Solliciteren na je vijftigste? Voor deze man geen probleem

"Of te wel iedereen moet altijd Twintiger blijven!" Het idee van de homo ludens is wel ingedaald ja.

Ach Mustafa was het maar waar. Als je solliciteert naar een baan onder je niveau met een stuk minder salaris, word je weer met dat andere kut-smoesje afgewezen. "U bent te hoog gekwalificeerd voor deze functie" of" U past niet in ons team". Waarom niet wordt er nooit bijverteld. Of "maar wij houden u in beraad", om vervolgens nooit meer iets van ze te horen. Evenmin wordt er logischerwijs vanuit gegaan dat jij zelf ook wel weet dat je te hoog gekwalificeerd was toen je op die functie solliciteerde en je je er al bij neergelegd had dat je dus minder zouden verdienen. Zo slim schatten ze je dan weer niet in blijkbaar. Het zijn standaard uitdrukkingen om er niet voor uit te hoeven komen dat ze je gewoon te oud vinden want dat mag niet van de overheid. Wij, mijn man en ik, kennen ze zowat allemaal, hebben er beiden mee te maken gehad. Het is trekken aan een dood paard. In België speelt precies hetzelfde probleem. Vorige week nog in het journaal en in Ter Zake geweest.

zouden is natuurlijk zou.

Nee het zijn cijfers dat we ouder worden. Maar dementen in een verzorgingshuis kunnen ook ouder worden. Het zegt niets of je nog in staat ben om je beroep normaal uit te oefenen. Het is een ordinaire bezuiniging om moeilijke beslissingen niet te nemen.

Het begrip “ervaring” = relatief (betrekkelijk) in een wereld die vraagt om beheersing van nieuwe Technieken en systemen. Ook als hoger opgeleiden ben je dagelijks bezig met “updaten” ofwel het actualiseren van je eigen vakkennis. Heb je daar niet de capaciteiten voor of de wil tot zelf-investeren dan val je uit de boot. Je kunt wel Prof. Dr. Ir. zijn in de stoomwerktuigen, maar ook die werden ooit ingehaald door nieuwe technieken en werden onbruikbaar in het arbeidsproces. Dit ondanks motivatie en ervaring. Zo simpel werkt een marktmechanisme. Die vorkheftruckchauffeur, eenvoudige administratief medewerker, productiemedewerker of kledingverkoper, etc., worden vervangen door minimumloners of hun werk bestaat niet meer. In de jaren “70, werden in Almelo, Borne, Enschede, Tilburg, Helmond, etc., 100.000 textielmensen werkeloos door werkverplaatsing naar lage lonen landen en door automatisering en nieuwe technieken. Ook die 100.000 textielmensen haalden hun pensioen niet met werken. Hun banen bestonden niet meer. Dit ondanks motivatie en ervaring. Zo simpel werkt een marktmechanisme.

Tsja, volgens de luitjes in Brussel moeten we vooral langer doorwerken. Veel babyboomers gingen met 15 jaar werken. Inmiddels heeft iedereen al een leerplicht tot 18 jaar en velen beginnen pas te werken tussen 20 jaar en 26 jaar. Dus de startdatum voor werken begint ook al veel jaren later. Dus kan de einddatum werk ook worden verlengd. Zo simpel werkt een marktmechanisme = niet mijn uitvinding.

"Veel babyboomers gingen met 15 jaar werken." Toch alleen het deel dat nog geen startkwalificatie haalde en waarvoor het jezelf ontwikkelen niets was dan een vervelende leerplicht waar je zo snel mogelijk onderuit moest kunnen. "Inmiddels heeft iedereen al een leerplicht tot 18 jaar" Voor wie in die tijd geen startkwalificatie haalt en (tamelijk voorspelbaar) werkloos wordt ligt die leeftijd zelfs al een stuk hoger. "velen beginnen pas te werken tussen 20 jaar en 26 jaar. Dus de startdatum voor werken begint ook al veel jaren later. Dus kan de einddatum werk ook worden verlengd." Je haalt hier wat zaken door elkaar. Wie zoveel in zichzelf investeert dat hij pas laat begint met verdienen verdient die investering dubbel en dwars terug. Er is zelfs een behoorlijke kans dat hij op eigen kosten eerder met pensioen kan, mocht hij daar behoefte aan hebben. Het draait niet om het aantal jaren dat je werkt (dat is de ultieme 9 to 5-mentaliteit, waarbij om vier uur al wordt gecheckt waarom die klok toch zo langzaam loopt en je vervolgens nog een uurtje epibreert) maar om wat je in die jaren doet. Het probleem vormen niet de mensen die pas laat beginnen met werken omdat ze lang in zichzelf blijven investeren maar de mensen die niet in zichzelf investeren en al vroeg beginnen met werken om een cent vandaag in de hand zwaarder telt dat een euro overmorgen. Dat is de groep die grosso modo een leven lang zijn eigen inkomensafhankelijke ziektekostenpremie niet volledig weet te verdienen, die zijn volledige AOW-premie niet hoeft te betalen en een leven lang geniet van allerlei vrijstellingen, teruggaven en andere inkomensherverdelingsmaatregelen. Zij zijn het die koel rekenend eigenlijk langer door zouden moeten werken, juist omdat zij zo vroeg met werken zijn begonnen en zijn gestopt met investeren en als gevolg daarvan van het begin tot het eind een kostenpost zijn geweest en zoals de verzorgingsstaat beloofde van de wieg tot het graf zijn verzorgd. Dat langer doorwerken zit er overigens in de praktijk helemaal niet in. Door hun levensstijl is de levensverwachting van laaggeschoolden weliswaar korter maar het aantal ongezonde jaren die ze leven is veel groter. Daardoor halen ze de 65 vaak al niet werkend, laat staan dat ze daarna nog doorwerken. Je kunt hen dat natuurlijk niet onverkort verwijten maar zij vormen wel de kostenpost waardoor de pensioengerechtigde leeftijd omhoog moet. En je moet de zaken niet omdraaien: het zijn niet degenen die pas na een lange studie gaan werken die hun eigen en het collectieve pensioen niet ophoesten maar juist degenen die al op jonge leeftijd zijn gaan werken. Degene die langer door moet werken voor zijn pensioen is niet degene die die leeftijd niet werkend haalt maar degene die dat wel doet. Grote kans dat dat iemand is die pas later is begonnen met werken en die ondertussen al veel meer dan zijn eigen deel heeft bijgedragen aan de collectieve lasten. Het verhogen van de pensioengerechtigde leeftijd betekent dus in de praktijk dat er nog hogere eisen aan de solidariteit worden gesteld: juist wie altijd al meer heeft gegeven dan genomen moet nog wat langer door, terwijl hij zijn eigen pensioen al lang en breed bij elkaar heeft verdiend. En toch zijn het degenen die daarvan profiteren die weer het hardst schreeuwen dat ze tekort worden gedaan.

Als babyboomer (1947) en jongste uit een familie behoorde ik al tot de groep die buiten de VUT regelingen viel. Mijn zwagers, geboren tusen1936 en 1945 hadden die VUT gelden al opgemaakt.

1) Je solliciteert op een baan waar een bepaald salaris voor staat. Omdat je toevallig wat ouder bent betekent niet dat je vanzelf meer loon krijgt. Als het om een CAO-loon gaat dan is het aantal dienstjaren bepalend. Over het aantal dienstjaren kun je onderhandelen. Bovendien, het gaat erom wat iemand oplevert. 2) Het ziekteverzuim van ouderen is vergelijkbaar met jongeren. Ouderen hebben minder uitval vanwege geboortes, trouwerijen e.d. Dat compenseert. 3) Als je nieuw bij een bedrijf komt dan zijn de "oude lullen" dagen niet van toepassing. Alleen zittende werknemers hebben wat dat betreft verworven rechten.

"Omdat je toevallig wat ouder bent betekent niet dat je vanzelf meer loon krijgt. Als het om een CAO-loon gaat dan is het aantal dienstjaren bepalend. Over het aantal dienstjaren kun je onderhandelen." En volgens veel CAO's is de basis van die onderhandelingen dat je die dienstjaren gewoon mee kunt nemen naar een volgende baan die vergelijkbaar is. Dus ben je duurder, ongeacht of je je in die jaren hebt ontwikkeld of achterover hebt geleund. "Als je nieuw bij een bedrijf komt dan zijn de “oude lullen” dagen niet van toepassing." Ook dat hangt weer af van het aantal jaren dat je mee kunt nemen. Maar die ouwelullendagen zijn er bovendien niet voor niets: op een gegeven moment word je nu eenmaal wat minder productief omdat je meer hersteltijd nodig hebt. En heb je geen recht op ouwelullendagen dan breng je die hersteltijd simpelweg betaald op de werkvloer door. Het is maar helemaal de vraag of je dat kunt compenseren door kennis en ervaring, waardoor de waarde van de uren waarin je echt productief bent ook zoveel hoger is dat je je geld evengoed waard bent. Bij beroepen waarbij het op het fysiek aankomt kun je dat wel schudden en moet je toch echt denken aan demotie. In andere gevallen hangt het er maar net vanaf hoeveel waarde je aan je uren toe hebt weten te voegen. Ik moet bij deze discussie altijd denken aan voetballers als Cruyff en Van Hanegem. Die konden tot op voor voetballers behoorlijke leeftijd blijven functioneren en werden alleen maar van meer waarde en verdienden alleen maar meer, al stond Van Hanegem uiteindelijk functioneel blind op het veld. Beide hebben zich gedurende hun voetbalcarrière alleen maar ontwikkeld en hun kennis verdiept, omdat ze voortdurend serieus met hun vak bezig hebben gehouden. Zij hoefden niet meer als een jonge hond heen en weer te rennen maar wisten dat het een wereld van verschil maakte dat ze simpelweg een stapje naar links of naar rechts zetten. Als jij het er als oudere voetballer met een afnemende fysiek nog steeds van moet hebben om als een idioot over het veld te rennen, dan leg je het simpelweg af en nemen ze voor jou liever een jonkie dat voor minder geld als een dolle stier rond wil rennen. Weet je wel gebruik te maken van je kennis, ervaring en inzicht dan ben je van grotere waarde dan iemand die als een kip zonder kop rond rent.