Te dichtbij voelt gevaarlijk

Wel eens gehoord over de peripersoonlijke ruimte? Nee? Dan gaan we daar nu verandering in brengen, want het blijkt een belangrijk deel van onze lichamelijke ervaring te zijn. Het gaat om de ruimte rond ons lichaam die we ervaren als er min of meer bij horend. Vergelijk het met de territoriale wateren, het deel van de zee dat nog bij een land hoort. Mensen blijken een duidelijke grens aan die peripersoonlijke ruimte te ervaren. Als daar iets binnen komt dan reageren we met stress.

Ooit meegemaakt dat iemand je bij de kraag grijpt, je naar zich toetrekt, je in de ogen kijkt en dan met een diepe stem zegt “nog een keer en ik maak korte metten met je”? Dat is wat er gebeurt als iemand in je peripersoonlijke ruimte komt. Ooit meegemaakt dat je ergens op een feestje was en een vreemde man probeerde boven de muziek uit te komen, daarom wel erg dichtbij kwam, en beweerde dat je de mooiste vrouw van de avond was, terwijl hij tegelijkertijd zijn hand op een plek legde waar die volgens jou niet thuishoort? Dat is wat er gebeurt als iemand in je peripersoonlijke ruimte komt.

Paniekreacties Wat moet je doen? Je gaat vanzelf reageren. Het gebied waarin mensen gaan reageren op nabijheid van anderen wordt in het Engels het ‘defensive peripersonal space’ (DPPS) genoemd en verschilt tussen mensen. Gemiddeld is het ongeveer 20 centimeter van onze ogen vandaan. Mensen die al bij aanwezigheid van anderen op meer dan 20 centimeter afstand reageren (onder andere door met de ogen te gaan knipperen) scoren ook significant hoger voor wat betreft stress en vertonen eerder paniekreacties. De kans dat mensen in je peripersoonlijke ruimte komen neemt toe met het aantal mensen in één ruimte.

Meer mensen op een cel? Meer kinderen in een klas? Meer mensen in een verpleeghuis? Ik zou graag onderzoek willen lezen dat laat zien bij hoeveel mensen in een ruimte het aantal keren dat je in elkaars peripersoonlijke ruimte komt zo groot wordt dat de stress voor jou en je omgeving gevaarlijk wordt.

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige Gezonde Weetje van de Dag: Winkelen op hoge hakken

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek