Stop met het kapen van Martin Luther King

De afgelopen weken heeft Nederland fel gedebatteerd over Zwarte Piet en racisme. Veel voorstanders van Zwarte Piet voelden zich gekwetst dat ‘hun’ kindervriend werd geassocieerd met racisme, waardoor de spanningen en het onbegrip hoog opliepen. Zihni Özdil legt nog één keer uit waar de activisten van ‘Zwarte Piet is Racisme’ nu eigenlijk voor staan. En waarom Zwarte Piet-verdedigers Martin Luther King er maar beter buiten kunnen laten:

Afgelopen weekend heb ik met honderden anderen op het Beursplein in Amsterdam mee gedemonstreerd tegen Zwarte Piet. Het was een vrolijke en mooie dag met inspirerende toespraken van onder andere Anousha Nzume en Quinsy Gario. 

Ik heb ook samen met Hodan Warsame , Egbert Martina , Chandra Frank en Patricia Schor een ‘ public statement ‘ geschreven om zowel nationaal als international steun te vragen tegen Zwarte Piet. We hebben al meer dan 500 handtekeningen , en het worden er elke dag meer.

Liegen Nu is het uiteraard uw goed recht om de anti-Zwarte Piet-demonstranten niet serieus te nemen, te negeren of zelfs uit te lachen. Het staat u vrij om onze ‘public statement’ te ridiculiseren en zelfs, al-dan-niet bewust te liegen over wat onze argumenten zijn en en wat wij willen.

Zo is het een misvatting dat wij Zwarte Piet bij wet zouden willen verbieden. Integendeel, waar wij naar streven is een afschaffing van Zwarte Piet vanuit een maatschappelijk bewustwordingsproces. 

En ook, voor de zoveelste keer, Zwarte Piet is een van de racistische erfenissen van onze geschiedenis. Maar het feit dat Zwarte Piet een racistische karikatuur is betekent natuurlijk niet dat je een racist zou zijn als je Sinterklaas viert. Er is niemand in de groeiende protestbeweging die dat beweert. Mochten die personen er wel zijn, dan zijn het marginale figuren die de hoofdstroom niet vertegenwoordigen.

Martin Luther King Waar ik wel erg moe van begin te worden zijn figuren in Nederland die én met de Amerikaanse burgerrechtenbeweging dwepen én de anti-Zwarte Piet demonstranten ridiculiseren. Nederlanders die tegen Zwarte Piet zijn en aangeven dat ze geïnspireerd zijn door Martin Luther King worden door sommigen op de social media alsook op allerlei blogs voor gek verklaard.

Zowel King als burgerrechtenorganisaties zoals de NAACP hebben zich jarenlang ingezet – middels protesten, petities en zelfs boycots – om een einde te maken aan stereotypering en blackface zoals onder andere in minstrel shows. Deze shows, waarin Zwarte Piet-achtige figuren vrolijk zongen en dansten, waren zeer populair in de Verenigde Staten.

Ook andere vormen van blackface waren gemeengoed en populair in de Amerikaanse cultuur. Net zoals Zwarte Piet, eveneens een erfenis van ‘ darky iconography ‘ en de fetisjiserig van het Zwarte lichaam uit de trans-Atlantische slavernij, nu nog zeer populair is in Nederland.

Ondanks het feit dat veel witte Amerikanen critici van blackface aanstellers vonden bleven de critici volharden. Sterker nog, zij eisten ook nog eens consequent een einde aan de stereotypering van ALLE minderheden. 

Best mild In dat opzicht zou je zelfs kunnen zeggen dat de Nederlandse anti-zwarte Piet-demonstranten nog best mild zijn. De stereotypering van minderheden in de Nederlandse massamedia is namelijk ook iets om u tegen te zeggen. Net zoals andere vormen van hardnekkige structurele vormen van discriminatie en racisme springlevend zijn in Nederland.

Het feit dat we geen racistische wetten hebben zoals in het Amerika van destijds maakt ons protest niet minder relevant.

We hebben niet voor niets drie internationale organisaties op ons dak over racisme in Nederland. Vier als we FEMEN Nederland – u weet wel, de club die we zo geweldig vinden als ze andere landen bekritiseren – meetellen. 

‘Zeurpiet’ Martin Luther King, die zijn activisme begon in de jaren vijftig, werd tot in het midden van de jaren zestig miskend door de meeste witte Amerikanen, ook de ‘progressieven’. Hij zou ‘doordraven’ en ‘te radicaal’ zijn in zijn strijd tegen racisme. Net als onze Burgemeester Van der Laan of Minister Lodewijk Asscher waren progressieve witte Amerikaanse politieke leiders ook voorstander van polderen en ‘langzame evolutie’. Maar King keerde zich daar uiteraard tegen. Een ‘zeurpiet’ dus. 

Met andere woorden, laat ons  safely assume dat King had meegedaan met het protest in Amsterdam van afgelopen weekend. En dat de Nederlandse media hem hadden weggezet als ‘opperzeurpiet’ of iets dergelijks. 

Hetgeen overigens ook gebeurde in de USA; burgerrechtenactivisten werden onder andere beticht van ‘doordraven’. Ze moesten ‘niet overdrijven’, want ‘in Amerika hadden zwarten het beter dan waar dan ook op de wereld’. Komen deze argumenten u bekend voor?

Schaamteloos Kortom, de beschaving is van onderop – en tegen de consensus in – afgedwongen in de Verenigde Staten. Met als resultaat dat vandaag de dag verreweg de meeste witte Amerikanen oprecht beledigd zijn als ze blackface zien, of als iemand het n-woord (‘ nigger’  of ‘ negroe’ ) gebruikt.

Wat ik wil zeggen is dit: je moet zelf weten of je de anti-Zwarte Piet-demonstranten belachelijk maakt of niet serieus neemt, maar ik adviseer je om dan niet tegelijkertijd te dwepen met Martin Luther King. Want dat staat namelijk een beetje triest. Het geeft blijk van schaamteloze, a-historische ignorantie.

Stop dus met het kapen van Martin Luther King. Zijn erfenis is al meer dan genoeg gepasteuriseerd.