Sociale Zaken neemt het niet zo nauw met privacy

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegendheid koppelt al sinds 2008 databanken aan elkaar om gegevens van burgers te analyseren om belasting- en uitkeringsfraude op te sporen. Het ministerie neemt hiermee een voorsprong op het nieuwe programma SyRI, dat afgelopen jaar in een wet is vastgelegd. Met de komst van SyRI wordt straks een hoop privacygevoelige informatie tussen instanties gedeeld, om zo ‘risicoprofielen’ op te stellen van mogelijke fraudeurs. Maar wat blijkt nu: het ministerie doet dit bij wijze van proef al jaren. Zonder wettelijke basis. Dat meldt NRC.

Een woordvoerder van het ministerie bevestigt aan NRC dat er de afgelopen jaren “zonder wettelijke basis” werd “geoefend” met een programma genaamd Black Box. Maar, zo benadrukt de woordvoerder, het College Bescherming Persoonsgegevens hield toezicht. Het College weerspreekt dit echter en zegt hier helemaal geen toezicht over te hebben gehouden. Wel heeft het in 2007 en 2010 onderzoek gedaan naar het koppelen van databestanden onder regie van Sociale Zaken en concludeerde het beide keren dat het ministerie in strijd met de Wet bescherming persoonsgegevens handelde.

De Leidse hoogleraar recht en informatiemaatschappij Gerrit-Jan Zwenne zegt in de krant dat het ministerie waarschijnlijk in strijd met de wet heeft gehandeld. De overheid mag namelijk alleen inbreuk maken op grondrechten als privacy als daar een toereikende en specifieke wettelijke grondslag voor is. “Het feit dat er pas nu daarvoor een wet is gemaakt, doet al vermoeden dat die grondslag ontbrak. Dat vermoeden wordt nu versterkt als je ziet dat het College tot twee keer toe onrechtmatigheden constateerde”, aldus Zwenne.

Lees ook op Joop: Overheid gaat burger als crimineel behandelen

NRC: Sociale Zaken overtrad mogelijk de privacywetgeving