Speelt Rutte dat hoge spel omdat hij zijn geloof in lockdowns verliest?

Je moet Mark Rutte heten om in een jobsboodschap uitsluitend het goede nieuws te zien. De coronacijfers zijn over een breed front aanzienlijk slechter dan na nieuwjaar. Toch zet de regering de ontmanteling van de lockdown in. Om de indruk van frivoliteit weg te nemen preekte de premier voor de zoveelste keer het evangelie van de basisregels: handen wassen, anderhalve meter afstand houden, bij klachten blijf je thuis. Toch mocht men zich in gemoede afvragen waarom de regering het volk twee weken heeft laten wachten op deze versoepelingen. De situatie staat er echt niet rooskleuriger voor dan veertien dagen terug, ook al wist de premier nog zo slim te goochelen met cijfers en gegevens: hij was weer in de geitenpaadjes-modus.

Wat zit hier achter? Ons wordt wijs gemaakt dat het om een verantwoord risico en een balanceeract gaat. Dat is oog in oog met feiten volstrekte flauwekul. Het kabinet heeft al zijn fiches gezet op een gunstig effect van de vaccinaties in de toekomst. Het hoopt dat de ziekenhuizen leeglopen omdat de risicogroepen straks door het vaccin zijn beschermd. Dan is Covid-19 teruggebracht tot een stevige griep, althans zolang een resistente variant het niet overneemt. Het is geen gok, zelfs geen gokje, verzekerde Rutte op de persconferentie. Het is meer dan dat. Het is alles of niets. De inzet is zo groot dat de directeur van het casino met zijn lijfwacht zich discreet in de richting van de speeltafel begeeft.

Om de een of andere reden is het moeilijk voorstelbaar dat een erkende control freak als Mark Rutte zo’n risico neemt. Getuigt de persconferentie misschien van iets anders? Zijn de bewindslieden bezig hun vertrouwen in lockdowns te verliezen? De strenge maatregelen van de afgelopen maanden hebben naar verhouding weinig opgeleverd. De Britse variant weet zich op een hoog niveau te handhaven ondanks alle maatregelen om de mensen uit elkaar te houden. Wie weet hebben die toch slechts een gering effect op het tegengaan van besmettingen. Alle onderzoekingen wijzen immers uit dat die meestal thuis plaatsvinden en niet ergens anders. Natuurlijk: je kunt altijd beweren dat het zonder lockdown allemaal nog veel erger was maar dat is nooit een sterk argument. En zo raakt de lockdown zijn geloofwaardigheid kwijt.

Open de samenleving. Het maakt toch niet veel uit. Ga voor de anderhalve meter en het handen wassen. Concentreer je op gedragsverandering bij de individuele burger in plaats van op grootschalige sociale experimenten zoals het sluiten van kroegen en winkelstand.

Het ziet er naar uit dat de publieke opinie hierin meegaat. De afgelopen maanden hebben de meeste Nederlanders zich in de maatregelen geschikt maar als er ruimte komt, maken zij daar onmiddellijk gebruik van. Als de lente in mei eindelijk echt doorbreekt, wordt het een maand van volle terrassen en volle stadsparken tegelijk.

Alleen het zwarte scenario kan dit stoppen: als de witte jassen daadwerkelijk hun vierschaar spannen om onder toezicht van een jurist te bepalen, wie mag leven en wie niet. Ze hebben wettelijk drie kwartier om tot een uitspraak te komen. Duim omhoog, duim omlaag.

Of het publiek in de arena dan nog rustig het oordeel van de keizer afwacht?

Lees hier meer over de richtlijnen voor de IC-commissies.

Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en evenmin de affaire rond het Groninger aardgas.