Wie steunt er terroristen?

Twee maanden geleden zei president Erdogan tijdens een bijeenkomst van dorpshoofden het volgende:

Al-Qaeda Al-Nusra ontstond als tak van al-Qaeda in Syrië. In 2012 werd al-Nusra door de VN-veiligheidsraad, de VS en verschillende andere landen als terroristische organisatie aangemerkt. Dat de VS deze salafistische, jihadistische en wahabistische organisatie op de terrorismelijst plaatste leidde in Ankara tot protest. Daar wilde men niet accepteren dat al-Nusra met een waslijst aan zelfmoordaanslagen en massa-executies (waaronder onthoofdingen) aan alle definities van een terroristische organisatie voldoet.

Op 28 juli van dit jaar maakte al-Nusra bekend dat het zich voortaan distantieerde van al-Qaeda. Bij die gelegenheid werd de organisatie omgedoopt in Jahbat Fatah al-Sham. Er wordt vanuit gegaan dat al-Nusra daartoe kwam in het kader van een op het westen gericht charmeoffensief.

In de VS maakte dat niet veel indruk. De VS beschouwen al-Nusra ook nu nog als een tak van al-Qaeda en noemen het om die reden ‘een organisatie om verontrust over te zijn.’ Daar is alle reden toe, want het lijkt nog altijd dik aan te zijn tussen al-Nusra en al-Qaeda. Toen de naamsverandering bekend werd gemaakt sprak de leider van al-Nusra, Abu Mohammed al-Julani, zijn dank uit aan de al-Qaeda kopstukken Ayman al-Zawahiri en Abu Khay al-Masri. Dat deed hij terwijl al-Zawahiri’s medewerker Ahmad Salama Mabruk naast hem zat.

Erdem Eren Erdem, een volksvertegenwoordiger van de Turkse oppositievoerende Republikeinse Volkspartij (CHP), wilde meer weten over Erdogans uitspraken. Hij vroeg premier Yildirim:

Erdem kreeg geen antwoord. Yildirim zei dat hij dat niet kon doen omdat hij gehouden was aan een statuut dat het schenden van het ‘recht op privéleven’ verbiedt.

Aan dat laatste verbinden we dan maar de conclusie dat Erdogan niet alleen in politieke zin bevriend is met al-Nusra, maar ook op privéniveau.

Wapentransport Vrijwel dagelijks beschuldigt Erdogan de EU van steun aan de Koerdische PKK. Maar is er een Europese leider die de PKK ‘vrienden’ noemt? Erdogan meent het zich ondertussen te kunnen veroorloven om dat woord te gebruiken ten aanzien van al-Nusra.

Wie steunt er terroristen? Aan de hand van zijn eigen uitspraken staat vast dat Erdogan er in ieder geval bevriend mee is.

Begin 2014 ging een transport van de Turkse nationale inlichtingendienst MIT op weg naar een onduidelijk bestemming in Syrië. Naarmate er bewijs opdook dat er wapens aan boord waren spraken politici van Erdogans Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) elkaar steeds vaker tegen. Wie het wapentuig ontving is nog altijd onduidelijk, maar het zullen zeker ‘vrienden’ van Erdogan zijn geweest.

FETÖ Genoemde CHP-volksvertegenwoordiger Eren Erdem had nog andere vragen voor Yildirim. Die gingen over de Gülen-beweging, oftewel over FETÖ, de term die daar tegenwoordig vaak voor in Turkije wordt gebruikt. Erdem vroeg:

‘Is er bewijs dat Tayyip Erdogan iets heeft ondernomen tegen FETÖ voor het jaar 2013 [toen het sluimerende conflict tussen Erdogan en Gülen omsloeg in een totale oorlog]?’

Yildirim bleef wederom een antwoord schuldig. Ook nu weer beriep hij zich op het verbod om te interveniëren binnen ‘het recht op privéleven.’

Politieke transparantie is ver te zoeken in Turkije. Zo worden we niet veel wijzer, al zal dat precies de bedoeling zijn.

Volg Peter Edel op Twitter Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, Uitgeverij EPO, Antwerpen)