Schrap 'Groen', behoud 'Links'

Willem de Gelder, “opinionist” binnen GroenLinks stelt dat GroenLinks “links” uit de naam moet schrappen en “groen” moet behouden. Al eerder deed Tofik Dibi zo’n onzinnig voorstel. Hij kijkt naar de ontwikkelingen in Duitsland en zegt: GroenLinks moet zich ontdoen van zijn linkse sympathieen en zich richten op groen. Ik denk dat hij daarmee de ontwikkelingen in Duitsland en de ontwikkeling van GroenLinks in de laatste jaren verkeerd beoordeeld.

Links is volgens De Gelder uit in Europa. Het gaat niet goed met sociaal-democratische partijen. Ze verliezen kiezers en zitten vaak in de oppositie. Rechts weet goed “Links” de schuld te geven van allerlei problemen. De kracht van groene partijen is volgens De Gelder dat ze niet links of rechts zijn, uitgaan van hun groene idealen en kunnen samenwerken met links en rechts. En de Duitse Grünen doen het in Duitsland zo goed omdat ze links noch rechts zijn. Dat moet volgens De Gelder het Nederlandse GroenLinks ook doen.

Ik heb een aantal bezwaren tegen het verhaal van De Gelder. Zo’n naamswisseling gaat voorbij aan de flexibiliteit van het woord “Links”. In Denenmarken heet de grootste partij nu “Links” : het is een conservatief-liberale partij met een sterke boerenachtergrond. Vroeger stond deze liberale partij tegenover de gevestigde, conservatieve rechtse krachten. Daarnaast iedere GroenLinkser – uitgezonderd De Gelder en Dibi – kan zich vinden in de term links: of het nu gaat om Kritiese GroenLinksers die det term “links” koppelen aan die socialistiese traditie of Femke Halsema die GroenLinks als “laatste links-liberale partij” ziet.

Daarnaast, het verhaal van De Gelder gaat geheel uit van de Duitse casus: daar heet de partij Die Grünen. Hij gaat voorbij aan de verschillen tussen Duitsland en Nederland. In Duitsland is er geen D66, waar een deel van de progressieve kiezers zich thuis voelt. In Duitsland doet links het ook veel beter. In Nederland hebben progressief-linkse partijen nooit meer dan 50% van de stemmen gehaald. In 1998 en 2007 waren er ruime progressief-linkse meerderheden. In Duitsland zal een progressieve linkse partij als de Grünen het dus ook beter doen. En Duitse Grünen doen het met name goed omdat ze worden gezien als een betrouwbare partij. Een partij die al jaren een consistent verhaal heeft en dat niet aanpast als dat electoraal goed uitkomt. Met de kernenergiediscussie zit het met die Grünen nu mee, maar in 1989 was de slogan van Die Grünen “Alle reden von Deutschland. Wir reden vom Wetter”. Die Grünen vielen toen heel principieel uit de Bundestag, omdat ze buiten de maatschappelijke realiteit stonden. Wat De Gelder voorstelt is dus het tegenovergestelde van het Duitse voorbeeld: je linkse idealen uit je naam laten vallen uit electoraal opportunisme.

En daarmee kom je bij de vraag wat de kern van het gedachtegoed van GroenLinks is. GroenLinks is voortgekomen uit vier linkse partijen. Bij de oprichting werd de term “groen” aan de naam van de partij toegevoegd. En laten we eerlijk zijn, GroenLinks is geen diepgroene, ecologistische partij. GroenLinks heeft het het name over het voorkomen van klimaatverandering, over groene innovatie, over groene belastingverschuiving. Niet over het herstel van een ecologische balans, over consuminderen, en over de schoonheid van een natuurlijk leven. En kijk eens naar onze Tweede Kamerfractie: er is een prominente groen kamerlid (Van Tongeren), maar veel van onze andere Kamerleden (Sap, Klaver, Voortman, Van Gent, Braakhuis) zijn van de progressief-sociale kant. Of neem de Eerste Kamerlijst: bij de eerste vijf zit er een groene kandidaat (Vos) en vier progressief-sociale. GroenLinks is niet een donkergroene partij, maar zoals het mooi in het Engels genoemd wordt “Bright Green”. Door de term “links” uit de naam te schrappen, wek je ten onrechte de suggestie dat GroenLinks een soort diepgroene partij is die zich alleen maar zorgen maakt over planten, dieren en ecosystemen.

GroenLinks is onder Halsema bij uitstek een progressief-sociale hervormingspartij geworden. GroenLinks heeft serieuze alternatieven ontwikkeled voor de arbeidsmarkt, de vergrijzing of de woningmarkt. Op milieu vertellen we al jaren hetzelfde verhaal. Daar zijn we sinds de jaren ’90 niet vernieuwd of vernieuwend. Het gaat GroenLinks om echt gelijke kansen voor iedereen: jong en oud, allochtoon en autochtoon, man en vrouw, ziek en gezond, homo en hetero. Onze verhalen over de verzorgingsstaat, integratie, emancipatie en onderwijs sluiten naadloos op elkaar aan. Dat is de kern van het GroenLinks verhaal. Milieu hangt er vaak een beetje bij.

Ten, slotte de term “progressief”, die De Gelder wel wil behouden, betekent volgens mij juist dat je geen afstand kan nemen van het begrip links. Progressieve politiek betekent verandering en vernieuwing. Conservatieve partijen willen Nederland zo houden als het is. Dan hoef je geen keuzes te maken, geen visie te hebben. Als je zegt: Nederland moet anders, dan moet je keuzes maken. Ben je progressief dan moet je alternatieven bieden. Dan moet je vragen beantwoorden: wil je een sociaal land waar iedereen kansen heeft, dat rekening houdt met toekomstige generaties (noem dat links), of een land waarin je alles afschuift op individuele verantwoordelijkheid en de kansen van toekomstige generaties verkleint (noem dat rechts). Als je conservatief bent, hoef je niet links of rechts te zijn. Maar als je progressief bent moet je kiezen tussen links of rechts.

Van naamsdiscussies is niemand ooit beter geworden. Maar als je de naam van GroenLinks wil veranderen is het volgens mij zou veel eerlijker zijn om de term “groen” uit de naam GroenLinks te schrappen en te vervangen door het woord “progressief”: ProgressiefLinks dat lijkt me eerlijke politiek.