Student-onderwijsinstelling; Inkoper-leverancier

De invoering van het leenstelsel maakt van iedere hbo-student een particuliere mini-investeerder die op zoek moet gaan naar het beste onderwijsproduct met het hoogste rendement op de investering. In die situatie hoeft een hoge studieschuld geen onoverkomelijk probleem te zijn. Uitstekende beroepsperspectieven, een goede aansluiting met de (toekomstige) beroepspraktijk en onderwijs met veel praktijkdocenten zullen voor de studiekeuze van hbo-studenten doorslaggevende indicatoren worden. Aan hbo-onderwijsinstellingen de uitdaging om als onderwijsleveranciers met hun studenten een duurzame zakelijke relatie leverancier-inkoper te borgen.

Leenstelsel zal criteria voor de kwaliteit van het hbo veranderen Het huidige gehanteerde financieringsmodel voor het hbo geeft onderwijskundig  gezien een “perverse” prikkel om te sturen op studierendement. Des te meer studenten er binnen een bepaalde tijd een diploma behalen des te meer geld als beloning voor de hbo-instelling er tegenover staat. De verleiding is dan groot om als onderwijsinstelling niet de kwaliteit van het onderwijs centraal te stellen maar het verdienmodel. Uit vele onderzoeken blijkt een steeds terugkerende twijfel over het kwaliteitsniveau van ons beroepsonderwijs en de effectiviteit van ons huidig onderwijssysteem. Meer geld investeren in onderwijs is absoluut geen garantie voor een betere en hogere kwaliteit. Ook al geloven politici daar wel in. Het opleggen van meer regels die het theoretisch kennisniveau van docenten moeten borgen, zoals meer master gediplomeerde docenten en promovendi verhogen de werkelijke kwaliteit van het hbo slechts in zeer geringe mate. Hbo-instellingen moeten beroepsprofessionals opleiden aan wie the state of the art van een toekomstige beroepspraktijk moet worden overgedragen. Door competente docenten met voldoende kennis en ervaring van die state of the art . Alleen dan is de vereiste kwaliteit van onze toekomstige beroepsprofessionals  in een kenniseconomie voldoende  afgedekt en verzekerd.

Grotere invloed van beroepspraktijk Steeds vaker komt uit onderzoek naar voren dat de kloof tussen het beroepsonderwijs en de snel veranderende beroepspraktijk groter wordt. De kwaliteit van het hbo-onderwijs kan alleen dan verbeterd worden als meer docenten uit de praktijk, met actuele relevante praktijkervaring, voor de klas staan. Niet als incidentele gastdocent maar structureel. Alleen dan is een actuele “ state of the art ” voor toekomstige beroepsprofessionals geborgd. Docenten die naast een onderwijscarrière nog werkzaam zijn in de dagelijkse praktijk vormen helaas nog steeds een kleine minderheid van de totale docentenpopulatie.

Innoveer als onderwijsleverancier tijdig je product Door de hiervoor genoemde ontwikkelingen en de veranderende samenleving is de kans groot dat aan studenten (verouderde) kennis en vaardigheden wordt bijgebracht, die hun docenten ook ooit zijn bijgebracht. Maar dat wel in een geheel andere tijd en samenleving waarin automatisering, globalisering en internet nauwelijks een rol speelden. Innovatie van het onderwijsproduct in een relatie van leverancier-inkoper houdt dan mede in dat veel meer rekening moet worden gehouden met beroepscompetenties die in de toekomst in een ander soort samenleving voor de toekomstige beroepsprofessionals noodzakelijk worden geacht.

Invoering hbo-docentenregister met vermelding van relevante praktijkervaring Een openbaar docentenregister met vermelding van relevante praktijkervaring van docenten zou een eerste goede stap zijn om de transparantie en inzichtelijkheid over de kwaliteit van de opleidingen te vergroten. De student verkrijgt dan als selectiecriterium voor zijn studiekeuze een goed inzicht in de competenties van zijn toekomstige docenten die hem voor zijn toekomstige beroepspraktijk gaan opleiden. Vergelijkbaar met het BIG-register in de relatie patiënt-arts. Voor onderwijsinstellingen biedt zo’n docentenregister een goede manier om zich als onderwijsleverancier beter te kunnen onderscheiden van haar concurrenten.

Aan studentenvakbonden de taak, om vanuit het voldongen feit dat het leenstelsel er komt, het voortouw te nemen in deze nieuwe ontwikkelingen.