Slachtoffers misdrijven krijgen meer rechten

Slachtoffers van misdrijven krijgen vanaf januari 2011 meer juridische rechten. Slachtofferhulp Nederland is heel blij dat de Eerste Kamer het wetsvoorstel daarvoor dinsdag heeft aangenomen. De belangenorganisatie noemt de nieuwe voorschotregeling de belangrijkste winst.

Die regeling houdt in dat de overheid een toegewezen slachtoffervergoeding alvast aan een slachtoffer betaalt, als de dader dat na acht maanden nog steeds niet heeft gedaan. Daarna verhaalt de Staat dat bedrag op de dader. De regeling geldt overigens voorlopig alleen voor slachtoffers van gewelds- en zedendelicten.

Slachtofferhulp Nederland zet de belangrijkste wijzigingen op een rij:

1. Voorschotregeling De voorschotregeling houdt in dat slachtoffers die een schadevergoedingsmaatregel toegewezen hebben gekregen acht maanden na onherroepelijk worden van het vonnis het toegewezen schadebedrag krijgen uitgekeerd. Heeft de veroordeelde in die tijd het bedrag niet (volledig) voldaan dan keert de staat het (resterende) bedrag uit. Dit ontslaat de verdachte niet van zijn betalingsplicht en het inningstraject van het CJIB loopt gewoon door.

2. Slachtoffer kan civiele voeging indienen bij jeugdigen onder 14 jaar Slachtoffers krijgen de mogelijkheid in het strafproces een civiele voeging in te dienen ten aanzien van de ouders van een verdachte beneden de 14 jaar. De wet creëert noodzakelijkerwijs ook een zelfstandige beroepsmogelijkheid van deze ouders ten aanzien van dit deel van het vonnis van de strafrechter.

3. Verschijningsplicht voor ouders van minderjarige verdachten De ouders / voogd van een minderjarige verdachte worden verplicht aanwezig te zijn bij de strafzaak. De rechter dient een bevel tot medebrenging te gelasten als de ouders niet verschijnen. Het OM en de politie dienen hier uitvoering aan te geven.

4. Voeging bij ad-informandum ten laste gelegde zaken is mogelijk Op dit moment kunnen slachtoffers geen civiele vordering indienen als hun zaak ad-informandum ten laste is gelegd. Met de nieuwe wet gaat dat veranderen. Dit betekent een uitbreiding van het recht tot voegen maar heeft ook consequenties voor de tijd die gemoeid is met de behandeling van een ad-informandumfeit ter terechtzitting.

5. Gewijzigd voegingscriterium wordt gehanteerd Was het voorheen alleen mogelijk een civiele vordering in het strafproces in te brengen als deze eenvoudig van aard was, met de nieuwe wet is dit criterium verruimd. De vordering mag geen onevenredige belasting van het strafrechtsgeding met zich mee brengen. Het oproepen van een getuige vormt naar de mening van de Tweede Kamer geen belemmering de civiele vordering ontvankelijk te verklaren.

6. Politie moet informeren over afzien van opsporing of inzenden proces-verbaal  De politie dient alle slachtoffers die daarom verzoeken schriftelijk te berichten over het afzien van opsporing of het inzenden van het proces-verbaal aan het OM.

7. Slechtoffer wordt geïnformeerd over vrijlating van verdachte of veroordeelde De wet regelt dat een bepaalde groep slachtoffers er recht op heeft geïnformeerd te worden over de invrijheidstelling van de veroordeelde. Op dit moment is de informatieverstrekking over het strafverloop gebonden aan de strafmaat en het soort straf. Informatieverstrekking vindt nu vooral plaats als de dader is veroordeeld tot PIJ, Jeugddetentie of TBS. De informatieverstrekking dient te worden uitgebreid met het gevangeniswezen.

8. Slachtoffer mag processtukken inzien en aanvullen  Het slachtoffer heeft recht om kennis te nemen van de processtukken en kan de officier van justitie vragen stukken aan het dossier toe te voegen. Weigert de officier van justitie inzage of toevoeging dan is er een beroepsmogelijkheid bij de rechter. Een en ander kan verder uitgewerkt worden bij AMVB.

9. Bijstand door raadsman en tolk  De mogelijkheid tot bijstand door een raadsman wordt uitgebreid naar alle slachtoffers. Afhankelijk van het inkomen van het slachtoffer zal een kosteloze toevoeging door de Raden voor rechtsbijstand kunnen plaats vinden. Het slachtoffer heeft ter zitting recht op een tolk. Bij de berichtgeving over de zitting zal het OM het slachtoffer dienen te informeren over de mogelijkheid dat het OM een tolk oproept.

Meer informatie over het wetsvoorstel is te vinden op TweedeKamer.nl.

 

Foto’s: Eduardo! ( ook deze ) (Flickr/CC)