Joop

Heftige documentaire over Utrechtse serieverkrachter, DNA en privacy

  •    •  
29-05-2017
  •  
leestijd 1 minuten
  •  
275 keer bekeken
  •  
In een heftige documentaire van Hans Pool wordt het belang, de mogelijkheid, en de gevaren van DNA-onderzoek besproken. Ze doen dit naar aanleiding van de Utrechtse serieverkrachter. Deze reeks aan verkrachtingen van jonge vrouwen zorgde in de jaren ’90 voor veel onrust en bleef twintig jaar onopgelost, totdat er in 2014 uit het niets een DNA-match is.
De verdachte was tot twee keer toe gevraagd om een DNA-monster af te geven, maar was vrij om dit te weigeren. Was de verdachte eerder opgepakt als hij verplicht was geweest om DNA af te dragen?
Volgens de huidige wetgeving kan justitie mensen niet op grote schaal verplichten om DNA af te staan. Ook is beperkt op welke kenmerken onderzoek gedaan kan worden. Maar de technologische mogelijkheden om DNA-onderzoek in te zetten als recherchemiddel groeien ieder jaar. Dit brengt echter ook ontzettend veel ethische en morele dilemma’s met zich mee. Een verdere verplichting tot het afstaan van DNA-materiaal heeft grote gevolgen voor privacy.
De documentaire ‘De jacht op de match’ maakt gebruik van uitvoerige reconstructies en laat het denkproces zien van het OM die een verschrikkelijke misdadiger probeert op te sluiten door middel van DNA-onderzoek. Daarnaast gaat Pool in gesprek met experts over mogelijkheden die in de nabije toekomst gemakkelijk haalbaar zouden zijn en kijkt hij wat voor informatie er uit zijn eigen DNA te halen valt. En dat is nogal beangstigend. Maar weegt dat het af tegen alle misdaden die zouden kunnen worden opgelost?
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (19)

Minoes&tuin
Minoes&tuin30 mei 2017 - 11:15

Zeker heftig. kwam er gisteren toevallig bij uit. Maar toch ben ik nog steeds voor het beschermen van de privacy ondanks alles.

2 Reacties
Okke2
Okke230 mei 2017 - 13:03

Klopt zon serieverkrachter heeft gewoon recht om met rust gelaten te worden, wat denken ze wel bij de overheid.

Minoes&tuin
Minoes&tuin31 mei 2017 - 7:10

Okke Je moet mijn woorden niet verdraaien! Ik heb dat nl. nergens gezegd....

EricDonkaew
EricDonkaew30 mei 2017 - 10:56

Sommige onderwerpen zijn lastig, andere makkelijk (voor mij). Er mag van mij een nationale databank komen met het DNA van alle ingezetenen. Dus deelname verplicht. Verkrachtingszaken kunnen dan voor bijna 100% worden opgelost, met een grote preventieve werking als voordeel. Een potentiële verkrachter zal het wel uit zijn hoofd halen om iemand te misbruiken. Zonder DNA-onderzoek was ook de moord op Marianne Vaatstra nooit, ik herhaal nooit, opgelost. Mazzel overigens dat de dader meewerkte. Die mazzel kun je uitsluiten door medewerking te verplichten. Ook kan DNA-onderzoek verdachten en zelfs veroordeelden vrijpleiten, zoals dat is gebeurd in de Puttense moordzaak. Met privacy heeft het weinig te maken. DNA is niet veel anders dan een vingerafdruk, dus waarom opeens zo moeilijk doen? Ik vind de mogelijkheden van DNA-onderzoek een geweldige ontwikkeling.

3 Reacties
datkanbest
datkanbest30 mei 2017 - 15:37

DNA is absoluut niet hetzelfde als een vingerafdruk. Een vingerafdruk zegt niets over predispositie van bijvoorbeeld kanker. Je DNA kan steeds meer vertellen over je toekomstige leven qua gezondheid.

EricDonkaew
EricDonkaew30 mei 2017 - 19:24

@datkanbest ------------------------- DNA is wat 'uitgebreider' inderdaad. Maar bij opsporing gaat het specifiek om matchen. En in dat opzicht kun je DNA goed vergelijken met vingerafdrukken.

datkanbest
datkanbest31 mei 2017 - 9:46

Ja, bij opsporing gaat het alleen om identificatie, maar voor die identificatie worden markers gebruikt en die markers kunnen soms ook wat over ziektes zeggen. Studenten op de uni mochten weleens markers testen die ook bij identicatie worden gebruikt. Maar zodra er een ziekte aan de marker gelinkt was mocht dit niet meer. Maar als je deze markers uitsluit bij daderidentificatie houd je opgegeven moment niets meer over. En het gevaar zit hem bij DNA databanken zit erin dat het steeds makkelijker wordt om daar meer info uit te halen. En dan moet je maar blijven dat de wetten ons blijven beschermen. Maar dat vertrouwen heb ik niet. Dus ik ben ook absoluut tegen DNA banken opzetten van ziekenhuismateriaal.

joop69amsterdam
joop69amsterdam30 mei 2017 - 9:39

Huiveringwekkende documentaire waarbij de officier van justitie een hoofdrol speelt. Alle details worden met het publiek gedeeld. Wat dat betreft is er in ons DNA niet veel veranderd sinds er in Utrecht misdadigers tentoongesteld worden. https://overalisgeschiedenis.com/2014/04/21/stadion-de-galgenwaard/

Jan Woei
Jan Woei30 mei 2017 - 8:13

Frits Jansen, menselijke fouten zijn altijd een risico, maar zo algemeen gesteld toch geen argument om het niet te doen? Als we de mogelijkheid van menselijk falen als criterium hanteren kunnen we wel stoppen, stil blijven zitten en niets doen. Evenmin lijkt mij een bestendig argument te verwijzen naar de mogelijkheid dat toekomstige generaties vervelende dingen gaan doen met het verplicht afgenomen DNA.

bolle ben
bolle ben30 mei 2017 - 6:32

Interessant dat nu ook huidskleur, en kleur ogen e.d uit dna kan worden gehaald. dat verhoogt zeker de pakkans, en vergemakkelijkt de opsporing an sich. Ik persoonlijk zou een stukje privacy wel opgeven, als monsters als de serieverkrachter van Utrecht daar mee makkelijker opgepakt kan worden. Het is een risico dat ik bewust zou nemen, al weet je natuurlijk nooit wat er in de verre toekomst met de dna gegevens gaat gebeuren, dat besef ik terdege.

4 Reacties
rvb2
rvb230 mei 2017 - 8:07

prima natuurlijk dat u uw privacy wil opgeven. Ik wil dat niet, en zal dus nooit meedoen met een vrijwillig DNA onderzoek. Die keuze moet mogelijk blijven.

EricDonkaew
EricDonkaew30 mei 2017 - 11:00

@rvb ------------------------------------ Door types als jij zou het onderzoek naar de moord op Marianne Vaatstra dusdanig zijn gefrustreerd, dat de zaak wellicht nooit zou zijn opgelost. En dan zal de helft van de Friezen tot in de eeuwigheid blijven denken dat een asielzoeker de moord op zijn geweten heeft.

bolle ben
bolle ben30 mei 2017 - 11:20

rvb – 30 mei 2017 at 10:07 prima natuurlijk dat u uw privacy wil opgeven. Ik wil dat niet, en zal dus nooit meedoen met een vrijwillig DNA onderzoek Ook niet als men beloofd de gegevens nadien te vernietigen, zoals nu gebruikelijk is?

Don Quichote
Don Quichote30 mei 2017 - 13:40

Uit het DNA kan men alles over een persoon halen maar danook werkelijk alles, dat ligt opgeslagen in een systeem en later kan een willekeurige regering om de kosten van de gezondheidszorg te laten dalen onderzoek doen naar het opgeslagen DNA om uit komende ziektegevallen te filteren , of om een gen wat iets anders kan aangeven waar preventief Nasr gehandeld kan worden. 1984 is daar nog een lief sprookje bij vergeleken. Dus een verplichte afname van DNA bij iedereen zou niet mogen, bij ( zware) verdachten van een misdrijf wel

rbakels
rbakels30 mei 2017 - 6:03

Privacy heeft ook een heel praktische kant: bij DNA matching kan altijd wat fout gaan, en als mensen massaal DNA moeten afstaan heeft zelfs een klein foutpercentage gevolgen voor heel veel onschuldige mensen.

1 Reactie
Grozny
Grozny30 mei 2017 - 9:36

@frits Dan moet de standaard gewoon verhoogd worden. Nu moeten ze iets van 15 zaken matchen, dan moeten meer zaken matchen. Verhoogd de kosten en lasten van dna onderzoek maar biedt meer zekerheid. Nu is de zekerheid afgaande van competente labben en materiaal al iets van 1 op een biljoen. Maar het probleem ligt niet zozeer bij de techniek, dus meer zaken matchen gaan niet zon groot effect hebben. Maar bij de toepassing ervan door mensen. Mensen maken gewoon fouten zoals contaminatie of interpretatie fouten.

Jan Woei
Jan Woei30 mei 2017 - 5:07

"beter was geweest wat er gebeurt als we geen privacy meer hebben. wat daar de effecten daarvan zijn. en of dat opweegt tegen een spraakmakende zaak. want de documentaire laat niet goed zien hoeveel zaken er niet opgelost worden." Hoeveel zaken er niet opgelost worden tgv het ontbreken van mogelijkheid DNA af te nemen is niet te geven. In beginsel elke zaak waarbij de dader DNA achterlaat op de plaats delict. In biizonder geldt dit zeden delicten waar DNA veelal op zodanige wijze wordt aangetroffen dat dit een sterk bewijs oplevert. Prima documentaire omdat het simpelweg laat zien wat het gevolg was van de mogelijkheid afname DNA te weigeren. Of je dit vindt opwegen tegen eventuele nadelen is persoonlijk. Zelf vind ik die nadelen nogal abstract terwijl de voordelen evident zijn.

OlavM
OlavM30 mei 2017 - 0:16

Een heel interessante documentaire, omdat die niet eendimensionaal is en duidelijk de complexe dilemma's en gevaren van DNA-onderzoek en -verzameling laat zien. DNA als bewijsmateriaal in strafzaken is nog een specifieke invalshoek, waarbij ook allerlei rechtsstatelijke (waaronder grondrechtelijke) beginselen in het geding zijn. Het gaat niet alleen om het oplossen van misdrijven, maar in bepaalde zware gevallen -zoals seriemoordenaars en -verkrachters- ook om preventie en het voorkomen van toekomstige slachtoffers. Eenvoudige antwoorden zijn m.i. niet te geven, maar een grondige maatschappelijke discussie over deze kwesties lijkt me zeer urgent..

Johan eldert
Johan eldert29 mei 2017 - 21:36

het probleem met dit soort documentaires is dat een spraakmakende en aansprekende zaak afgezet wordt tegen privacy. feitelijk owrdt een emotionele zak afgezet tegen een meer abstract gegeven als privacy. op dat moment verliest privacy het altijd. beter was geweest wat er gebeurt als we geen privacy meer hebben. wat daar de effecten daarvan zijn. en of dat opweegt tegen een spraakmakende zaak. want de documentaire laat niet goed zien hoeveel zaken er niet opgelost worden. dus deze documentaire trekt de discussie wederom uit zijn verband. jammer, gemiste kans