Stem in elk geval niet op een populistische partij

D66-leider Sigrid Kaag heeft gisteren in een paginagrote advertentie opgeroepen bij de verkiezingen volgende week toch vooral te gaan stemmen. ‘Stem op een partij die de democratie beschermt, niet bedreigt,’ luidde de tekst. Stem dus op D66, bedoelde Kaag, al zei ze dat kiesheidshalve er niet bij. De goede verstaander snapte het zo wel.

Hier en daar viel er wat kritiek op deze advertentie te beluisteren. Maakte D66 daarmee geen misbruik van de oorlog in Oekraïne? Het zijn toch geméénteraadsverkiezingen?

Inderdaad, en de gemeenten gaan niet over de Russische inval. Sterker nog: Nederland gaat er niet over, want formeel zijn we niet in oorlog met Rusland. Het hele Westen is niet direct betrokken bij de oorlog. Het heeft Moskou wel strenge economische sancties opgelegd en het levert wapens aan het Oekraïense leger, maar daarmee houdt elke verbintenis op. De NAVO zal niet militair ingrijpen, want dan zijn ‘de potentiële gevolgen’ zelfs mondiaal niet te overzien, zo heeft premier Rutte bij herhaling verklaard.

Het lijkt mij eerlijk gezegd een beetje hypocriet. Als je wapens verschaft aan een van de strijdende partijen kun je net zo goed gaan meevechten, zou ik zeggen. Er bestaat dan wel een kans dat de Russische president Vladimir Poetin met kernbommen gaat gooien, maar wie garandeert dat hij dat vroeg of laat toch al niet doet? Poetin heeft laten weten dat hij de sancties van het Westen ook als een vijandige daad ziet. Binnen zijn eigen logica weerhoudt niets hem er dan van elk middel te gebruiken dat hij wenselijk acht.

En bovendien: wie garandeert dat Rusland ophoudt als het Oekraïne veroverd heeft? Mogelijk – lang niet uitgesloten zelfs – zijn vervolgens Polen en de andere voormalige Oostbloklanden aan de beurt. Mochten militaire acties hierna nog steeds uitblijven dan zal Poetin wellicht ook Duitsland, Nederland en de rest van Europa aanvallen.

Er zijn mensen die denken dat hij nooit zover zal gaan, omdat een atoomoorlog ook de ondergang van Rusland (en dus van hemzelf) betekent. Maar deze redenering gaat ervan uit dat Poetin nog goed bij zijn hoofd is en openstaat voor rationele gedachten. Wie weet is dat niet het geval. Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet (om maar weer terug te keren naar Nederland) is inmiddels geestelijk helemaal van het padje af, maar hij zit nog steeds in de Tweede Kamer. Waarom zouden er naast Baudet niet nog veel meer krankzinnigen in de politiek rondlopen?

Blijft overeind het argument dat we komende week nieuwe gemeenteraden kiezen. Die bemoeien zich met lokale verkeerssituaties, de vuilnisophaaldienst, bestemmingsplannen en nog het een en ander, maar niet met geopolitiek. Laat staan dat ze beslissen over kwesties van oorlog en vrede.

Dat is allemaal waar. Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat verreweg de meeste stemgerechtigden hun keuze zullen laten afhangen van landelijke overwegingen. Ze weten te weinig af van het gemeentelijk beleid om er een zinnig oordeel over te kunnen hebben. Van de nationale politiek hebben ze wél kaas gegeten. Althans, dat denken ze zelf, al dan niet terecht.

Bij hun standpuntbepaling zal de situatie in Oekraïne waarschijnlijk dan ook een belangrijke rol spelen. Hopelijk zijn ze dan van mening dat ‘extremisme geen oplossing biedt’, zoals Kaag in haar advertentie zegt. Als je dat vindt ben je overigens niet aangewezen op D66, zeker niet noodzakelijkerwijs. Je kunt desgewenst ook bij diverse andere partijen terecht.