met wat tijdverlies) van niveau naar niveau kunt springen. Maar fijn voelt het niet.

Voor Thierry is het wel fijn. Hij is het slimste jongetje van de klas en hij mag naar de slimste school. Daar leert hij de slimste woordjes uit de slimste talen, zoals oikofobie en eugenes. “ Vade me cum!” , zegt de rector van Thierry’s school die niet maar gewoon een directeur is. “Ga met me mee, Thierry!, dan “borgen” we samen “het Europese erfgoed” en de “joods, christelijke wortels van de West-Europese cultuur” (citaten uit het Gymnasium vademecum, oftewel handboek). Thierry leert alle woordjes en alle waarden.

Gouden toilet Donald woont ver weg en hij vindt woordjes moeilijk. Hij kan ze nooit onthouden, zelfs niet de woordjes van zijn eigen volkslied waarvan hij om de andere er een vergeet of per ongeluk met een hoofdletter schrijft. De waarden leert Donald wel, de gouden waarden van het Westen op een gouden toilet. En zo worden Donald en Thierry vriendjes in haat en politiek.

Donald heeft veel meer macht, maar hij kijkt met jaloezie naar Thierry die zo maar mag zeggen dat wit bloed niet met zwart bloed verdund moet worden, of dat zwarte mensen een lager IQ hebben. Thierry’s collega’s en kranten debatteren democratisch over het waar of niet waar van Thierry’s haat, en ze gaan niet met akelige protest-mutsjes de straat op. Wat een weelde heeft Thierry, een weelde die vastgeketend ligt, niet in een cultuur van goud of wapens (ik een beetje meer dan jij), maar in een cultuur van elitarisme (ik een beetje beter dan jij). Er spreekt een trouw uit de Hollandse politieke elite die tussen de Amerikaanse partijen ver te zoeken is, en Donald zou al zijn gouden toiletten à la minuut inruilen voor deze trouw.

Latijnse liederen Ik ken de Latijnse wereld van Thierry, en ik hou net als Thierry van Latijn. Mijn prachtvader zong me met liefde voor mens en wetenschap in slaap met Latijnse liederen uit zijn seminarietijd. En net als Thierry zat ik op een Stedelijk Gym.

Ik heb daar mijn liefde voor leren ontwikkeld, maar ik kreeg er ook een keer meppen omdat ik niet de juiste college-schoenen had, en een vader met een verkeerd beroep (maatschappelijk werker). Mijn leraren waren allemaal geweldige mensen begaan met de mensheid, maar de schoolcultuur, de drukkende komaf van een hoop leerlingen, en de exclusieve geur van de geschiedenis van exclusieve beschavingen, daar kon geen egalitaire leraar tegenop.

Thierry heeft daar veel van geleerd. Hem kan het leren volgens mij verder geen mallemoer schelen (anders doe je wat beter onderzoek naar de intelligentie van mensen), maar hij heeft alle elitaire trucjes goed onder de knie. Als hij met zijn Steinway-vleugel vrijt kan hij “coierit cum granditer piano” zeggen, of zoiets.

Europees erfgoed Mijn zoon leert geen Latijnse woordjes. Hij zit in seventh grade en mijn moeder vraagt op wat voor school hij nu zit. Ze wil eigenlijk weten of hij een vwo-kind is. Het enige wat ik kan zeggen is dat het hier in Amerika gewoon doorgaat zoals op de basisschool, allemaal samen. Mijn kind vliegt vrij rond in het niemandsland van het Amerikaanse onderwijssysteem.

Ikzelf trouwens ook. Ik heb ooit Engels en taalkunde gestudeerd, en zeker geen Nederlands, maar nu mag ik zomaar een programma Nederlands runnen op de meest vooraanstaande openbare universiteit van het land. Ik heb me nog nooit zo hokjesloos gevoeld.

Thierry weet daarentegen precies waar hij hoort. Hij hoort niet bij de mensheid, maar op de Latijnse School. Lekker stevig vast in het klassieke klassenbewustzijn van het Europese erfgoed. Fuck everyone else. En een hoop fanaten bevestigen Thierry’s waanideeën. “Blank” zou bijvoorbeeld een beter woord zijn dan “wit”, want als “blank” is het in het Latijn begonnen, en als “blank” zal het dus blijven! Een beetje taalkundige lacht zich krom.

Vredige samenleving Misschien moeten we Thierry en de fanaten van de Europese beschaving dan via het Latijn bereiken. Ik heb twee mooie woorden voor ze, qualis en aequalis , ze klinken zo Latijns-hetzelfde. Er is, geloof ik, geen etymologisch verband, maar het gaat in het leven niet om etymologische verbanden. Het gaat om liefde en vrede, en kwaliteit en gelijkheid vormen in balans een vredige samenleving, en vredige scholen.

Het bestaansrecht van scholen staat verankerd in de Nederlandse grondwet met een recht, niet alleen op onderwijs, maar op bekwaamheid van hen die onderwijs geven. Een vorm van onderwijskwaliteit in de grondwet, en godzijdank is dit zo. In Amerika staat onderwijs niet in de grondwet, en kwaliteit van onderwijs dus al helemaal niet. De staatsloterij betaalt hier de krijtjes , en verder geen algemene standaarden, geen eindexamens, niks.

Gelijkheid staat wel in de Amerikaanse grondwet, en daarom mag je geen vmbo, havo, vwo creëren. Via het gelijkheidsrecht doen scholen op allerlei creatieve manieren hun best de standaardloze boel gelijk te trekken. Vlaamse vrienden die net hier naartoe zijn geëmigreerd staan versteld van de creativiteit op scholen hier. Ik zelf ook nog steeds. En misschien kunnen de gymnasia van Nederland hier dan iets van leren. Ik begrijp dat ze interpersoonlijk een hoop minder exclusief zijn dan in mijn tijd, maar de Europees-exclusieve waarden zijn nog volop aanwezig in het vademecum. Een idee: misschien in 2018 wat uitgebreidere inclusieve en multiculturele waarden toevoegen.

Vriendschap Tot slot nog wat Latijn. Nos Iungit Amicitia , “ons verbindt de vriendschap”, het schoollied van mijn gymnasium. Het kan een hoop verschillende dingen betekenen. “Ons” kan staan tegenover “hun”, en vriendschap tegenover uitsluiting, maar de mooiste betekenis is de inclusieve saamhorigheid tussen mensen. Ik zeg dit niet uit “politieke correctheid” of “identiteitspolitiek” (ik hoor de Nedertrollen alweer schreeuwen), maar uit een gevoel van mensheid en menselijkheid.

De grijparmen van haat zijn in mijn twee landen anders, maar het gevecht ertegen lijkt me redelijk hetzelfde. Over drie weken sta ik met mijn zoon en massa’s andere leerlingen voor Donalds huis te demonstreren tegen de onmenselijkheid van de NRA, het machtige orgaan van Amerikaanse haat. De grootste docentenorganisatie van het land steunt het activisme met een ontegenzeggelijke verklaring die nu op Donalds buro ligt. De nationale organisatie voor schoolbeveiligers heeft eenzelfde verklaring afgelegd, zeker niet de meest politiek-opportune actie voor de school-politie in een zwaarbewapend land.

In een kleiner, vrediger Nederland hoop ik dat de gymnasia, verenigd in de Stichting Het Zelfstandig Gymnasium, zich uitspreken tegen Thierry’s haat met een volgende verklaring:

“Wij, de Gymnasia van Nederland, nemen afstand van Thierry Baudet en zijn mensenhaat.

Nos Iungit Amicitia , wij staan in vriendschap met alle mensen die in ons land en in onze wereld leven.”

Een kortere versie van dit stuk verscheen eerder bij Frontaal Naakt.

Meer over:

opinie, thierry baudet, onderwijs

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

Reacties (52)

Sorteren op:

Spitsroeden van Graaihanden6 mrt. 2018 - 7:01

Als u het niet eens bent met dat mensen in West-Europa uit een Joods-christelijke cultuur komen of welke naam u daar ook aan wilt geven, dan volgt daaruit dat u het eens bent met de stelling: een kind dat atheïstisch wordt opgevoed in Niger krijgt in principe dezelfde geestelijke bagage mee als in België. Dit is niet correct. De hele tekst ademt: "wat goed dat Donald Trump in de VS niet mag zeggen wat Thierry hier zegt". Een gotspe natuurlijk want wij hebben niet eens het 1st Amendment. Als gevolg hiervan ligt het recht op vrije meningsuiting niet vast maar betekent "vrijheid van meningsuiting", wat de regering van dat moment maar vindt dat het zou moeten betekenen. Vervelend voor u dat Thierry uw mooie Latijnse taal zo bevuilt. U noemt qualis en equalis. In het Japans bestaan ook twee woorden voor "de werkelijkheid". Honne (echt gevoelde werkelijkheid) en tatamae (publiek getoonde werkelijkheid). Uw column heeft betrekking op de tweede betekenis. U heeft het over haat in het algemeen. Als u die term gebruikt, ten opzichte van wie zou die haat dan worden geuit ?

Nick the Stripper6 mrt. 2018 - 0:49

Met het lagere of middelbare schoolsysteem in NL danwel de VS heeft Baudets opstelling natuurlijk niet zoveel te maken. Hetgeen het alle kanten op klotsende stuk hierboven degradeert tot een excercitie in overbodigheid. Hoewel knorretje Baudet voor zover ik weet nooit bij het corps heeft gezeten, is zijn aanstellerij typisch corpsballengedrag. Baudet is een faker, een wannabe. Hoe dan ook: dat corporale gedrag bestaat in de VS op minstens zo grote schaal. Waar de Nederlandse lullo's graag dwepen met Latijn om hun elitarisme te benadrukken, daar pochen de Amerikaanse fraternities graag met hun Griekse afkortingen.

bob b.5 mrt. 2018 - 20:45

Intelligentie is geen voorwaarde om een respectabel en wijs mens te worden. Hoewel het wel helpt, alleen niet in het geval van Baudet. Baudet is het Vindicat typje: brallerig, egocentrisch, poenerig, elitair, maar niet echt slim. En zeker niet wijs. Daar hebben zijn oud docenten al eerder heel duidelijk over gesproken. Ondanks zijn dertig jaar denkt en voelt hij als een puber. Hij heeft een geldingsdrang die bepaald geen gelijke pas houdt met zijn kennis en inzicht voor zover aanwezig. Hij viel tijdens het Zijlstra debat ongenadig door de man toen hem door Wilders de oren werden gewassen vanwege zijn elementaire gebrek aan staatkundige kennis. En dan praten we over een jongen die het gymnasium doorliep en slaagde voor zijn rechtenstudie.

doewel5 mrt. 2018 - 14:09

Je moet een goed verhaal over Baudet natuurlijk nooit kapotchecken, maar met alle respect mevrouw, dit is een wat scheve voorstelling van zaken. Als er nou één snoeiharde, darwinistische leefomgeving is, dan is het wel de Amerikaanse highschool. Je hoort mij verder niet klagen hoor, het systeem was me op het lijf geschreven, "De beste tijd van m'n leven, etc", maar de suggestie dat de doorsnee Amerikaanse middelbare school een oase van egalitarisme is, mag niet onweersproken blijven. Misschien geldt dat voor Michigan met zijn gedeeltelijk Nederlandse wortels, ofschoon ik mij dat nauwelijks kan voorstellen, maar in mijn staat niet, sterker nog, ongelijkheid werd en wordt juist overal aangemoedigd. Jezelf onderscheiden is een deugd. Wij denken dat de cito erg is. Well, de cito is een dagje Efteling vergeleken bij de druk van een SATtestje. Ik had klasgenoten die nog liever onverdoofd hun teennagels lieten trekken. Terugkijkend, als vader van een trio middelbare scholieren/studenten, noem ik het een wonder, nee, een absoluut mirakel, dat er niet nog veel meer Columbines plaatsvinden dan het wekelijkse bloedbad van vandaag de dag. (Volgens mij chargeer ik nu een beetje, maar dat komt omdat ik de NYT niet meer lees, ik durf ’t gewoon niet meer. Als het er meer zijn hoor ik het wel.) Als exponent van ons voortreffelijke Nederlandse onderwijs was ik een piepjong baasje tussen allemaal veel oudere seniors. Ik deed eindexamen, I graduated so to speak. Bij alle vakken die ik aanvankelijk volgde werd ik na een maand opgeschaald; 'English' werd 'College English', Algebra werd College Algebra, handenarbeid werd CCPI, Spaans werd American History und so weiter. Bij dat opschalen - feitelijk van een 6-jarig Mavo pretpakket naar een soort van VWO-curriculum - ging het er niet zachtzinnig aan toe; ik herinner mij een soort SWAT-team dat me ten overstaan van al m'n gewelddadige NRA-white trash vriendjes uit de klas ontzette waarna ik, na een debriefing door DEA en FBI-stagiaires, met een gele bus naar een klas van samengeraapte bollebozen werd vervoerd. Of zoiets. Verplicht hè. Van mij hoefde dat niet, want waarom zou je voor je lol de hele dag papers schrijven over Hamlet (Frailty, thy name is woman) was-ie gek of niet?, de diepere oorzaken van de Civil War of de Nuclear Freeze? Ik was bijna 16, ik zat voornamelijk achter de meisjes aan, dat deed ik het liefst, meisjes met een rijbewijs en een Camaro, een Amerikaanse pruttelbak met veel volume en weinig inhoud, en stiekem roken achter de stands, ik kon sjekkies draaien, en dan bij de principal op het matje geroepen worden, prachtig. Willen winnen zit diep in de Amerikaanse ziel. Maar daarmee zit het verliezen ook diep in de Amerikaanse ziel, dat kan niet anders. Winst/verlies is een zero-sum game. Je moet het meemaken om het te begrijpen. Ik was bijvoorbeeld om het op z'n Amerikaans te zeggen: goed in sport, heel goed, wat zeg ik, ik was een absolute held, een ster, een multiple varsity athlete, Springsteens Glory days in the making. De jonge doewel was een alpha male met een beta brain, hoog op de apenrots, ver boven de boomgrens. Iedere morgen, tijdens het kwartiertje homeroom, werden de wapenfeiten van mijn maatjes en mij opgeblazen door de school speaker. Ik glom en glunderde het hele jaar door. Ik wel, mijn buurjongetje niet. Mijn buurjongetje moest dat aanhoren, iedere dag weer. Mijn buurjongetje was de zoon van de gepensioneerde tandarts wiens backyard aan die van ons grensde - we maaiden om en om met de tractor; hij had pukkels, een bril, een chronische koortslip, ongelijke benen en een onbestemde achternaam, iets Pools (nee, niet de una-bomber). Tijdens de lunch zat ie altijd alleen, soms gooide iemand van mijn tafel een stukje pizza naar 'm toe. Lachen. Ik zag dat wel, ik hoorde het lachen, ik registreerde de vernedering, maar ik voelde het niet. Het lot van anderen was precies dat: het lot van anderen. Als ik 'm nu google is hij van de aardbodem verdwenen. Op classreunions kwam hij ook al niet, heel veel mensen komen niet meer. Ik word droevig als ik daaraan denk. Ik denk steeds meer aan dat soort dingen. Dat winner takes all ophemelgedoe levert grootse dingen op, zeker. Het is een vitaal systeem, het vergt alles van iedereen, de hele tijd. Maar 't leidt ook in toenemende mate tot diepe, diepe frustratie bij alles wat niet meteen wint, niet meteen winst oplevert, of, wat ook kan in een veranderde wereld: nooit meer kan winnen. And I mean deep. Die groep groeit, dat kan niet anders, dat zit in de systematiek besloten. Maar wat dit alles met Baudet te maken heeft is me een raadsel.

4 Reacties

2countryman5 mrt. 2018 - 14:58

Mmm... very odd. Clearly whatever education you received it didn't include critical thinking and analysis skills. This article uses a comparison of two ideologically different educational systems as a foil to analyze Baudet's blatant racism and xenophobia. It is NOT a piece comparing educational systems. My goodness take a step back and think before you react because as we would say in America your comment, "Is a very weak take."