Spaarzaamheid is een deugd

Spaarzaamheid is een deugd en biedt meer zekerheid en gaat zeker niet koste van je welvaart en welzijn.

De hoeveelheid problemen op onze wereld is immens. Onlosmakelijk verbonden. We hebben behoefte aan oplossingen maar worden overmand door machteloosheid en berusting.

Er zijn een ‘miljoen’ mensen nodig om een potlood te maken, maar als we de punt slijpen zien we niet meer dan dat ene potlood.”  

De mens is mijns inziens niet in staat om de grotere verbanden te zien, al accepteert hij wel de logica die een dergelijke realiteit dicteert. Ons bevattingsvermogen komt niet veel verder dan de grens van onze gemeente of buurt. Informatie die de grens overschrijdt, wordt wel als zodanig geregistreerd maar kan zich niet zetten in ons brein. Het is een te complexe brij van geschakelde events. We zien wel de storm maar zijn niet in staat de link naar de vlinder te leggen, hoe logisch t ook moge zijn.

Het is dan ook een schier onmogelijke opgave om mensen te vragen, vanuit die omvattendheid te handelen. Mensen handelen vooral vanuit hun eigen beperkte levenssfeer, wat het opportunistische karakter van de mens aanwakkert. Kan je het individu dat kwalijk nemen? Amper.

Gemeenschappen De onverbondenheid die in vorige eeuwen gold, waar steden belangrijker waren dan Staten, zorgde voor een meer overzichtelijke situatie. De grandeur van superstaten, door vele dictators nagestreefd, hebben nooit stand gehouden. Too big too fail, maar uiteindelijk vallen ook zij met donderend geraas ineen. Wat blijft staan: steden en kleinere gemeenschappen.

Freddy Heineken heeft ooit eens het voorstel gedaan om weer gemeenschappen te maken die niet grens gebonden waren maar vanuit sociaal, cultureel, geografisch oogpunt met elkaar verbonden zijn.

Wat is de verbinding van een dorpje in Groningen, op de grens met Duitsland, met Den Haag? Behalve formeel, eigenlijk niets. Wel zijn de bewoners nauw verbonden met de bewoners in Duitsland net over de grens. Ze doen boodschappen bij elkaar, we kopen auto’s bij hun (prijs opportunisme) en sluiten zelfs vriendschappen. De jongeren zitten bij elkaar in de keet wat tot menig amoureuze nacht leidt.

De grootschaligheid van dingen, is een essentieel onderdeel van de problemen. De mate van zelfstandigheid van kleinere gemeenschappen / steden is compleet verdwenen. We slepen ons voedsel en onze producten de halve wereld over, terwijl met enige fantasie! we self-sufficient kunnen zijn. Want waarom koop je dat meubel bij Ikea als je buurman een prima timmerman is? Heb je nu echt een biefstuk van een Argentijnse koe nodig? Maar ook: Waarom die dure keukenmachine, terwijl een garde en een goed mes net zo veel wonderen doet.

Never waste a good crisis Ergens vind ik de crisis een uitkomst. Gedwongen teren we nu snel in op onze schulden. We worden spaarzamer, ook al raakt de VVD hierdoor compleet gefrustreerd, want het remt de groei. Het is juist het groeiparadigma waar we vanaf moeten. Iets voor de politiek om de economie eens anders te beschouwen dan langs de lijn van 3%/60% tov het BBP (het onzincijfer van de eeuw).

Gebruik de crisis om weer ‘dichter’ bij huis te blijven. Spaarzaamheid was vroeger een groot deugd. Koop datgene wat je kan betalen, niet datgene wat je kan lenen. Het leven wordt daardoor meer ontspannen. Geen angst of je de auto nog kan betalen, je PL, aflossen van je woning(annuïteit) zodat na 30 jaar je woning ook echt van jouw is. Spaarzaamheid biedt meer zekerheid, waar we zo gretig naar op zoek zijn. En zonder dat dit werkelijk ten koste gaat van je welvaart of welzijn.

Consumptie Het verminderen van onze consumptiepatroon, verlagen van onze schulden en een nieuwe definitie van kleinschaligheid, kan leiden tot meer overzicht op ons leven en het verlaagt die bijtende onzekerheid. Als de wereldwijde consumptiedruk maar ook iets daalt, heeft dat direct een keten van positieve effecten op klimaat, grondstoffen, energie, arbeid, tijd.

Wel betekent dit een geheel nieuwe definitie van onze economie en welvaart. Een waar tijd, rust en een gezonde leefomgeving minstens zo waardevol is. De herdefiniëring van onze welvaart is onvermijdelijk door de opkomende economieën die ook een stuk uit de taart willen. We kunnen het potlood niet meer maken met een miljoen mensen. Zaken dienen weer losgekoppeld te worden, verkleind, beheersbaar en overzichtelijk. Dan leidt de vlucht van een vlinder tot pracht zonder storm.

Zie ook ‘ de correspondent ‘.