Update: Shell veroordeeld tot betalen van schadevergoeding in één zaak ... In overige zaken was er volgens de rechter sprake van 'sabotage'
De rechtbank in Den Haag oordeelt woensdag of Shell verantwoordelijk kan worden gehouden voor olievervuiling in Nigeria. Shell zelf zegt niet aansprakelijk te zijn voor de vervuiling in drie Nigeriaanse dorpen, maar Milieudefensie vindt van wel. De organisatie spande daarom namens vier lokale boeren de rechtszaak aan.
Update 11.15:
De rechter in Den Haag heeft Shell veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding aan één Nigeriaanse boer. In de andere soortgelijke gevallen oordeelt de rechter dat de milieuschade niet de schuld van Shell was, maar die van sabotage.
De rechter:
Op grond van het toepasselijke Nigeriaans recht is een oliemaatschappij in beginsel niet aansprakelijk voor olielekkages door sabotage. Om die hoofdreden zijn alle vorderingen in vier van de vijf rechtszaken afgewezen.
In de andere zaak, twee olielekkages bij het dorp Ikot Ada Udo, moet Shell wel een schadevergoeding betalen omdat het een zorgplicht heeft geschonden en ‘bijzondere nalatigheid moet worden verweten’:
Bij dat dorp was op zeer eenvoudige wijze sabotage gepleegd in 2006 en 2007, door met een Engelse sleutel bovengrondse afsluiters van een, door Shell Nigeria verlaten olieput open te draaien. Shell Nigeria had die sabotage eenvoudig kunnen en moeten voorkomen door vóór 2006 al de betonplug te plaatsen, die zij pas in 2010 tijdens de lopende rechtszaak heeft geplaatst.
Deze uitspraak kan verstrekkende gevolgen hebben voor Nederlandse multinationals in het algemeen en dienen als precedent.
Eerder:
De vier boeren, van wie er één inmiddels is overleden, menen dat Shell de pijpleidingen niet op tijd heeft vervangen en dat het onderhoud en de beveiliging ondermaats zou zijn. Het gevolg: jaarlijks loopt een hoeveelheid olie weg gelijk aan de ramp met olietanker ExxonValdez in 1989, waarbij bijna 42 miljoen liter ruwe olie in zee terechtkwam. Had Shell aan het begin van deze eeuw de pijpleidingen vervangen, dan was er nu niets aan de hand geweest, aldus Milieudefensie.
Quatsch, is het antwoord van Shell hierop. Niet de oliegigant is aansprakelijk voor de olievervuiling, maar criminaliteit zoals sabotage, oliediefstal en illegale raffinage. Diefstal uit de Shell-leidingen zou neerkomen op 150.000 vaten per dag. Bovendien moeten die boeren niet zo zeuren, de olie is al opgeruimd, aldus Shell. De boeren eisen een schadevergoeding.
Milieudefensie schetst op de website een beeld van de situatie in Nigeria:
Kun je je de olieramp van BP in de Golf van Mexico nog herinneren? In Nigeria is zeker 2 keer meer olie gelekt. Uit een VN rapport blijkt dat het gebied nog extremer vervuild is dan wij vreesden. De gevolgen voor de bevolking zijn enorm. Als grootste buitenlandse oliemaatschappij in Nigeria is Shell hier in belangrijke mate verantwoordelijk voor. Wij willen daarom dat Shell de olie opruimt, de bewoners compenseert en leidingen en installaties goed onderhoudt om nieuwe lekkages te voorkomen.