Strategische misser van Rutte

Angela Merkel heeft nu het voortouw genomen over de toekomstige ontwikkeling van Europa. Het huidige kabinet heeft zich in die discussie eigenlijk buitenspel gezet door haar volgzame gedrag.

Niet alleen het huidige kabinet Rutte maar ook het voorgaande kenmerkte zich door een hardline opstelling als het gaat om begrotingsdiscipline. De referentiewaarden van 3% en 60% worden bijna rücksichtloss doorgevoerd zonder dat er enige discussie is over de effectiviteit. Met name de VVD was en is nog altijd groot pleitbezorger van deze aanpak.

Minister-president Rutte heeft samen met Duitsland altijd het voortouw genomen als het gaat om strikte naleving van de regels. Hij heeft hiermee de deur naar debat en voortschrijdend inzicht volledig dichtgegooid. En dit gaat nu wringen nu Nederland zelf in de problemen komt.

Het vorige kabinet en het huidige kabinet hebben buiten een meerderheid in de Tweede Kamer geen verdere steun. De oppositie heeft zich altijd verzet tegen de harde lijn van Rutte en in de Eerste Kamer is het beleid van Rutte continue onderwerp van koehandel.

Ook binnen de coalitie leidt dit tot spanningen. Het rigide bezuinigingsbeleid dwingt tot merkwaardige compromissen waar geen van beide partijen echt gelukkig mee is. En op het moment dat het kabinet steun zoekt bij de oppositie wordt het probleem nog complexer, zoals het laatste akkoord laat zien.

Het huidige beleid is zielloos en doelloos. Rutte leeft van akkoord na akkoord, wat hij dan nog eufemistisch een teken van gezonde democratie noemt. We moeten er maar aan wennen dat we continue wisselende meerderheden krijgen bij elk besluit, aldus Mark Rutte. Dat hierdoor elke structurele lijn in het beleid wordt weggegooid, neemt hij blijkbaar op de koop toe.

Op Europees niveau zit Rutte net zo goed in de tang. Op zijn schreden terugkeren of zelfs maar een inhoudelijk debat openen, zonder aanzienlijk gezichtsverlies, kan hij niet meer realiseren. Zowel door de Zuid-Europese landen als door Duitsland zal hij compleet afgebrand worden. Hierdoor is ook een zinvolle inbreng van Nederland, als tegenwicht op de Duitse inbreng, nagenoeg onmogelijk geworden. Rutte heeft zich van meet af aan geconformeerd aan de Duitse opstelling. Die nu verlaten zou door Duitsland niet op prijs worden gesteld en er zelfs toe kunnen leiden dat Eurocommissaris Rehn, onder druk van Duitsland, de touwtjes nog wat harder aantrekt voor Nederland.

Rutte heeft flink geblunderd met zijn harde opstelling. Elke speelruimte is weg en afwijkende standpunten zullen door Duitsland niet getolereerd worden. Wel vraag ik mij af of dit niet sowieso de bedoeling was van Rutte. Want niet alleen heeft hij zichzelf vastgezet, maar de gehele Nederlandse politiek.  We kunnen nog maar een kant op. De richting kan alleen nog gewijzigd worden als de kiezer zodirect bij de Europese en gemeenteraad verkiezingen, hard de andere kant opgaat. Daarmee wordt het politieke probleem alleen nog maar groter omdat dit kabinet dan zijn draagvlak en daarmee zijn primaat volledig kwijt is. Hoe dan ook. Rutte heeft met zijn beleid, Nederland een doodlopende weg opgestuurd.

Dit artikel verscheen op het weblog van Hans Groen. Volg Hans ook op Twitter

Foto-cc: Minister-president