Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Stateloos en volslagen rechteloos

  •  
16-09-2011
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
59 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
Ombudsman bij ambassade VS in actie voor stateloos echtpaar
Kort voor de zomervakantie komt er een mailtje op de redactie van de VARA Ombudsman binnen. Of wij het wanhopige verhaal van het stateloos geraakte echtpaar Igor Skrijevski (48) en Galina Skrijevskaia (46) hebben gelezen in De Stentor en het Reformatorisch Dagblad? Nee dus. Wanneer we de artikelen hebben gezien, vallen we haast van verbijstering van onze stoel. Wat een ongelooflijk verhaal, en wat een uitzichtloosheid voor deze twee per ongeluk in Nederland belande mensen! Een schrijnender geval van ‘Lost in Transit’ is nauwelijks voorstelbaar. En dat allemaal door een illegale deportatie met valse papieren uit de Verenigde Staten.
Het is een dramatisch verhaal. Igor en Galina ontvluchtten niet lang na de val van de muur de Sovjet-Unie. Igor werd in die periode zo ernstig mishandeld door de KGB dat hij in coma in het ziekenhuis belandde. Hij weigerde mee te werken met de Russische geheime dienst. Met een toeristenvisum vliegen ze naar de Verenigde Staten waar ze al snel een succesvol bestaan opbouwen. Terwijl de procedure voor een asielaanvraag loopt, lukt het hen goede banen en alle benodigde sociale en medische papieren te bemachtigen. Naast een woonhuis kopen ze nog  twee vakantiehuizen.
Het bizarre is dat ze pas in 2006, na 16 jaar in de VS te hebben gewoond, worden aangehouden omdat ze illegaal in de VS zouden zijn. Hun asielprocedure is vastgelopen. Maar uitzetting is niet mogelijk, omdat hun Sovjet-paspoort is verlopen en de autoriteiten hun nationaliteit niet vast kunnen stellen. Immers, beiden komen oorspronkelijk uit het gedeelte van de Sovjet-Unie dat na 1991 een nieuw land is geworden: de Oekraïne.
Ze kunnen niet worden uitgezet en mogen weer naar huis. Maar een half jaar later worden ze zonder pardon van hun bed gelicht en per direct, zonder een kans om wat dan ook mee te nemen, op transport gezet: een keiharde deportatie-actie. Ze worden met een transit-vlucht van de KLM richting Oekraïne gevlogen. Tijdens de tussenstop op Schiphol zitten ze zes uur lang in een detentieruimte alvorens ze op doorvlucht gaan met wederom een KLM-vliegtuig. Bij aankomst in Kiev drukt de piloot Oekraïense identiteitspapieren in hun hand.
Igor en Galina snappen er niets van, waar komen deze ID-papieren vandaan? Ze hebben nooit de Oekraïense nationaliteit aangevraagd, hun handtekening ontbreekt en ook een persoonsnummer staat er niet in. Ze melden in de Oekraïne dat het hun papieren niet zijn. De rechtbank en later ook het hoogste gerechtshof in Kiev stellen onverbiddelijk vast dat ze inderdaad de Oekraïense nationaliteit niet hebben. Ofwel: ze zijn illegaal in de Oekraïne en dienen het land te verlaten.
De VS weigert hen echter een visum. De Oekraïne stuurt ze naar Nederland. Omdat ze illegaal in Nederland zijn, worden ze na enige tijd onder begeleiding van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DTV) ‘terug gedeporteerd’ naar de Oekraïne. Maar dat land accepteert de Hollandse deportatie niet. Igor en Galina en de mannen van de DTV komen op het vliegveld de Oekraïense douane niet eens voorbij. Er wordt hen te kennen gegeven linea recta weer naar Nederland te gaan; Igor en Galina zijn ongewenst in de Oekraïne.
Vervolgens belandden de twee in Nederland op straat, midden in de koude winter. Ze zwerven enkele maanden dakloos rond, vaak in de buurt van Schiphol. Igor en Galina blijven de Nederlandse autoriteiten vragen hen naar de VS te sturen want in dat land zijn ze stateloos geraakt; alleen daar kunnen ze een rechtsgang oppakken. Maar Amerika gaat elk contact met Igor en Galina uit de weg. En Nederland heeft blijkbaar niet het vermogen of de wil om de Amerikanen ervan te overtuigen dat het stel niet in ons land hoort en toch echt terug moet naar de VS.
Sterker nog, tot op de dag van vandaag blijft de Nederlandse DTV erop staan dat de twee naar de Oekraïne terug moeten.
Na een hongerstaking van Galina belanden de twee in een asielzoekerscentrum in Apeldoorn. Daar zitten ze nu al sinds januari 2010. Het moge duidelijk zijn, de VARA Ombudsman wil deze zaak oplossen. En de beste oplossing is: ‘return to sender.’ Immers, de ellende van de twee is begonnen met de illegale deportatie van Igor en Galina. Ze hadden nooit met gefalsificeerde papieren mogen worden uitgezet. Binnenkort zijn Igor en Galina ook in een uitzending over stateloosheid op de BBC te zien. De UNHCR zegt ernstig met de zaak in de maag te zitten omdat het aan alle kanten op slot zit. Igor en Galina hebben in Nederland alle asielprocedures verloren. Ze zijn dus niet alleen stateloos zijn, maar ook volslagen rechteloos. Ze kunnen nu elk moment volkomen berooid op straat of in de cel belanden. En dat in het beschaafde Nederland. Kortom, tijd voor actie.
‘De Ombudsman’ vanaf 16 september om 20.50 uur op de VARA-vrijdag op Nederland 2.

Meer over:

opinie, leven
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (16)

addystoker
addystoker16 sep. 2011 - 11:30

Geen mens is illegaal op deze wereld, dus ook IGOR en Galina niet. Ze horen dus hoe dan ook niet in de cel. Naar mijn mening heeft de Nederlandse overheid zolang ze hier zijn zorgplicht. Ik hoop dat er door de bemoeienis van de ombudsman verbetering komt in hun situatie, want deze situatie wens je niemand toe.

JanJansen17
JanJansen1716 sep. 2011 - 11:30

regels zijn regels versus zelfredzaamheid (in Amerika) wat een diep trieste ellende voor dit echtpaar!!

caquerlaque
caquerlaque16 sep. 2011 - 11:30

toch mooi the american dream

denmol
denmol16 sep. 2011 - 11:30

“Het bizarre is dat ze pas in 2006, na 16 jaar in de VS te hebben gewoond, worden aangehouden omdat ze illegaal in de VS zouden zijn. Hun asielprocedure is vastgelopen.“ Het is een bizar verhaal en ik heb zeker te doen met deze mensen maar hier is waar het voor mij onduidelijk wordt en waar ik vragen bij heb. Ze hebben gewerkt en 3 huizen gekocht en dat doe je niet zomaar als je nog in een asielprocedure zit lijkt mij. Ik vind de informatie een beetje mager om een oordeel te hebben over deze op zich bijzondere zaak.

Michiel Online
Michiel Online16 sep. 2011 - 11:30

tjemig, wat zou het toch geweldig zijn als er ook zo werd opgetreden bij hulp aan: - ECHTE ARME MENSEN Je hebt 2 vakantiehuizen, en een ander heeft helemaal niks. Ach, daar "is geen geld voor". :-)

Dehnus
Dehnus16 sep. 2011 - 11:30

Wat is er eigenlijk gebeurt met deze mensen hun bezittingen? Als de USA die toegeeigent hebben dat hebben ze zich schuldig gmeaakt aan diefstal op oude Soviet manier ;). En deze mensen maar denken dat ze dat ontvlucht waren :).

nebu99
nebu9916 sep. 2011 - 11:30

Zoals ing Paul al aangeeft, er zitten veel vreemde elementen aan dit verhaal. Inderdaag zou het onmogelijk zijn geweest voor deze mensen om in aanmerking te komen voor een Soviet uitreisvisa als Igor gevangene van de KGB is geweest. Wat is eigenlijk de achtergrond van deze Igor, de Oekrainer uit Moskou? Wellicht was hij een CIA spion op een hoge plek binnen de Soviet bureaucratie die na ontdekking door de KGB is uitgeruild met de Amerikanen? En wat heeft hij eigenlijk in de VS uitgespookt om in aanmerking te komen voor deportatie met valse paspoorten (dat doen de Amerikanen namelijk alleen als ze echt heel graag van iemand afkomen, op het hoogste niveau). Wellicht een dubbelspion die eenmaal in Amerika weer voor de Russen is gaan spioneren? Ook de vreemde rol van Nederland - gewillig translitland icm weigering om Igor terug te sturen naar de VS - wijst op betrokkenheid van de inlichtingendiensten op het hoogste niveau. Dus: voordat we allemaal ons oordeel klaar hebben zou ik adviseren eerst eens wat dieper te graven in het verleden van deze mensen en wat ze mogelijk wel niet allemaal op hun kerfstok hebben.

Hermanbakker
Hermanbakker16 sep. 2011 - 11:30

Ik heb me niet in alle details verdiept, maar het is een Kafka verhaal. Nu zowel de VS als de Ukraine deze mensen weigeren, en, ik zag de reportage, het fatsoenlijke mensen zijn, kunnen we dan niet één van onze bekende uitzonderingen maken, en ze hier laten ? Gekke Geert zal ook wel geen bezwaar hebben, het lijken me geen Moslims.

FrankWassenaar
FrankWassenaar16 sep. 2011 - 11:30

Reactie ministerie van BZK aan Vara's Ombudsman Pieter Hilhorst over de uitzending van 16 september 2011 Beste Pieter, N.a.v. jullie item over het echtpaar Skrijevski heb ik een aantal opmerkingen. Montage interview Rhodia Maas Ik ben zeer ontevreden over de manier waarop jullie het interview met Rhodia Maas hebben gemonteerd. Jullie hebben gekozen voor de meest tv-genieke delen - het tonen van reisdocumenten en de weergave via jouw telefoon van een opgenomen telefoongesprek met de Koninklijke Marechaussee (KMar). Onderbelicht bleven de elementen van de redenering die Rhodia Maas tegenover jou tot vervelens toe moest herhalen: 1. Het was de verantwoordelijkheid van de VS om bij uitzetting uit de VS te zorgen voor Oekraïense reisdocumenten voor het echtpaar Skrijevski. 2. Oekraïne heeft die reisdocumenten ook geaccepteerd bij de inreis (mei 2007) van het echtpaar Skrijevski in Oekraïne; Oekraïne zelf heeft de reisdocumenten toen dus niet beoordeeld als 'vals' of 'ongeldig'. 3. Het is niet de verantwoordelijkheid van de Nederlandse overheid om zulke reisdocumenten te beoordelen bij transit via Schiphol; de KMar begeleidt slechts van het ene naar het andere vliegtuig, maar er vindt geen documentcontrole plaats aangezien er slechts sprake is van een overstap; er is in dit soort gevallen nl. geen sprake van inreis in Nederland en daarmee in het Schengen-gebied. 4. Het ontbreken van een handtekening op een laissez passer (certificate for return) als reisdocument komt vaak voor, en zegt niets. Bij een gedwongen uitzetting weigeren betrokkenen soms elke medewerking, dus ook het zetten van een handtekening. Dat maakt een door een land van herkomst afgegeven laissez passer niet ongeldig. (Terzijde: als Nederland een laissez passer of een toestemmingsverklaring verkrijgt van een ambassade voor gedwongen terugkeer vanuit Nederland naar een land van herkomst van een vreemdeling, ontbreekt daarop heel vaak de handtekening van de betrokken vreemdeling door gebrek aan medewerking.) Een laissez passer is heel iets anders dan een paspoort: een paspoort (of nooddocument) vraag je zelf aan en je moet zelf je handtekening zetten. Een laissez passer of een toestemmingsverklaring wordt afgegeven door het land dat jou als onderdaan erkent en/of bereid is verblijfsrecht te geven, aan het land dat jou gedwongen wil uitzetten. Het is aan het land van inreis om eisen te stellen aan de eigen reisdocumenten, niet aan landen van vertrek en al helemaal niet aan landen van doorreis. 5. Bij hun poging terug te reizen vanuit Oekraïne naar de VS (in augustus 2008) reisde het echtpaar op een vals Frans Schengen-visum. Controle van Schengen-visa is wel een taak van de KMar. Toestemmiing voor het reizen naar de VS ontbrak. Daarop heeft het echtpaar Skrijevski asiel aangevraagd in Nederland (wat later in de procedure werd afgewezen). 6. De terugreispoging in augustus 2008 vanuit Oekraïne naar de VS vond plaats ruim een jaar na de reis vanuit de VS naar Oekraïne. In jullie programma leek het er op dat Oekraïne het echtpaar Skrijevski al direct in mei 2007 had geweigerd in te reizen en had teruggestuurd. Dat was ook jouw tekst aan het begin van de reportage (vanaf 0'36"). Maar pas na een rechtszaak over hun nationaliteit heeft het echtpaar er zelf voor gekozen weer een poging te wagen naar de VS te reizen, via Schiphol, op een vals Frans Schengen-visum. 7. De weigering van de grensbewaking van Oekraïne om het echtpaar Skrijevski weer toe te laten, kwam pas in oktober 2009 bij een poging tot uitzetting vanuit Nederland naar Oekraïne, nadat het asielverzoek was afgewezen. Die reactie van de Oekraïense grensbewaking is ook wel te verklaren, aangezien er toen - na de eerdere rechtszaak in Oekraïne - geen duidelijkheid was over hun nationaliteit. Ook is ons onbekend wat het echtpaar bij die gelegenheid in hun eigen taal aan de Oekraïense grensautoriteiten heeft verklaard. 8. Nederland heeft bemiddeld in een poging van het echtpaar om via de Amerikaanse ambassade reisdocumenten voor de VS te krijgen. Feit is nu dat het echtpaar van de VS geen verblijfsrecht in de VS krijgt, en door eigen toedoen ook niet meer welkom is op de Amerikaanse ambassade in Den Haag om daarover te spreken. 9. Dat het echtpaar Skrijevski nu - waarschijnlijk - staatloos is, wil niet zeggen dat een verblijfsrecht in Oekraïne ontbreekt of niet kan worden verkregen. Het is de taak van de Dienst Terugkeer en Vertrek dat uit te zoeken; ook op het echtpaar rust de verplichting alle pogingen daartoe in het werk te stellen, aangezien het geen verblijfsrecht in Nederland heeft. Mijn conclusie na de uitzending: wel duidelijk werd dat de verantwoordelijkheid voor het verkrijgen van Oekraïense reisdocumenten bij de VS lag, en bij Oekraïne voor de afgifte daarvan (punt 1). De punten 2 tot en met 9 kwamen niet of onderbelicht in de montage van het interview met Rhodia Maas of anderszins in jullie reportage tot uiting, terwijl wij al deze punten wel naar voren hebben gebracht. Evidente onjuistheden 1. Over de reis vanuit de VS "… toen zij (…) werden uitgezet naar de Oekraïne met een tussenstop in Amsterdam. Maar de Oekraïne wilde ze niet hebben en dus zijn ze nu al drie jaar hier gestrand." Deze tekst miskent dat het echtpaar bij inreis in Oekraïne in mei 2007 werd toegelaten door de autoriteiten. Pas bij een latere poging (augustus 2008) van het echtpaar om weer naar de VS te reizen, is het gestrand in Nederland doordat het hier een asielaanvraag indiende toen doorreis naar de VS niet mogelijk bleek bij gebrek aan toestemming voor inreis. 2. Over de reis terug naar Amsterdam "Ze werden teruggestuurd naar Nederland, naar Amsterdam, dat was immers de laatste bestemming in transit." Deze tekst miskent opnieuw dat het echtpaar zelf in augustus 2008 een poging waagde om op een vals Frans Schengen-visum via Amsterdam naar de VS te reizen. Van een gedwongen uitzetting door Oekraïne was geen sprake. Toen de benodigde toestemming voor doorreis naar de VS ontbrak, heeft het echtpaar asiel aangevraagd in Nederland. 3. Over de ontvangst bij de DT&V "We zijn bij de Dienst Terugkeer en Vertrek geweest, maar daar werden we niet zo hartelijk ontvangen, en Igor en Galina al helemaal niet. Zij moesten buiten wachten." Wat een gotspe. We hadden gewoon een afspraak gemaakt en de koffie stond klaar. Wie kwamen er nu met draaiende camera binnen en stelden zich niet fatsoenlijk voor? Daarvoor hebben jullie nog excuus aangeboden. Maar dat ervaar ik met terugwerkende kracht niet als welgemeend. Wij hebben jullie excuses toen aanvaard, maar trekken dat nu weer in. Verder heeft de Dienst Terugkeer en Vertrek er niet voor gekozen om het echtpaar Skrijevski buiten op de stoep te laten wachten terwijl jij een afspraak had. Met het echtpaar had de DT&V geen afspraak, maar ze hadden desgevraagd gerust in de wachtruimte bij de receptie kunnen wachten. Ik begrijp dat dat minder zielig op televisie zou overkomen, dus daarom hebben jullie het echtpaar geïnstrueerd buiten op de stoep te gaan staan. Maar geef daarvan dan niet de DT&V de schuld. Programma-format en wederhoor Volgens het programma-format maak jij jezelf tot spreekbuis van (vermeende) slachtoffers van een (vermeende) misstand. Je spreekt de veroorzakers of verantwoordelijken kritisch aan op de ontstane situatie. Dat is een aardig programma-format, maar het gevaar is dat je je voor het karretje van slachtoffers laat spannen, bij voorbaat hun kant kiest, en dat het weerwoord van andere partijen er eigenlijk niet meer toe doet. De conclusie dat "slachtoffers van een misstand" ook wel eens ongelijk zouden kunnen hebben, is eigenlijk nauwelijks meer mogelijk. Daarmee bestaat de kans dat er geen sprake meer is van een faire vorm van wederhoor, maar dat de vooraf getrokken conclusie in stand blijft. Medewerking door BZK Van tevoren heb ik je gezegd dat de reactie van de Dienst Terugkeer en Vertrek op jouw vragen eenvoudig per mail te leveren zou zijn. Sterker, die reactie kende je al na eerder telefonisch contact. Maar omdat een televisieprogramma nu eenmaal een "sprekend hoofd" nodig heeft - en wij daarvoor begrip hebben - hebben wij meegewerkt aan een interview. Louter om "op camera" te zeggen wat we telefonisch al hadden uitgelegd. BZK zal altijd bereid blijven om vragen van echte journalisten of van programmamakers te beantwoorden. Maar gezien onze ervaring nu, zullen we dat voor Vara's Ombudsman wellicht niet altijd meer op camera doen. Een verwijt dat het ministerie niet op camera wil reageren, of tv-beelden waarbij je tevergeefs aan de deur staat, nemen we dan maar voor lief, maar we laten ons niet nog een keer in het pak naaien. Want het is wel een overheidstaak om uitleg te geven en verantwoording af te leggen, maar niet om mee te werken aan de smeuïgheid van televisieprogramma's. Ik ben benieuwd naar jullie reactie. Met vriendelijke groet, Frank Wassenaar woordvoerder ministerie van BZK P.S. Hoofdregel is dat het ministerie van BZK geen informatie geeft over individuele zaken. Alleen als in het openbaar - via de media - een sterk vertekend beeld dreigt te ontstaan over de situatie, ook veroorzaakt door de betrokkenen zelf, reageert BZK op aspecten van zo'n zaak. En dan nog altijd zo terughoudend mogelijk, zo veel mogelijk de privacy van betrokkenen beschermend. Het staat jullie vrij deze mail op jullie website te zetten, maar dan wel integraal, tot en met dit post scriptum.

Dewik2011
Dewik201116 sep. 2011 - 11:30

Raar verhaal. Het begint al raar met hun vlucht uit de USSR. Hoe kan een KGB gevangene een uitreisvisum krijgen en een USA toeristen visum. Hiet klopt iets niet in het verhaal. Met een ex-USSR paspoort kan je gewoon naar de Ukraine tenzij het verlopen is. Als het is omgezet in een Russich paspoort dan kan je ook gewoon naarde Ukraine. Dus waarom weigerd de Ukraine hen. Tweede rare deel van het verhaal. Het lijkt er op dat de heer of dame in kwestie iets met die KGB van doen heeft, vandaar de overspannen reaktie van USA en Ukraine. Maar dit is puur spekulatie...kortom....no comments

3 Reacties
hansdekkers
hansdekkers16 sep. 2011 - 11:30

"Met een ex-USSR paspoort kan je gewoon naar de Ukraine tenzij het verlopen is. Als het is omgezet in een Russich paspoort dan kan je ook gewoon naarde Ukraine." Ze hebben 16 jaar in de VS gewoond en in die tijd is hun oude USSR-paspoort natuurlijk verlopen. In de VS hebben ze dat nooit laten omzetten naar een Russisch paspoort. Waarom zouden ze ook, ze waren druk bezig een nieuw bestaan op te bouwen in Amerika en wat heb je daarbij aan een Russisch paspoort. Ik weet ook helemaal niet of ze dat gekregen zouden hebben als ze in de VS verbleven. Dit geldt voor een grotere groep oud-inwoners van de Sovjet Unie, allemaal zo stateloos geraakt.

denmol
denmol16 sep. 2011 - 11:30

“Maar dit is puur spekulatie...kortom....no comments ” Wat is het nou ? Je kunt niet eerst speculeren en daarna geen commentaar hebben. Het is het een of het ander.

BasVV
BasVV16 sep. 2011 - 11:30

Het probleem met dit soort verhalen is dat het waarom er niet bij verteld wordt. Waarom weigert de VS hen een verblijfsvergunning.

JoopSchouten
JoopSchouten16 sep. 2011 - 11:30

Deze mensen moeten gewoon een Nederlands paspoort krijgen. Het zijn immers geen uitvreters. ... Wat vindt Geert Leers eigenlijk van deze situatie?

2 Reacties
caquerlaque
caquerlaque16 sep. 2011 - 11:30

dus als het uitvreters waren dan.....?

.2
.216 sep. 2011 - 11:30

Waarom moeten ze een Nederlands paspoort? Daar vragen ze helemaal niet om. Deze mensen voelen zich waarschijnlijk Amerikaans, wat hebben ze er dan aan om een Nederlands nationaliteit te krijgen. Hun leven is in de VS, niet in Nederland.