Stef Blok, een onbenul met een grote bek en een aardappel in de keel

Het schijnt dat premier Rutte buiten het zicht van de camera’s enorm uit zijn plaat kan gaan. Dat komt wel vaker voor bij vrijgezellen. Thuis is er niemand die je corrigeert. Dus je vloekt ongegeneerd het hele huis bij elkaar, als je een kop koffie omstoot of de computer niet precies doet wat je wilt. Hoe vreselijk Stef Blok woensdag op zijn sodemieter heeft gehad, zal helaas altijd het geheim van het Torentje blijven, tenzij Nederlandse politici eindelijk eens de gewoonte overnemen van hun Britse collega’s om in memoires open kaart te spelen. Hoe dan ook, minister Blok moest al gauw door het stof.

Door de NOS liet hij zich streng ondervragen en hij nam alles terug, van de multiculturele samenleving die nergens vredig was en van Suriname als failed state. Over het gelijk van Polen en Hongarije om vluchtelingen te weigeren, zweeg hij. Dat was de bewindsman in de alteratie blijkbaar vergeten. Ja, hij had bepaald verkeerde woorden gekozen om zijn publiek te prikkelen.

Dat publiek bestond uit Nederlanders, die staffuncties bekleden bij internationale organisaties. Zij verkeerden in Den Haag om onderling ervaringen uit te wisselen en bij te praten. Zulke mensen prikkel je niet met stomme kroegpraat waarmee je aan de bar van de tennisvereniging de handen op elkaar krijgt. Die irriteer je daarmee. Voor hen voer je dan een act van zelfontmaskering op. Je laat zien wie je bent: een ignorant en een stuk onbenul met een grote bek en een aardappel in de keel die denkt dat hij weet  hoe de wereld in elkaar zit op grond van kwaadaardige onzinverhalen uit wat we maar zijn levensbeschouwelijke omgeving zullen noemen. Zo van: wij zitten goed. Je zal maar tussen die Turken wonen. Al die Gutmenschen uit het Benoordenhout hebben makkelijk praten als zij met hun bakfiets naar de Turkse bakker op de Paviljoensgracht rijden. Zij hebben verder geen last van  hen, dat niveau.

Die Nederlanders op behoorlijke posities bij internationale situaties, die kenners van de wereld, wier functie bijna altijd het omgaan met gevoelige materie inhoudt en het aan de orde stellen van taboes zonder dat meteen alle deuren worden dichtgeslagen, die moeten verbijsterd zijn geweest door het gekeuvel van deze bewindsman. Vandaar dat zijn inzichten via Zembla naar buiten kwamen. Iedereen heeft tegenwoordig een film- en opnamefunctie op zijn iPhone. Dat moet je wel beseffen natuurlijk als je los gaat en laat weten hoe je werkelijk denkt.

Toen Rutte met hem klaar was – veronderstel ik zo – was het tot Blok doorgedrongen dat hij wat in zijn ziel woonde alleen maar tevoorschijn moest halen in zeer vertrouwd gezelschap. Alleen daar. Onder absoluut gelijkgezinden. En dat hij nu de handenwringende smekeling moest spelen om de schade voor hem en voor de partij zo veel als doenlijk te beperken.

En dus deed Blok een Trumpie. Maar wel op de manier van het calvinistisch Nederland. Hij zei dat hij het te scherp had geformuleerd. Hij toonde in zijn lichaamstaal berouw. Daardoor hield hij wat hij zijn gelijk acht in de kern overeind. Hij haalde alleen de scherpe kantjes ervan af en hoopte dat hij er dankzij een schuldbewust smoelwerk mee kon wegkomen.

Maar het was een onvolmaakt berouw. Hij had geen spijt omdat hij ten diepste besefte gevaarlijke lulkoek te hebben gepropageerd, maar omdat hij bang was voor straf, voor het eind van zijn ministeriële loopbaan, voor de ontneming van de dienstwagen met chauffeur.

Daarom verdient hij geen vergeving. Stef Blok is minister van Buitenlandse Zaken in een klein land. Hij is POTUS niet, de onbetwiste leider van de machtigste natie ter wereld. Hij moet het van zijn diplomatieke gaven hebben. Hij heeft zich  in zijn onderhandelingen met de Visegrad-landen over vluchtelingen en verantwoordelijkheden zelf alle argumenten uit de handen geslagen. Hij heeft zich onmogelijk gemaakt in Suriname, een voor Nederland belangrijke staat omdat zoveel van onze burgers er bloedverwanten hebben, omdat de positie van onze taal er sterk is en omdat we een pijnlijk verleden delen.

Na deze gaffe zien ze Stef Blok in het buitenland niet meer staan. Ondanks dat excuus. Hij wordt nergens meer serieus genomen. Want net zo min als de paus en in tegenstelling tot Donald Trump heeft Blok genoeg divisies achter zich om de ondiepte van zijn geest met macht te compenseren.

Om een bekend Frans gezegde te parafraseren: het was erger dan een zonde, het was een fout.