Stop de excelleerdrang in het onderwijs
© Cc-foto: Duncan C
Praat mee
Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Reacties (34)
Ik denk terug aan de tijd dat mijn kinderen jong waren. Je had scholen en klassen en sommige leerjaren van de school, waren gevuld met meer taal- en rekenkundig begaafde leerlingen, geheel toevallig vanwege geboortejaar, dan andere leerjaren. De school bleef zichzelf, echter waren de uitkomsten van de cito-toetsen per leerjaar geheel verschillend. Dat had niets te maken met de school, maar alles met toevalligheid. Je moet het beste in kinderen naar boven halen, uitgangspunt daarbij kan niet anders zijn, dan dat kind zelf. Wat het beste is wat in het individuele kind zit, daar weet die minister helemaal niets vanaf. Daarnaast daar gaat de politiek niet over. Het huidige beleid is nl. zeer eendimensionaal. Creativiteit, muzikaliteit, handvaardigheid bevoordeeld komen in geen enkel lijstje voor. Bovendien heb je vroegbloeiers en laatbloeiers en ga zo maar door. Laat een kind samen met de leerkrachten op ontdekkingstocht gaan, want dat is het wat het leven dan nog voornamelijk is, een ontdekkingstocht. Een gezonde samenleving is immer een gevarieerde samenleving waarin we elkaar mooi kunnen aanvullen. Iedere gek heeft nl. ook z'n gebrek, politici niet uitgezonderd.
@Minoes&tuin 14 maart 2018 at 06:21 "Laat een kind samen met de leerkrachten op ontdekkingstocht gaan, want dat is het wat het leven dan nog voornamelijk is, een ontdekkingstocht." U insinueert dat het een niet zonder het ander kan. Laat het ene kind op ontdekkingstocht, laat de ander excelleren. Geen waarde-oordelen over beide kinderen aub.
Corr; kan niet anders zijn dan dat kind zelf... Wat het beste is dat in een individueel... niets van. -/- daarnaast. bevoordeeld = bijvoorbeeld ..
Ik geef geen enkel waarde-oordeel. Het een sluit het andere niet uit. Een kind kan op vele manieren excelleren en op de beste manier als het in hem/haar zelf zit.
@Minoes&tuin 15 maart 2018 at 08:46 Niet ieder kind kan excelleren. Excelleren is per definitie weggelegd voor een kleine minderheid, anders is het geen excelleren meer, maar gemiddeld presteren. Net zoals het halen van een 10 voor een minderheid weggelegd is. Dat is -nogmaals- geen diskwalificatie naar de rest, noch is het de norm die per definitie gehaald dient te worden. Het kleine aantal die zo'n prestatie neerzet, mag echter best in het zonnetje gezet worden.
Zolang een student aan de universiteit niet in staat is fatsoenlijk Nederlands te schrijven zou ik nog maar even gas op dat excelleren. Het is vrij belabberd allemaal.
De scholen waarop mijn normaal begaafde kinderen zaten hadden goede beoordelingen van de onderwijsinspectie en goede slagingspercentages/citotoetsscores maar normaal leren schrijven ,lezen, rekenen hebben ze niet. Dit zijn naar mijn idee toch de kernvakken die kinderen zouden moeten beheersen na de basisschool.... Toetsen werden met toetsvragen en goede antwoorden thuis geleerd en de dag erna letterlijk schriftelijk overhoord. Opmerkingen hierover tegen de docent dat zo inzicht noch kennis echt werd getoetst haalde niets uit. Alle leerlingen moesten een 10 kunnen halen....dat is blijkbaar het uitgangspunt: als de cijfers maar kloppen en de administratie op orde is is het ok. Kwestie van verkeerde prioriteiten stellen !!
De prioriteiten worden creatief aangepast aan de meetmethoden. Een gevolg van het managementdenken waarbij willekeurige managers willekeurige bedrijven denken te kunnen leiden aan de hand van opgepoetste powerpointpresentaties, zolang de lijntjes in de powerpoints maar stijgen doen we het blijkbaar goed (desnoods draaien we de assen om).
Hinderlijk vind ik die 'newspeak'. Quasi-moderne managers kennen bijvoorbeeld geen problemen meer, alleen maar 'uitdagingen'. Hinderlijker vind ik het als mensen hun eigen newspeak verhaspelen. Zo hoorde ik ooit een ouderejaars student met volle overtuiging voor de radio betogen dat het tegenwoordig belangrijk is om te 'excellereren'... Is dat zoiets als 'uitstekend-zijn-met-versnelling'?
Ik heb ook de indruk dat je best snel hoge cijfers kunt halen onder hoge druk maar dat je het meeste wat je geleerd hebt ook heel snel weer vergeet. Meestal blijft de druk ook hoog wanneer mensen aan het werk gaan en het meeste van wat je geleerd hebt gaat naar mijn mening gewoon verloren en dat draagt ook weer bij aan de stress.
Er zijn ook heel wat mensen die niet aan de standaard kunnen voldoen en jarenlang aan de drank en de drugs zijn en dan op een gegeven moment moeten ze hun leven veranderen, dan gaan ze alsnog leren en nemen dan de tijd daarvoor en kunnen dan jaren later alsnog wel van alles bereiken. Dan was het beter geweest dat ze meteen de tijd genomen zouden hebben om iets te leren dan hadden ze de top kunnen bereiken.
"Het moge duidelijk zijn dat de politiek met deze tactloze onderwijswedstrijd niet alleen een verkeerd signaal afgeeft aan het onderwijs, maar tevens indirect aan de gehele bevolking. Namelijk dat alleen het beste blijkbaar goed genoeg is." Ik begrijp nooit zo goed hoe het prijzen van iets of iemand geïnterpreteerd wordt als een diskwalificatie voor de rest. Er wordt helemaal geen signaal gegeven dat het alleen het beste genoeg is. Partijen die extra hun best doen en hun kop boven het maaiveld uitsteken mogen daar echter best voor beloond worden. Dat is geen verwijt naar de rest. Volgens mij mis je een stukje eigenwaarde als je dat zo interpreteert. En op de lange termijn wordt volgens mij niemand vrolijk van een zesjescultuur. De auteur trekt een leuke en terechte parallel met de michelinsterren. Betekent dit ook dat restaurants zonder ster geen bezoek waard zijn? Moet je een film/serie die op IMDB onder de 8 scoort niet kijken? Is een diploma zonder cum laude niets waard? Mijns inziens is dat niet het geval. Laat excellenten in hun waarde, gun hen de beloning en trek je er waar mogelijk aan op. Dat Messi bij Barcelona speelt betekent niet dat Jan de Vries bij Quick Boys 8 maar moet stoppen met voetballen.
Excellent onderwijs kan toch ook onderwijs zijn dat weinig druk op leerlingen legt ? Ik zie niet in waarom excellentie uitsluitend zou moeten slaan op de aantallen hoog scorende leerlingen. Je kunt excellentie definiëren zoals je wilt. Het onderwijs is heus niet slecht, maar er heerst wel vaak een ontzettend lamlendige cultuur bij de medewerkers. Daar zou veel verbeterd kunnen worden, oftewel een bepaalde variant van excellentie kunnen worden bevorderd.
Cuijpers heeft helemaal gelijk. Waar hij het nog niet eens over heeft, is: hoe meet ik de kwaliteit van het onderwijs op een school? Een bijzondere aanpak of 'vernieuwend', is niet automatisch ook beter. Eindexamenresultanen zeggen ook niets over de kwaliteit van het onderwijs. Een school met 'slechtere resultaten' in een moeilijke buurt, zou zomaar beter onderwijs kunnen geven dat een school in een 'goede' buurt met goed examenresultaten.Die strijd om te excelleren ertoe leidt er soms ook nog een toe dat er scholen zijn die bij toelating al selecteren op niveau. Niet onlogisch dat, als je alleen maar goede leerlingen toelaat, je eindexamencijfers beter worden. Maar of je onderwijs ook beter is? Blijven gaan voor beter onderwijs moeten inderdaad alle scholen. De onderlinge kwaliteitsstrijd helpt daar niet bij.
Sorry voor de vele taalfouten. Niet scherp geweest bij het herschrijven van zinnen.
Meestal heeft Pascal Cuijpers volgens mij totaal ongelijk met zijn stelling. Ook deze keer, maar het valt hem niet aan te rekenen. Want zijn uitgangspunt is correct, iedere school in Nederland zou uitstekend onderwijs moeten leveren. De werkelijkheid is dat het niet zo is. De beste scholen met het beste onderwijs en de beste resultaten staan meestal in wijken waar de mensen wonen met de hoogste opleiding en het hoogste inkomen. Er zijn enkele scholen die ook hele goede resultaten boeken terwijl zij in wijken staan waar mensen wonen met weinig opleiding, lage inkomens en hoge werkloosheid. Die scholen hebben vaak een "verhaal" hoe een docenten corps, leerlingen, management en ouders de trend doorbroken hebben. Maar die zijn tamelijk schaars. En het is lastig dit vol te houden. Maar ik denk dat met intelligent beleid en bestuur het mogelijk is om alle scholen op een hoger niveau te brengen. Maar dat is niet hoe de Nederlandse samenleving in elkaar zit. Dat is wat Pascal Cuijpers geheel over het hoofd ziet. Dit kwaliteitssysteem is niets anders dan een vorm van marktwerking. Marktwerking is heilig voor een ruime meerderheid van de Nederlandse bevolking. En marktwerking is ook de oplossing voor vrijwel alle problemen. En dus wordt het instrument ook losgelaten op het onderwijs. Het uiteindelijke resultaat is dat rijkere mensen veel beter onderwijs krijgen als arme mensen. En dat resultaat komt velen natuurlijk helemaal niet slecht uit. Dat ziet Pascal Cuijpers dus helemaal over het hoofd, daarom heeft hij dan ook ongelijk.
Ik vind het allemaal om te huilen, eerlijk gezegd - die hele kleuterkermis rond het begrip 'excellentie', en de koortsige fantasieën van Sander Dekker (ja die, die man met dat kunstmatig opgeschroefde CV, die 'Jack Of All Trades But Master Of None'.) Lees dit toch eens, en kijk vooral naar de bijgaande foto: https://www.nrc.nl/nieuws/2017/09/27/gemiddeldexcellent-a1574614 (Wat gebruikte Sander toen? Je zou dat bijna gaan denken - waarschijnlijk hetzelfde als Emile Ratelband, en niet geleverd door Klazien Uut Zalk, natuurlijk - die was eerlijk.) Mensen, wij leven onder de tirannie van windbuilen, die we zelf gekozen hebben - kan het treuriger? Nu weer heel serieus: scholieren en studenten lijden wereldwijd met het jaar erger aan stress en depressie. Burn-outs onder studenten zijn geen zeldzaamheid meer, net zo min als zelfmedicatie met Ritalin, Concerta, Adderall, op straat gescoorde speed en andere troep. En dat komt door de meet- en regelobsessies van al die krentenwegers en cententellers, al die zelfbenoemde agenten van de onderwijspolitie die onze jongeren onder observatie en in het gareel houden. Alleen dat wat gemeten en in getallen gevangen kan worden, dat is nog belangrijk. De prestatiedruk is enorm, en kinderen internaliseren die zo erg, dat ze op den duur hun eigen mentale dictator worden; en aldus zijn ze gedoemd om vaak te falen, dat kan niet anders. Dit heet ook wel: hypernormalisatie. Wie uit de toon valt, een tijdje obstinaat is, een kleurrijk karakter dreigt te ontwikkelen, en vooral: wie sceptisch en kritisch is jegens de autoriteiten en onderdrukkers - die krijgt de wind van voren (en komt in geestelijke nood). Maar wie zich geheel onderwerpt aan de moderne onderwijstirannie, die wordt noodzakelijk óók ziek, omdat de mens daar helemaal niet voor gemaakt is, die slavernij. Ach, bijna vergeten: veel ouders van tegenwoordig leggen hun kinderen ook al die prestatiemoraal op, die leren hun kinderen om tegen andere leerlingen op te concurreren, in plaats van met ze samen te werken. ("Je moet je nu eenmaal van de bulk onderscheiden, om een aantrekkelijk CV op te bouwen", een werkelijke uiting van een jonge studente.) Ik kan het anders zeggen: door een het opleggen van een krankzinnige, mensvijandige politieke doctrine worden onze kinderen van hun jeugd beroofd.
Volkomen eens, Cliff. Uit eerdere bijdragen over dit soort onderwerpen (daarom niet nogmaals) mag duidelijk zijn hoe ik erin sta.
@ Cliff volledig met jouw reactie eens. Het onderwijs is verworden tot een leerling tegen leerling, ondanks al die mooie praatjes. Kinderen van 3 moeten al Citotoetsen doen en mogen niet meer spelen. Nee, als 4 jarige moet je al Nederlandse literatuur lezen en begrijpend lezen. En worden ze afgerekend op het principe, nog niet Vestdijk verstaan en kunnen interpreteren (ik noem maar een schrijver), dan ben je als kleuter minder waard. Maar het is een fenomeen dat overal opduikt. Bij geboorte gaat dalijk iets beginnen, waar wij nog geen weet van hebben. Van de wieg tot het graf was voorheen vrijheid, nu wordt dat geketend zijn tbv van onderwijs-en staat dictatoren, die iedereen slaaf zal maken van een totalitair systeem. De 'afvallers' zullen door allerlei psychische-of lichamelijke sores aan de bedelstaf geraken. Het nieuwe geloof is namelijk 'Geld' ipv 'God'. Zie Maxima, die onze week van het geld opent....volslagen idiotie!
@ Willem en Martinel - veel dank voor jullie bijval. Onze overtuigingen over deze misstanden worden gesteund door serieus onderzoek, in vakpublicaties, en ook door de bijdragen van serieuze commentatoren die de rol van publieke intellectuelen op zich nemen. Wie op mijn naam klikt, die vindt daar links over in het recente verleden, bijvoorbeeld een mooi essay van Martha Nussbaum. En je vindt ook veel op deze persoonlijke site van kritisch pedagoog Henry A. Giroux: http://henryagiroux.com/
Ik kan het anders zeggen: door een het opleggen van een krankzinnige, mensvijandige politieke doctrine worden onze kinderen van hun jeugd beroofd. Man dat geloof je toch zelf niet hoop ik??? Wat een hoop onzin in een regel zeg. Echt, ik ben benieuwd wie jij bent maar je zit in de extreme hoek, zoveel is duidelijk. Best griezelig. Relativeer een beetje man! Doctrine.....
@ Nuchter Rotterdams - als ik het zelf niet zeker wist, dan zou ik het niet geschreven hebben. Waarom denk je dat iemand in een extreme hoek zit, als hij zich voor menselijkheid, begrip, en werkelijke kennis inzet? Elk kind is anders als elk ander kind, en kinderen ontwikkelen zich dus op oneindig veel verschillende manieren. Op alle gebieden (sociaal, cognitief, de vorming van een coherente persoonlijkheid, die van een eigen karakterstructuur, en nog veel meer). Al die management-tiepetjes en regelneven, al die controlefetisjisten en kinderdompteurs aan onze instellingen van onderwijs - die zijn zelf de gevaarlijke extremisten. (Als je documentatie wil, laat dan maar iets horen. Tien artikelen? Twintig links? Je moet dan wel moeite willen doen, hoor, niets komt voor niets in dit leven.)
Breek me de bek niet open over die Sander Dekker, die het Onderwijs al naar de afgrond heeft gebracht en datzelfde nu gaat doen met de Rechtspraak. Sorry, maar een klojo eerste klasse. Een fenomeen van het onderwijs anno 1990. De lieveling van Rutte, misschien één van zijn laatste volgers?
Maar@ Cliff , is het nu juist niet de dommigheid van al die Tweede Kamerleden die dit soort onbegrijpelijke onderwijsdoordrammerij laat ontstaan? Als je die van Meenen (D'66) beluisterd, dan is dat toch ten hemelschreiend? Nergens ooit een slot op. Geld wordt gewoon overgemaakt tbv schoolbestuurders, die vervolgens nooit transparantie geven over waar dat geld blijft? Ik kom uit een onderwijs familie met een vader die ooit directeur-generaal was op dat departement. Ik heb enige kennis dus. Ik zal niet zeggen alle kennis. We hebben een Tweede Kamer, met slechts ondeskundigen, die pretenderen kennis van zaken te hebben...een Sander Dekker, een Rutte, een van Meenen en al die andere 'onderwijsdeskundigen', maar geen vakministers meer. Slechts nog bestuurskundigen die van de hoed en de rand weten.
Mag ik nog wat toevoegen? Kinderen zijn de slaven van de toekomst. En niemand die in opstand komt en zijn of haar kinderen behoedt voor de toekomstige bigbrothermaatschappij. Allemaal product van Rutte en zijn lachende, dwalende menselijke non-samenleving. En ja ik ben woest.
@ Martinel - ik deel je intense verontwaardiging. De domheid*) van onze Kamers, de serviliteit van al die lui die daar goed geld verdienen, de klakkeloosheid waarmee enorme bedragen naar het onderwijs overgemaakt worden, zonder dat er werkelijk toezicht is op de besteding daarvan (laat staan dat er sancties opgelegd worden bij wanbestedingen), die maken me boos, maar niet wanhopig. Wanhoop betekent uiteindelijk stilstaan in passiviteit. Mijn verklaring: de politici van nu zijn zelf produkten**) van het neoliberalisme, dat er al is sinds de jaren tachtig. Er kwam toen een breuk met 'het oude', er werd een 'New Way Of The World' aangelegd***). Wie nu vijftig is, die werd geboren in 1968. Die studeerde omstreeks, zeg 1990. Dat zegt alles: zij of hij weet niet beter meer. Toen al was de kapitaalbezeten aanval op al het sociale en culturele in volle gang. Er kwam een nieuwe 'natuurlijke orde'****). Deze volksvertegenwoordigers kunnen zich geen andere inrichting van de samenleving meer voorstellen. Hun hersenen zijn als het ware al van jongs af aan gemarineerd in neoliberalisme - ze herkennen het niet eens als zodanig. Dat is net zo onthutsend als het gevaarlijk is. ------- *) Ik had ook: 'onwetendheid en onbewustheid' in plaats van 'domheid' kunnen schrijven. **) 'Produkten' is in dit opzicht een perfect woord; een Engelstalig criticus had 'commodities' geschreven. ***) 'The New Way Of The World' is een hoogwaardig boek van Pierre Dardot en Christian Laval (2013: Frans origineel; 2014: Engelse vertaling). Een van de beste analyses van het neoliberalisme die ik ken. ****) Die orde is verre van natuurlijk; maar wie er geheel mee geïndoctrineerd is, van doordrenkt is, die ziet dat niet. En hoe triest: hij geeft deze doctrine dan zijn kinderen vanaf de geboorte mee.
@ Martinel - wil je wat meer weten over dat boek van Dardot & Laval, hier zijn twee links (naar een heel interessante site over kunst en cultuur). Ze leiden naar onderdelen uit dat werk; onderaan de pagina's kun je ook PDF's laden van deze teksten, die dan makkelijk te printen zijn: http://www.e-flux.com/journal/51/59958/the-new-way-of-the-world-part-i-manufacturing-the-neoliberal-subject/ http://www.e-flux.com/journal/52/59938/the-new-way-of-the-world-part-ii-the-performance-pleasure-apparatus/
Cliffie ;) ontlokt me nu eenmaal een lach... "****) Die orde is verre van natuurlijk; maar wie er geheel mee geïndoctrineerd is, van doordrenkt is, die ziet dat niet. En hoe triest: hij geeft deze doctrine dan zijn kinderen vanaf de geboorte mee." Dat gebeurt op ieder vlak. Dat is nu precies wat ik bedoelde m.b.t. de jeugd, ze weten niet meer anders en geven het door aan hun kinderen. Bovendien schept de overheid de voorwaarden om dienovereenkomstig gedrag vast te houden. Angst kweken is daarbij de sterkste kracht. Zo gaat het op ieder terrein m.b.t. sociaal-ecomische belangen. Eerst wordt verteld dat er van alles afgeschaft moet worden omdat het onbetaalbaar wordt... dus wordt alles afgeschaft. Als alle vangnetten vervolgens worden afgeschaft, dan weten mensen moeten ze vooral heel goed zichzelf bedruipen, hamsteren, slagen, veel geld verdienen, excelleren, anders komen ze in de problemen. Oorzaak en gevolg worden niet meer herkend. Dat is nu precies wat neo-liberale politiek met mensen doet. Ze, de politici beginnen bij de achterkant ( wat willen we) en werken zo naar de voorkant om te weten wat er voor nodig is dit te bewerkstelligen. En dat angst kweken om zodoende mensen onder druk te zetten. dat gebeurt op ieder vlak en begint al bij de ouders van kinderen en dus de kinderen. Dat is niet voorbehouden aan partijen die als zodanig benoemd worden. Het is enkel gewiekster.
@ Minoes (05:56u) - veel dank voor deze geweldig mooie bijdrage (en dat zeg ik beslist niet alleen omdat je me een compliment geeft)! Het doelbewuste elimineren van bestaanszekerheid en goede, passende zorg maakt mensen heel angstig. Ze zouden hierom boos en opstandig kunnen worden, en hun stemgedrag bij verkiezingen kunnen veranderen. Maar er zijn tal van begrijpelijke redenen waarom zo velen zichzelf conformeren aan die nieuwe, hoogst onnatuurlijke maatschappelijke orde. Barbara Baarsma bitste ons in een recent verleden toe: "aanpassen of uitsterven!": https://joop.bnnvara.nl/opinies/een-gifpil-voor-de-middenklasse Ik span me dagelijks in om het gedachtengoed van Baarsma zo spoedig mogelijk te kunnen voorzien van het etiket: een voltooid leven; zodat het kan uitsterven.
Cliff Dank je. Je behoeft me niet te overtuigen van je oprechtheid, ik ben al overtuigd.