‘Soldaat van Oranje’ en oorlogsschuldgevoel
Na het zien van de musical ‘Soldaat van Oranje’ bleef mij een specifieke scène bij, namelijk die waarin koningin Wilhelmina aan verzetsstrijder Erik Hazelhoff Roelfzema vraagt wat ze anders had moeten doen. Zijn antwoord luidt: ‘de joden voelden zich wel erg aan hun lot overgelaten’.
Ik ben Vlaming en ik weet dat er in België en Frankrijk naar verhouding veel minder joden zijn gedeporteerd dan in Nederland. In Nederland is zo’n driekwart van alle joden in de tweede wereldoorlog om het leven gebracht, in België en in Frankrijk zo’n 25%. Misschien is daarom het gevoel van ereschuld aan de joden in Nederland groter, en reageert onze regering hier krampachtiger op de aanpak van Israël in Gaza en Libanon.
Op dit punt zitten we duidelijk in een spagaat. Enerzijds vinden we dat Israël, met haar wraakacties, wel ver gaat, maar anderzijds wordt kritiek op Netanyahu al gauw geduid als antisemitisme. De niets ontziende vergeldingsacties die Israël uitvoert, worden gelegitimeerd met het argument dat Hamas in Gaza is begonnen en dat Hamas en Hezbollah als terroristische organisaties uit zijn op de totale vernietiging van de staat Israël. Zo bezien voert Israël alleen maar verdedigingsoorlogen waarbij landjepik en vele duizenden burgerslachtoffers worden gezien als nevenschade bij het vernietigen van de vijand.
Ook bestaat de stellige indruk dat velen de Palestijnen van wegen hún islamitische geloof als minder waardevol beschouwd worden , omdat een aantal extreme islamvertegenwoordigers uit is op omverwerping van de in hun ogen perverse westerse cultuur. Dan is in de beleving van ons westerlingen de dood van een Israëliër die onze westerse waarden meer vertegenwoordigt, meer van waarde dan de moslims in Gaza of Libanon en veel erger dan de dood of het lijden van een Palestijn of Libanees. Maar de dood laat zich niet wegen.
Ik vraag me af of de wraak die het bewind van Netanyahu neemt, wordt gevoed door de angst om als joodse staat vernietigd te worden door de omringende vijandige landen. Maar de ervaring van internationale Jodenvervolging door de eeuwen heen zou juist ook het begrip voor de positie van degenen die nu door de Israëlische staat worden onderdrukt, kunnen vergroten.
Als naoorlogs kind ben ik opgegroeid met het besef “nooit meer oorlog”. Maar in de huidige wereld lijkt dit besef met de opkomst van extreemrechts allang weer zijn betekenis te hebben verloren. Sterker nog, je wordt bijna gedwongen een keuze te maken tot welk kamp je behoort, je bent voor het ene of voor het andere kamp.
Ik besef dat Hamas en Hezbollah terroristische organisaties zijn die bestreden moeten worden, maar niet met disproportioneel geweld zoals dat nu gebeurt door de Israëlische staat. Er bestaat internationaal oorlogsrecht dat zegt dat geweld tegen burgers die niet meedoen in de strijd niet mag, of dat een ziekenhuis of school niet mogen worden aangevallen als niet honderd procent zeker is dat deze als uitvalsbasis door strijders worden gebruikt, of dat hulpverleners niet mogen worden aangevallen. Voor mij is het duidelijk dat, ondanks een op volle toeren draaiende pr-campagne, Israël hier over grenzen gaat en door de internationale gemeenschap ter verantwoording moet worden geroepen.
Nog belangrijker is om nu als internationale gemeenschap naar de toekomst te kijken. De situatie rond Israël schept een diepe kloof tussen verschillende bevolkingsgroepen. Is er een verdraagzaam samenleven te scheppen door op een goede manier vorm te geven aan een tweestatenoplossing die door alle partijen wordt geaccepteerd? Een stip op de horizon die mensen in een uitzichtloze situatie hoop biedt. Laten we met alle partijen op zoek gaan naar die hoop. Ook al is er niets zo ongrijpbaar als hoop.
Meer over:
opinie, tweede wereldoorlog, jodenvervolging, israël, palestina, gaza, libanon, oorlogsrechtPraat mee
Reacties (10)
Het is om wanhopig van te worden. De pijn van Palestijnen is zo groot en daarmee mijn machteloosheid, dat ik het me amper nog kan voorstellen. Iedere dag kijk ik naar de beelden al doet het nog zo'n pijn. Zeg derhalve nooit dat we het niet geweten hebben. Daarbij zie ik Israëliërs aan de grens staan die ernaar kijken en die hun plekje al gekozen hebben, al weten waar ze in Gaza gaan wonen. Ze zeggen letterlijk. Als Palestijnen niet dood willen waarom gaan ze dan niet de grens over naar Jordanië, Egypte etc... M.a.w. ook zij weten heel goed waar ze mee bezig zijn. Nl. met uitroeiing van de Palestijnen en/of verdrijving van hun grondgebied. De nazi's waren niet anders. Ja ik durf dat te schrijven hier.
@Raf Daenen
1/2
[Is er een verdraagzaam samenleven te scheppen door op een goede manier vorm te geven aan een tweestatenoplossing die door alle partijen wordt geaccepteerd?]
Ik vrees dat het antwoord nee is. Geen enkele Israëlische politieke partij erkent de staat Palestina. Onderhandelingen met de Palestijnen zijn al vele jaren taboe. Israël heeft driekwart miljoen kolonisten overgebracht naar ca. 340 nederzettingen en buitenposten in bezet Palestijns gebieden, en werft momenteel volop kolonisten, m.n. in de VS, voor zijn nieuwe nederzettingen in bezet Oost-Jeruzalem.
Het Israëlische streven is, zeker sinds 1967, gericht op het creëren van een ‘Groot-Israël’, from the River to the Sea. De Palestijnen worden met permanente terreur en geweld onder de duim gehouden. Wie zich verzet verdwijnt in een duistere cel of gaat eraan.
De Algemene Vergadering van de VN heeft Israël op 18 september in een met overweldigende meerderheid aangenomen resolutie een jaar gegeven om zijn kolonisten en militairen terug naar huis te halen. Zie het als een buitengewoon coulante laatste kans op de tweestatenoplossing. Maar Israël koloniseert keihard verder; het wil helemaal geen vrede.
@Raf Daenen
2/2
De westerse wereld, de VS voorop en met Duitsland en Nederland in de voorste gelederen, is medeplichtig aan de ellende. De holle woorden die zij al dertig jaar wijden aan de tweestatenoplossing terwijl zij de ondergang daarvan steunen doen zeer tot in het diepst van de ziel, net als hun hypocriete gezever over ‘Nooit meer’.
De Palestijnen worden geacht zich zelfs na 57 jaar bezetting koest te houden; zij hebben geen enkel perspectief, en hebben geen andere keus dan de wapens op te nemen, maar als ze dat doen zijn het ‘terroristen’ en krijgen ze internationale sancties opgelegd, terwijl de bezetter wordt overladen met wapens.
De geschiedenis zal ongetwijfeld hard over de Israëlische politiek en de westerse medeplichtigheid oordelen, maar daarmee komt vrede nu geen stap dichterbij. De enige kans op verandering ligt naar mijn mening in massale demonstraties (hoe meer hoe beter) en de BDS-beweging.
@ Lopez:
Helemaal me je eens.
Het zwijgen van de regeringen van de VS en lakeien als het Nederlandse kabinet over de aperte Israëlische oorlogsmisdaden is hemeltergend. Het komt niet verder dan obligate prevelementjes over het belang dat ook Israël zich moet houden aan het internationale (humanitaire) recht.
Intussen gaat de wapensteun aan Israël gewoon door. Zo kunnen de extremistische zionisten ongehinderd verder gaan met het vermoorden van Palestijnen en inmiddels ook Libanezen, met het verwoesten van alle denkbare soorten gebouwen, en met het afknijpen van basale levensvoorwaarden.
Ik weet geen meer toepasselijke term voor wat er gebeurt dan medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden, en zelfs genocide.
@Lopez
"De Palestijnen worden geacht zich zelfs na 57 jaar bezetting koest te houden; zij hebben geen enkel perspectief, en hebben geen andere keus dan de wapens op te nemen,..."
U heeft zelf wel door wat voor onzin u hier heeft opgeschreven. Alsof de Palestijnen en hun bondgenoten zich koest hebben gehouden en alsof het opnemen van de wapens wel perspectief biedt/heeft geboden.
@Olav Meijer
1/2
[Ik weet geen meer toepasselijke term voor wat er gebeurt dan medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden, en zelfs genocide.]
Ja, medeplichtigheid van opeenvolgende Nederlandse en andere Europese regeringen en de EU als geheel – er is geen ander woord voor. Of er sprake is van genocide laat ik aan het oordeel van het Internationaal Gerechtshof over; hopelijk komt dat op korte termijn.
Dat Israël zich schuldig maakt aan een hele reeks oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid is evident; een blik op de definities in het Statuut van Rome volstaat om tot dat oordeel te komen.
@Olav Meijer
2/2
Dat de Nederlandse regering het internationaal recht en de universele mensenrechten aan de laars lapt als het om Israëli’s en Palestijnen gaat is ook al jaren zo klaar als een klontje. Partijen als de ChristenUnie en de SGP kunnen zelfs ongestoord hun bewondering voor de illegale kolonisering van bezet Palestijns gebied uitspreken en openlijk beweren dat het ‘de Joden’ zijn die daarvoor verantwoordelijk zijn – krasser antisemitisme is moeilijk te vinden. En dan is er de PVV, die de Palestijnen oproept naar Jordanië te vertrekken, ‘want dat is Palestina’. Het van de kaart vegen van Palestina wordt in ons parlement open en bloot gepropageerd.
En ondertussen wordt er collectief gejammerd over die gemene Palestijnse terroristen die Israël ‘van de kaart willen vegen’ – de voorraad krokodillentranen in politiek Den Haag is onuitputtelijk.
@Frans Akkerman
Wat moeten de Palestijnen volgens jou doen? Ze hebben het met diplomatie geprobeerd en zoals je weet ging Israël tijdens onderhandelingen gewoon door met het koloniseren van de Palestijnse gebieden. Ze hebben het met vreedzame acties geprobeerd, zoals in 2018/19 met de Grote Mars van Terugkeer, waarbij Israëlische scherpschutters week-in-week-uit ongewapende burgers neerschoten, inclusief kinderen, journalisten en medici. Ze sturen een internationale campagne voor BDS aan en de deelnemers hieraan worden in de westerse landen gecriminaliseerd en voor antisemieten uitgemaakt.
Zeg het maar, hoe halen de Palestijnen ooit hun recht? Of vind je dat ze daar van af moeten zien. Omdat ze een minder soort mensen zijn?
@Frans Akkermans3
[U heeft zelf wel door wat voor onzin u hier heeft opgeschreven.]
Heus? Vertel eens, welke perspectieven houden Nederland, de EU en de VS de Palestijnen dan voor? En welke concrete stappen hebben zij de afgelopen dertig jaar gezet om een eind te maken aan de illegale Israëlische bezetting en kolonisering? Zet ze eens op een rijtje voor me.
Als u het beleid van Den Haag, Brussel en Washington zou hebben gevolgd zou u weten dat er lippendienst is bewezen aan de tweestatenoplossing, maar Israël tegelijkertijd is gesteund bij het in de praktijk onmogelijk maken van die oplossing. Zelfs erkenning van de staat Palestina blijft nog uit; van de gewenste twee staten wordt er maar één erkend.
Israël is eindeloos gewaarschuwd dat het op een dag een hoge prijs zou betalen voor inmiddels 57 jaar bezetting, kolonisering en terreur. En Brussel en Den Haag zijn veelvuldig gewaarschuwd dat zij actie moesten ondernemen als Israël hen werkelijk lief was en vrede hen écht aan het hart ging. Je werd nog net niet uitgelachen als je er aan de bel trok. Niemand vond het de moeite waard om concreet een vinger uit te steken. En toen kwam 7 oktober.
@Frans Akkermans3
[alsof het opnemen van de wapens wel perspectief biedt/heeft geboden]
In zoverre dat de kwestie-Palestina met een klap weer op de internationale agenda staat. Het is natuurlijk om te janken dat het geweld van 7 oktober daarvoor nodig was. En vooralsnog zien we een herhaling van de westerse medeplichtigheid, in elk geval in landen als de VS, Duitsland en Nederland: sancties tegen Hamas c.s., wapens voor Israël.
Maar meerdere Europese landen hebben de afgelopen tijd Palestina erkend, diverse landen weigeren Israël nog langer aanvalswapens te leveren, zowel het Internationaal Gerechtshof als het Internationaal Strafhof zijn wakker, en in Nederland kwam de AIV vandaag op eigen initiatief met een adviesrapport, waarin de regering met zoveel woorden passiviteit wordt verweten. Hier te lezen:
https://www.adviesraadinternationalevraagstukken.nl/documenten/publicaties/2024/10/23/aiv-briefadvies-39-naar-een-nieuwe-koers-voor-nederland-in-het-israelisch-palestijnse-conflict
En gelukkig gaan steeds meer burgers de straat op om de regering op te roepen tot een beleidswijziging: staak de steun aan de bezetter en laat je leiden door de Grondwet, het internationaal recht en de mensenrechten, en zet je op die basis in voor een staakt-het-vuren en een rechtvaardige vrede.
@Frans Akkermans3
Het kost u blijkbaar veel moeite om de toch eenvoudige vragen van Mark Huysman en mij te beantwoorden. Opmerkelijk.
Waarom die uitgekauwde en onmogelijke twee-staten-oplossing nog promoten? In de praktijk is de retoriek over twee staten niet meer dan een excuus om (met een gesust geweten) Israël zijn gang te laten gaan.
Waarom niet gewoon Palestijnse rechten en gelijkwaardigheid voorop zetten? Dat is waar het om gaat! Israël is een omvolkingsproject, mogelijk gemaakt door het Westen doordat het Westen over Palestijnse rechten heen walst. Daar moet een einde aan komen!
wat mij opvalt is dat iedereen bezig is met de eigen werkelijkheid maar er weinig ruimte is voor oplossingen, hoe deze impasse te doorbreken
"Ik besef dat Hamas en Hezbollah terroristische organisaties zijn die bestreden moeten worden.."
Jij zet jouw realiteit neer, dus het lijkt me goed om daar eerst eens op te reageren ipv reageerders verwijten.
Oplossingen aandragen ?
Ik denk dat zoiets begint als de media meer dapper, eerlijker, feitelijker wordt. Tot nu toe gebeurd dat in de meer linkse, kleine media, niet hier.
Ik draag hieronder een oplossing aan: een democratisch Palestina van de rivier tot de zee met gelijke rechten voor joden en Palestijnen. Dat is reëler dan de tweestaten ‘oplossing’ die enkel dient als retorisch vijgenblad voor het Westen om Israël zijn genocidale gang te laten gaan.
De zionisten hebben een groter Israël gecreëerd waarin de Palestijnen tweederangs mensen zijn. Op dit moment maken ze laatste restjes van de Palestijnse samenleving kapot en proberen ze ook controle over Libanon te krijgen. Het is overduidelijk dat er maar twee smaken zijn: of een groter Israël waarbij de Palestijnen verdreven, vermoord en gemarginaliseerd worden (Israël als fascistische etnostaat). Of een democratische staat waarbij er plek is voor iedereen.
Dat laatste kan alleen met dwang gebeuren. Doordat de westerse machten stoppen met met sponseren van de moordmachine. Daarom is het internationale verzet zo belangrijk. De westerse regimes moeten door hun eigen bevolking onder druk gezet worden. En daarom is ook het verzet van de Palestijnen en hun bondgenoten zo belangrijk. Israël zal nooit rust kennen zolang het de inheemse bevolking onderdruk en kapot maakt.
Jij stelt twee staten voor als oplossing, terwijl dat het excuus is waaronder de kolonisatie maar door gaat. Dus jij wilt niet echt een oplossing.
De enige oplossing is Israels racisme erkennen en het stoppen. Een Joodse staat ten koste van Palestijnen is een racistisch en misdadig project. Het kan beëindigt worden door Palestijnse rechten en gelijkwaardigheid te erkennen.
@Raf Daenen
1/2
Het Westen heeft de macht om de impasse te doorbreken, maar gebruikt die macht tot de dag van vandaag om Israëls wrede Palestinapolitiek te steunen. De VS heeft in de Veiligheidsraad iedere voorzichtige stap naar vrede en gerechtigheid met een veto de kop ingedrukt. De EU is Israëls belangrijkste handelspartner en had het EU-Israël Associatieverdrag allang moeten bevriezen op grond van schending van artikel 2, en de invoer van producten uit de nederzettingen moeten verbieden, maar blijft Israël juist op alle mogelijke manieren in de watten leggen.
De Palestijnse Autoriteit heeft eindeloos aangedrongen op een internationale vredesconferentie op basis van het internationaal recht en de tweestatenoplossing, maar is al die jaren straal genegeerd.
De meeste westerse landen weigeren Palestina te erkennen, maar reageren hysterisch (‘antisemitisme!’) als iemand Israël niet erkent; dat Israël de eigen grenzen niet erkent wordt met de mantel der liefde bedekt.
2/2
De Nederlandse politiek vindt dat de Palestijnen ook na 57 jaar bezetting stil moeten afwachten tot zij met Israël over hun vrijheid en basale mensenrechten mogen onderhandelen, terwijl onderhandelingen voor Israël juist taboe zijn. Het is meer dan schokkend om te zien hoe het Westen het internationaal recht, de mensenrechten en verdragen als de Conventies van Genève aan de kant veegt om Israël te blijven steunen. Ik ben er steeds meer van overtuigd geraakt dat er bij veel westerse politici een diepgeworteld racisme (Palestijnen zijn minderwaardige wezens) meespeelt.
Verandering zal van ‘de straat’, de burgers, moeten komen, in de vorm van massale demonstraties, van rechtszaken (zoals de F-35-zaak), en het boycotten van alles en iedereen die Israëls Palestinapolitiek steunt.
Al zouden die flyers bestaan er is niets antisemitisch aan tegen een apartheidsstaat zijn.
Alleen antisemieten zullen beweren dat Israël alle joden vertegenwoordigd. Een hele groep verantwoordelijk stellen voor de misdaden van enkelen uit die groep is racisme namelijk.
"Kritiek op Netanyahu is nooit aangeduid als antisemitisme. Achter groepen als Hamas aanlopen is dat wel. "
Dan heeft u niet goed opgelet. Zowel op deze site als in de rest van NL wordt regelmatig geinsinueerd en geroepen dat mensen die kritiek hebben op NY en Israel, dat enkel kunnen doen omdat ze antisemitisch zijn.
"Ik ben Vlaming en ik weet dat er in België en Frankrijk naar verhouding veel minder joden zijn gedeporteerd dan in Nederland. In Nederland is zo’n driekwart van alle joden in de tweede wereldoorlog om het leven gebracht, in België en in Frankrijk zo’n 25%. "
Daar is een verklaring voor . Waarom nemen zij die in deze contekst schrijven over de jodenvervolging nooit kennis van het recente onderzoek over dit onderwerp en proberen ze die verschillen te gebruiken voor hun anti-Israelverhaal?
"Het hoge aantal en percentage Joodse slachtoffers in Nederland vergeleken met België en Frankrijk, is in de eerste plaats te verklaren door het feit dat de Duitse politie in Nederland de alleenheerschappij kreeg over de organisatie en uitvoering van de deportaties, buiten de rest van het bezettingsbestuur en de autochtone autoriteiten om. Voor België gold dit minder en voor Frankrijk in het geheel niet.
Na de razzia’s en de Februaristaking in 1941 voerde de bezetter de Joden zo onopvallend mogelijk weg, en maakte daarbij gebruik van misleiding en bedrog. Dit in tegenstelling tot wat er in België en Frankrijk gebeurde toen in de zomer van 1942 de deportaties begonnen: hier werden gewelddadige razzia’s uitgevoerd waardoor de overgebleven Joden al snel probeerden onder te duiken of te vluchten."
(https://www.annefrank.org/nl/anne-frank/verdieping/nederland-het-hoogste-aantal-joodse-slachtoffers-west-europa/)
Dat is niet voldoende verklaring.
Dat had u kunnen weten als u de link zelf had gelezen aamgezien daar meer dan één verklaring wordt gegeven.
Israël is in deze oorlog de terorist, Hamas het verzetsleger.
Het Palestijnse volk wordt afgeslacht, het Israëlische volk beschermt en gesteund.
Voor 7 oktober heeft Israël al menig malen een 7 oktober gedaan op de Westbank , het vermoorden, verkrachten en gijzelen van Palestijnen.
Zullen we eens vanuit die invalshoek gaan praten dan constant dit slappe hap verhaal gaan herhalen ( hoewel het al iets kritischer is dan andere schrijvers hier hebben neergezet ).
Goed bedoeld verhaal dat helaas de plank misslaat. Israël is een vestigingskolonie die tot stand is gekomen door de inheemse bevolking te verdrijven. De overgebleven gebiedjes van de inheemse bevolking worden illegaal bezet en gekoloniseerd door Israël. Op dit moment zijn we in een belangrijke nieuwe fase van het project Israël gekomen. De bevolking van Gaza wordt vernietigd en tegelijk worden er nieuwe stappen gezet in de kolonisatie en zuivering van de Westoever en het onder zionistische controle brengen delen van Libanon.
Er is dan ook geen oplossing denkbaar waarin het huidige Israël blijft bestaan- de tweestatenoplossing is behalve buitengewoon onrechtvaardig ook een illusie . Het zionistische regime moet verdwijnen en in plaats van de koloniale apartheidsstaat moet er democratie komen in historisch Palestina met gelijke rechten voor Palestijnen en joden.
Het verzet in de tweedewereldoorlog waren ook terroristen volgens de nazi's en hun bondgenoten.
Waarom moeten oei wat vreselijk zeggen als het verzet eens wat terug doet terwijl de bezetter met fluwelen handschoentjes moet worden aangepakt?
Er is een genocide bezig en nog steeds is het gejammer over Hamas.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
Ierland gaat, zoals vaker, voorop in het geven van een goed voorbeeld:
'Ireland just decided to advance a bill banning trade with illegal Israeli settlements, as a first EU country.
This follows the ICJ advisory opinion which says all states have an obligation to prevent trade that helps maintain Israel's illegal occupation.'
https://x.com/MartinKonecny/status/1848777074615455882