Schuldig omdat je onschuld niet te bewijzen valt

Zondag deed Tamana een emotionele oproep aan Nederland om haar vader, Feda Amiri, in Nederland te houden. Na 18 jaar in Nederland gewoond te hebben, dreigde hij door uitzetting gescheiden te worden van zijn gezin. Feda werd uitgezet naar Afghanistan. Hij was namelijk werkzaam als politieagent bij de veiligheidsdienst KhAD, ten tijde van het communistische regime in Afghanistan. Een organisatie die in verband wordt gebracht met mensenrechtenschendingen.

Onmogelijk onschuld te bewijzen Voormalig medewerkers van de veiligheidsdienst KhAD krijgen geen asielstatus, totdat bewezen is dat zij onschuldig zijn. Wat praktisch gezien onmogelijk is. De enige manier om aan te tonen dat zij onschuldig zijn is door bewijsstukken uit Afghanistan aan te dragen, maar deze worden op voorhand niet in behandeling genomen door de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND).

Amrullah Saleh,  de voormalig directeur van de Afghaanse veiligheidsdienst onder president Karzai (2004- 2010) stelt in het programma Altijd Wat dat het oneerlijk dat alle medewerkers van de KhAD in verband worden gebracht met de martelpraktijken. De khAD had op zijn hoogtepunt ongeveer 100.000 medewerkers, waaronder artsen, docenten en ingenieurs. Slechts enkele tientallen hebben zich schuldig gemaakt aan martelingen, volgens Saleh.

Landverraders Waarom de vader van Tamana werd uitgezet is mij een raadsel. Vluchtelingen die werkzaam zijn geweest voor de KhAD mogen officieel niet in Nederland blijven, maar kunnen tegelijkertijd vaak ook het land niet verlaten, omdat er een uitzetverbod van kracht is.  Zij lopen mogelijkerwijs gevaar lopen in Afghanistan.  Voormalig medewerkers van de khAD vrezen geen vervolging van de Afghaanse overheid, maar represailles van fundamentalistische groeperingen, zoals de Taliban. Door hen worden zij gezien als landverraders, omdat zij met de Russen collaboreerden.

Kunnen we het Feda Amiri kwalijk nemen dat hij werkzaam was bij een organisatie die in verband wordt gebracht met mensenrechtenschendingen? Ik denk persoonlijk van niet. Destijds hadden mensen weinig keuze.  Afghanistan was in staat van oorlog.  Het land was een speelbal van de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten in de koude oorlog. De communistische regering werd gesteund door de Sovjet Unie en islamitische groeperingen, zoals de Mujahideen door de Verenigde staten. Zij vochten tegen de Russische bezetting. Afghanen werden geacht een kant te kiezen.

Was er keuze? Feda, de vader van Tamana, lijkt destijds de kant van de Sovjet-Unie gekozen te hebben. Maar in feite had hij niet zoveel keuze. Medewerkers van de khAD werden namelijk geselecteerd. Wanneer je door de khAD geselecteerd werd en je weigerde, werd je uitgezonden naar het front. Door je functie te weigeren tekende je eigenlijk je eigen doodvonnis.  Van de soldaten die aan het front vochten, keerden namelijk bijna niemand terug.

Zie ook: Afghaanse asielzoeker Amiri toch uitgezet