Situatie Congo loopt uit de klauwen

De rebellenbeweging M23 lijkt zonder veel moeite de Oost-Congolese stad Goma te hebben ingenomen. Dat melden verscheidene media dinsdag. Het Congolese leger kon de zwaarbewapende milities niet tegenhouden en de VN-vredesmacht Monusco greep niet in. Van de bewoners was er evenmin verzet, waardoor de rebellen zo konden doorlopen.

Goma De Britse krant The Guardian schrijft dat de enkele bewoner die zich nog buiten waagde de rebellen verwelkomde en dat lokale politie vrijwillig de wapens inleverde. Maar veel inwoners hebben de komst van de rebellen niet afgewacht en zijn gevlucht naar de grens met Rwanda, meldt de Belgische krant De Morgen.

In de stad zijn explosies te horen en wordt geplunderd, schrijft De Morgen. De VN en hulporganisaties proberen vanwege het geweld zo veel mogelijk personeel weg te halen uit Goma.

M23 begon in april een offensief tegen president Kabila. De groepering heeft zich volgens de VN in zijn opmars op grote schaal schuldig gemaakt aan wreedheden als verkrachting en verminking. Volgens de VN zijn er aanwijzingen dat de rebellen worden gesteund vanuit Congo’s buurlanden Rwanda en Oeganda. Die landen ontkennen dat.

Achtergrond NRC Handelsblad duidt de achtergrond van het conflict:

Rebellenbeweging M23 werd in april opgericht en bestaat voornamelijk uit soldaten die uit het Congolese leger zijn gestapt. Zij zijn bijna allemaal Tutsi’s, dezelfde etnische groep die in 1994 doelwit was van de genocide in Rwanda.

De rebellen zeggen te vechten voor hun bevolkingsgroep, maar experts van de Verenigde Naties zeggen dat Rwanda bij M23 aan de touwtjes trekt en dat de strijd waarschijnlijk meer gaat om de controle over de grote bodemrijkdommen in het oosten van Congo. Noord-Kivu, waar Goma ligt, en Zuid-Kivu bevatten grote voorraden tin, tantaal en wolfraam, delfstoffen die veel gebruikt worden in computers, mobiele telefoons en digitale camera’s.

Ramp Kabila heeft de bevolking opgeroepen zich te verzetten tegen de rebellen, maar die lijkt er vooralsnog weinig voor te voelen. De regering in Kinshasa wees een ultimatum van M23 om binnen 24 uur vredesonderhandelingen te beginnen af. Kabila staat op het punt te vertrekken naar een buitengewone top in Kampala van de landen van de regio van de Grote Meren. Daar zal hij naar eigen zeggen bewijzen op tafel leggen tegen de landen die volgens hem voor de M23-agressie verantwoordelijk zijn, Rwanda en Oeganda.

Hulporganisatie waarschuwen al maanden voor een humanitaire ramp. Volgens Oxfam Novib zijn al zeker 50 duizend mensen op de vlucht geslagen voor het geweld.

Foto voorpagina: Een M23-rebel loopt voor een VN-busje langs

De Morgen: M23-rebellen controleren grensposten met Rwanda

The Guardian: Goma falls to Congo rebels

NRC: Congolese regering weigert gesprek met rebellenbeweging M23